Inloggen
Op deze website worden advertenties getoond. Van de advertenties wordt de redactie betaald. De redactie verzorgt het nieuws op deze website. Zonder advertenties geen nieuws. Zou je je adblocker daarom willen uitschakelen
Professor Fredo Schotanus van Universiteit Utrecht analyseerde samen met PIANOo en TenderNed de toepassing van innovatievriendelijke inkoopinstrumenten in openbare aanbestedingen op TenderNed. De analyse ging over 2022. Het meest innovatievriendelijk van alle publieke inkopers in Nederland in 2022 blijkt de Nederlandse Gasunie.
In de analyse worden punten toegekend voor de toepassing van een ‘innovatievriendelijk’ inkoopinstrument. Denk bijvoorbeeld aan een prijsvraag of innovatiepartnerschap. Vorig jaar scoorde Gasunie ook het hoogste gemiddelde. Kijkend naar de totaalscore per organisatie houdt Rijkswaterstaat haar leidende positie.
De Nederlandse Gasunie wordt gevolgd door twee nieuwkomers: het Ministerie van Buitenlandse Zaken op plaats 2 en het Ministerie van Infrastructuur op plaats 3. De Nederlandse Gasunie scoort het hoogste gemiddelde doordat het veel mededingingsprocedures met onderhandeling uitvoert. Een innovatievriendelijker instrument dan (niet-)openbare procedures.
De hoogste totaalscore komt wederom op naam van Rijkswaterstaat. Zij gebruikte in 2022 meerdere concurrentiegerichte dialogen en een SBIR. Eindhoven komt nieuw binnen in de lijst met meerdere aanbestedingsvarianten die ze toestond in 2022.
Uit de analyse blijkt daarnaast dat werken gemiddeld het meest innovatievriendelijk worden ingekocht. Bij diensten scoren IT-diensten het hoogst, bij leveringen staat vervoersmaterieel op de eerste plaats. De volledige analyse inclusief toelichting op de scoringsmethode is te vinden op de website van PIANOo.
Bron: PIANOo
Aanbestedende diensten monitorden in 2022 zelf in hoeverre maatschappelijke thema’s werden uitgevraagd bij inkoopopdrachten. De resultaten zijn door PIANOo in kaart gebracht.
Tegelijkertijd heeft de Universiteit van Utrecht een analyse uitgevoerd op aanbestedingen met minimaal één MVI-thema. Met alle resultaten is een overzicht van 2022 beschikbaar en is helder welke uitdagingen voor de toekomst voorliggen. PIANOo heeft een factsheet gepubliceerd met de belangrijkste conclusies. Daarnaast biedt een sjabloon voor organisaties de mogelijkheid zichzelf te vergelijken met andere overheden.
Het thema milieu blijkt het vaakst uitgevraagd te worden bij kleinere opdrachten, terwijl klimaat bij grote opdrachten een rol speelt. Circulariteit wordt vaker uitgevraagd, maar nog niet voldoende in verhouding tot de doelstellingen voor 2030. Op sociaal vlak is social return het meest uitgevraagde thema. Het nieuwe thema diversiteit en inclusie blijkt ook steeds vaker aan bod te komen.
Bij grotere inkoopopdrachten wordt minimaal één MVI-thema uitgevraagd. Daarmee lijkt MVI een vaste plek in aanbestedingen te hebben. Tegelijkertijd lijkt bij kleinere opdrachten nog niet altijd aandacht te zijn voor duurzaam en/of sociaal inkopen. Het lijkt er vooralsnog op dat MVI nog niet automatisch wordt toegepast. Het blijft vaak bij één MVI-eis, het onderwerp is nog te vrijblijvend voor aanbestedende diensten. Opvallend is dat bij circulaire aanbestedingen meer MVI-thema’s in de aanbesteding terug blijken te komen.
Alle resultaten en de factsheet zijn beschikbaar op de website van PIANOo.
Bron: PIANOo
Doordat gemeenten elk hun eigen inkoopbeleid volgen bij inkoop van jeugdhulp en -zorg, krijgen jonge delinquenten niet altijd zorg of de juiste zorg na hun veroordeling. Rechters leggen vaak specialistische jeugdhulp op, maar het verschilt per gemeente of een jongere de behandeling krijgt en zo ja, of het ook de juiste behandeling is. De Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) verzoekt deze rechtsongelijkheid op te heffen door forensische jeugdhulp weer centraal in te kopen.
De opgelegde hulp en zorg is bedoeld om recidive te voorkomen en jongeren de kans te geven hun leven te beteren. Volgens de RvdK wordt dat doel nu vaak niet behaald. De RvdK is bij veroordelingen betrokken door middel van adviezen aan de kinderrechter op basis van deskundig onderzoek over straf en hulp voor een jongere. Daarmee speelt de RvdK een cruciale rol in het jeugdstrafrecht. De adviezen worden doorgaans overgenomen door de kinderrechter.
De RvdK merkt op dat er veel kwetsbare jongeren met multidisciplinaire problemen voor de kinderrechter verschijnen. Zij hebben niet alleen straf, maar ook hulp nodig om uit de criminaliteit te komen en te blijven. Door de decentralisatie van jeugdhulp en jeugdzorg verschilt het per gemeente welke hulp een jongere wel of niet krijgt. Het heeft voor gemeenten geen consequenties als ze opgelegde hulp weigeren aan te bieden.
Ook de Jeugdreclassering ziet graag landelijke afspraken om rechtsongelijkheid op basis van woonplaats tegen te gaan.
Bron: Pointer, KRO-NCRV
Ben jij een inkoopprofessional of weet je alles van aanbesteden, en wil je graag op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je dan nu aan voor onze WhatsApp-nieuwsupdate en ontvang het belangrijkste nieuws uit onze sector 1x per week op je telefoon.
Met de oprichting van het Zorg Inkoop Netwerk Nederland (ZINN) hebben een aantal belangrijke spelers in de Nederlandse gezondheidszorg de krachten gebundeld. Inkopers van ziekenhuizen moeten zorgen dat materialen op het juiste moment in de juiste aantallen en varianten klaar liggen voor eindgebruikers. Met de oprichting van ZINN moet dit ook in tijden van crisis goed verlopen.
De coronapandemie en andere mondiale zaken, zoals Brexit, de oorlog in Oekraïne en grondstoftekorten hebben invloed op leveringen van medische materialen. ZINN biedt hierover tijdig informatie en denkt mee over oplossingen. Dat betekent dat zorgprofessionals kunnen doen waar ze goed in zijn: zorg verlenen. Tegelijkertijd hoeven inkoopafdelingen niet steeds opnieuw zelf het wiel uit te vinden.
Grootschalige samenwerkingen betekent een grotere slagkracht. Daardoor kunnen ook in uitdagende omstandigheden voldoende middelen worden ingekocht. Andere aandachtspunten voor ZINN zijn duurzaamheid, doelmatigheid en het delen van kennis.
Bron: https://utrecht.nieuws.nl/zorg/84973/ziekenhuizen-kopen-medische-materialen-samen-in/
Om marktpartijen zo vroeg mogelijk inzicht te geven in ontwikkelingen en plannen van Rijkswaterstaat, publiceert deze regelmatig een voorgenomen inkoopplanning. De meest recente editie met alle opdrachten die nog niet zijn aanbesteed, is nu beschikbaar.
Net als bij de vorige inkoopplanning, is nu ook nog veel onzeker over het exacte verloop van projecten. Vanwege de stikstofproblematiek zijn projecten stopgezet in afwachting van uitspraken van de Raad van State. Rijkswaterstaat heeft deze projecten wel in de planning opgenomen, maar kan nog geen datum noemen waarop de marktbenadering ervan start.
Het kabinet maakt een beweging van aanleg naar onderhoud. Dat betekent dat er extra middelen voor instandhouding zijn toegezegd. Het kabinet maakte recent bekend geld uit de aanlegportefeuille voor hoofdvaarwegen en hoofdwegen te verschuiven naar groot onderhoud. Er gaat de komende jaren meer geld dan ooit naar instandhouding. Daarmee moeten stijgende kosten, leveringsonzekerheid en arbeidsmarktkrapte die bij aanlegprojecten komen kijken het hoofd worden geboden. Bovendien is er dan minder problematiek met stikstof te verwachten.
In verband met de kortere voorbereidingstijd van onderhoudsprojecten ten opzichte van aanlegprojecten kiest RWS ervoor geld en menskracht in te zetten op wat er op korte termijn mogelijk is. Daarvoor moeten budgetten worden aangepast en regionale overheden geconsulteerd worden. Dit voornemen is daardoor nog niet goed terug te zien in de huidige inkoopplanning. RWS verwacht de volgende inkoopplanning te publiceren in juni dit jaar.
Of beluister de podcast op je favoriete podcastplatform:
Onze gast deed ervaring op bij AT Kearney voordat ze haar eigen inkoopadviesbureau startte. Inmiddels is Procurance uitgegroeid tot een toonaangevend bureau op het gebied van inkoopverbeterprogramma’s, contractmanagement, aanbestedingen en het leveren van deskundige koppen om dat werk uit te voeren. Kennis delen zit deze Nevi- en Workademy-docent dus in het bloed. En alsof dat nog niet genoeg reden was om haar uit te nodigen, publiceerde ze onlangs samen met Rachel Heeringa het boek ‘Succesvol inkopen in de publieke sector’. Welkom in podcast De Gunningsfacor, Yvette Berkel!
Daarnaast is ook tafelheer Theo van der Linden aangeschoven in onze virtuele studio.
Om de impact van inkoop op circulaire onderwerpen te vergroten, organiseert PIANOo samen met Rijkswaterstaat en Nevi een training rondom dit thema. Ten grondslag aan de training liggen kennis en expertise uit het Versnellingsnetwerk Circulair Inkopen.
Tijdens de training krijgen inkopers, opdrachtgevers, contractmanagers en andere stakeholders tips over onder meer waar te beginnen in het inkoopproces. Een circulaire economie gaat over terugwinnen en hergebruiken van beschikbare materialen. Hoe dat slim kan, komt in de training aan bod. Daarin is ook ruime aandacht voor circulariteit en de aanbestedingsprocedure.
De training bestaat uit 8 stappen en vindt online plaats. Op 20 april tussen 10.00 en 12.00 kunnen belangstellenden kosteloos digitaal aanschuiven.
Meer informatie vind je op de website van PIANOo.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/actueel/agenda/training-direct-aan-de-slag-met-circulair-inkopen
De inkoop van nieuwe gevechtskleding door Defensie laat opnieuw langer op zich wachten. Het project Defensie Operationeel Kleding Systeem (DOKS) loopt vermoedelijk een jaar vertraging op, laat staatssecretaris Christophe van der Maat de Tweede Kamer weten.
De oorzaak hiervan is de kwaliteit van de aangeboden kleding door twee verschillende leveranciers. Tijdens testen in de praktijk bleek de kleding niet aan de gestelde eisen van Defensie te voldoen. Kwaliteit gaat voor snelheid, dus de leveranciers kunnen terug naar de tekentafel.
Militairen van diverse eenheden droegen de aangeboden gevechtskleding van potentiële leveranciers tijdens hun werk. In verschillende omstandigheden en bij verschillende weertypen testten zij onder meer functionaliteit en draagcomfort. Ook werd de kleding onderworpen aan kwaliteitstesten. Maar in geen enkel geval werd voldaan aan de gevraagde specificaties van Defensie.
Omdat beide leveranciers aangeven dat zij de gevechtskleding kunnen verbeteren om aan de gestelde kwaliteitseisen te voldoen, is nu besloten het project met vertraging voort te zetten. Tot die tijd maken militairen gebruik van een tussenoplossing. Doordat DOKS al eerder vertraging opliep toen afgewezen leveranciers een kort geding aanspanden, was die tussenoplossing al eerder geïntroduceerd. Sinds medio 2022 gebruiken militairen een verbeterd interim kledingpakket. Zo’n 480.000 broeken en jassen werden uitgeleverd, deze oplossing wordt nu verlengd.
Van alle zinloze initiatieven over aanbesteden met impact is het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen en Aanbesteden in mijn ogen verreweg het meest zinloze.
Kijk, we weten al dat we in Nederland op inkoopgebied niet altijd even kritisch zijn. Nederland was niet voor niets het enige land in de wereld waar Dean Kashiwagi voet aan de grond kreeg voor zijn flinterdunne Best Value Procurement. Inmiddels is het goddank weer verdwenen, maar het blijft opmerkelijk dat BVP alleen in Nederland aansloeg. (Oh ja, het schijnt ook in Botswana, Finland en Canada af en toe toegepast te zijn)
Waarom vind ik het Manifest Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen geen zin hebben? Ik zal dat uitleggen. De vrijwel vergeten schrijver Godfried Bomans schreef ooit het volgende: “Als wij Nederlanders geconfronteerd worden met een probleem, dan zijn wij niet geneigd dat probleem op te lossen, nee, wij formeren terstond een commissie, en deze commissie, ook niet lui, formeert terstond een subcommissie en dan gaan allen naar bed in het besef dat er heel wat gebeurd is.”
Zo’n gevoel heb ik bij dit manifest. Al minstens tien jaar zijn we aan het praten over duurzaamheid, circulariteit, maatschappelijk waarde en verzin het maar. Als je echter naar de aanbestedingen van de afgelopen tien jaar kijkt dan is het aantal aanbestedingen waarmee echt impact gemaakt wordt minimaal.
En laat mij u nu eens uitleggen waarom dat is. Dat komt omdat het verdomd lastig is om de balans te vinden tussen gewone kwaliteitscriteria en impactcriteria. Dat is ook de reden dat in al die visiedocumenten, beleidsstukken en actieplannen over MVOI nooit een concreet voorbeeld staat. Al die mensen die om het hardst roepen hoe belangrijk MVI of MVOI is, doen altijd net of de ‘gewone’ kwaliteit en de prijs er volstrekt niet toe doen en of het heel gemakkelijk is om in te kopen met impact.
Eigenlijk gaat de impactdiscussie over de volgende vraag: welke verpleegkundige gaat je schoonmoeder in bed helpen? Die ervaren meelevende mevrouw op die milieuvervuilende scooter, of die veganistische ongeïnteresseerde blaag op zijn groene fiets? Ik heb een voorkeur voor die ervaren meelevende mevrouw. Maar ik hoor u denken: die Van der Linden snapt er niks van. Dit is precies de reden dat je moet inzetten op MVOI: zodat we juist uiteindelijk wel die ervaren meelevende mevrouw krijgen, maar dan ook nog op een groene fiets. We moeten er door aanbestedingen voor zorgen dat die mevrouw afscheid neemt van haar scooter, een groene fiets koopt en vegan gaat eten. Wereld gered, schoonmoeder in bed.
Het punt is echter, dat dat betekent dat we dan eerst moeten accepteren dat de ‘gewone’ kwaliteit achteruit kan gaan. Want zolang die ervaren vriendelijke mevrouw nog geen groene fiets heeft, en af en toe een hamburgertje eet, verliest ze de aanbesteding, omdat een toekomstbewuste inkoper de gunningscriteria ‘vervoer naar de werkplek’ en ‘algehele houding ten opzichte van voeding’ op 40% heeft gezet (alles voor een betere wereld!). Voorlopig wint ze dus geen aanbestedingen en als ze niet meer werkt kan ze die groene fiets misschien wel nooit kopen.
Bij een aanbesteding voor veegmachines telde de prijs qua percentage zo hoog mee dat de een duurzame veegmachine (accu of waterstof) nooit kon winnen. Een duurzame veegmachine is namelijk nu nog ca 2,5 keer zo duur als een gewone. Een inschrijver voerde in de rechtszaak nog aan dat de gemeente in de aanbestedingsstukken nog had opgeschreven dat ze streefden naar koploperschap op het gebied van duurzaamheid, maar dat door de opzet van de aanbesteding feitelijk onmogelijk maakte. De rechter had daar helaas geen boodschap aan. Persoonlijk zou ik het wel interessant vinden om te kijken welke overheid zijn woorden echt waarmaakt. Theo Maassen zei het pas heel mooi in een interview in het AD: ‘je kunt niet alleen maar principieel zijn als het comfortabel is’.
De ‘gewone’ kwaliteit is de kwaliteit die we ervaren en dat is ook de reden dat we al jaren niet meer op laagste prijs aanbesteden. We willen de beste medische apparaten, stoplichten die goed afgesteld staan, schone WC’s op onze scholen, een ingenieur die een goede overkapping over de snelweg ontwerpt (Zoetermeer!), een kundige, ervaren consultant, een aannemer die doet wat hij belooft en een ICT-bedrijf dat ervoor zorgt dat het project niet twee keer zo duur wordt en twee keer zo lang duurt. Okay, dat laatste is niet realistisch, maar jullie begrijpen wat ik bedoel.
Ik wil graag dat ons belastinggeld goed besteed wordt. Het is raar om net te doen of de ‘gewone’ kwaliteit niet belangrijk is bij de zaken die de overheid inkoopt. Neem nou innovatie, je hoort steeds vaker zeggen dat de overheid de ‘launching customer’ moet zijn, dat wil zeggen de eerste klant en dus degene bij wie van alles mis gaat. Dat wil ik helemaal niet! Laat de markt lekker zelf innoveren. Wat is er mis met gewoon waar voor je geld en beproefde technologieën? Hebben we geld over of zo?
Het allergrootste probleem bij het formuleren van manifesten, beleid, visies of actieplannen over MVOI heb ik nog niet eens genoemd. Het is namelijk ondoenlijk. We slaan elkaar om de oren met de 85 miljard die de overheid jaarlijks inkoopt, maar we vergeten daarbij dat iedere aanbesteding uniek is. Aanbesteden is maatwerk. Zelfs als het over hetzelfde onderwerp gaat, kan de aanbesteding per regio een totaal andere invulling nodig hebben. En dan hebben we ook inhoudelijk nog eens honderden verschillende zaken die we aanbesteden. Bij iedere aanbesteding kunnen er totaal verschillende impactcriteria zijn. Beleid hiervoor proberen vast te stellen is schier onmogelijk en tijdverspilling.
Maar er is ook goed nieuws. Er is een heel eenvoudige goed werkende oplossing en die is aangedragen door Fredo Schotanus in zijn oratie over Publieke Inkoop. Ik heb het al eens eerder in een column hier gezegd, maar ik kan er niet genoeg op hameren.
Hij zegt: begin bij het nadenken over iedere (!) nieuwe aanbesteding (onderhands, nationaal of Europees) altijd met 33,3% prijs, 33,3% ‘gewone’ kwaliteit en 33,3% impactcriteria. Ga dan nadenken over wat realistisch is en betrek de markt daarbij. Je kunt geweldige dingen bedenken over inclusie maar in sommige branches is überhaupt geen personeel te krijgen, laat het dan weg en verander de verhouding naar een die past bij die aanbesteding. (40/40/20 of 20/20/60)
Denk ook na of de impactcriteria voldoende onderscheidend zijn, en of bedrijven hier wel verschillend op kunnen scoren, zo niet, neem ze dan op als eisen en baseer de gunning op de ‘gewone’ kwaliteitscriteria.
Als iedereen dit nu vanaf morgen eens bij elke aanbesteding gewoon gaat doen, dan kan dat manifest de prullenbak in, en zijn we echt op weg naar inkopen met impact. Ik weet dat de aanbestedingscommunity een beetje elitair is en zich niet zo verhoudt tot de volkssport voetbal, maar in dit verband wil ik graag eens wijzen op het clublied van een van onze mooiste voetbalclubs: “Geen woorden, maar daden”.
Minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat heeft het rapport ‘Innovatie inkopen in de publieke sector’ aan de Tweede Kamer aangeboden. In het rapport worden aanbevelingen gedaan om specifieke knelpunten bij het innovatiegericht inkopen aan te pakken.
Aanjagen
Europa heeft een doelstelling van 17% innovatiegerichte inkoop. Nederland staat met 11,5% op de derde plaats na Finland en Noorwegen. Een mooie plek op de ranglijst, maar nog niet voldoende voor de Europese norm. De minister benadrukt dat de overheid veel inkoopt en deze inkoopkracht kan gebruiken om de ontwikkeling van innovaties in de markt te stimuleren en uit te lokken. Ze wil een aanjagende rol spelen bij innovatiegericht inkopen.
Belemmeringen
Om de Europese norm te behalen, moeten de belemmeringen die inkopende organisaties ervaren in beeld worden gebracht. Daarnaast moet onderzocht worden hoe die belemmeringen uit de weg kunnen worden geruimd. In het rapport zijn deze punten allemaal bij elkaar gebracht.
Aandachtspunten
De Werkgroep Innovatiegericht Inkopen, bestaande uit koplopers in innovatiegericht inkopen, identificeert drie aandachtspunten. Ten eerste erkennen overheden de potentie van innovatiegericht inkopen nog niet voldoende door de hele organisatie. daarnaast definiëren zij voor zichzelf vaak een te abstracte innovatieagenda en mist een strategie voor innovatiegericht inkopen. Ten slotte willen overheden kosten en risico’s van innovatiegericht inkopen vermijden.
Aanbevelingen
De aandachtspunten kunnen volgens de werkgroep met verschillende aanbevelingen worden aangepakt. Allereerst moet er een strategisch actieplan voor innovatiegericht inkopen komen die in lijn is met de innovatieagenda’s. bovendien zijn voorlichten en ondersteuning nodig en als laatste moeten overheden meer de samenwerking zoeken en initiatieven met elkaar verbinden.
Integrale aanpak
De minister wijst op innovatiegericht inkopen dat als integraal onderdeel moet worden meegenomen bij de ontwikkeling van nieuwe Kennis en Innovatie Agenda’s en Missiegedreven Innovatiebeleid. Daarnaast gaat ze in gesprek met PIANOo en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland om de huidige ondersteuning bij innovatiegericht inkopen mogelijk te kunnen verbeteren. Ook bespreekt de minister hoe de samenwerking op het gebied van innovatiegericht inkopen kan worden verbeterd.
Aan het einde van haar brief wijst de minister er nogmaals op dat de aanbevelingen die zij doet vooral ook actie van individuele inkopende overheden vraagt.
Iedere jaarwisseling trappen we er weer in. Out with the old, in with the new: we gaan het nu écht helemaal anders doen. De een gaat gezonder eten, de ander wil iedere avond tijd nemen om een boek te lezen en weer een ander gaat op structurele basis hardlopen.
Het vervolg kun je precies uittekenen.
Na een week of twee komt de sleet erin, en direct duik je in de verdediging. Het is een gebrek aan tijd. Of nee, je hebt gewoon nog niet het juiste dieet-, lees- of trainingsschema gevonden. Of misschien mis je uiteindelijk gewoon de juiste spullen. Dus koop je een paar nieuwe sportschoenen waarmee je je goede voornemens ongetwijfeld wel gaat halen.
Inmiddels staan er een stel hele knappe sportschoenen in de kast. Schokabsorberend, zweetdoorlatend en ze wegen maximaal slechts een paar gram. Oh en een stel reflectoren en een limited uitvoering om het af te maken. Maar zolang er niets aan het sport- en eetpatroon verandert staan die sportschoenen er als parels voor de zwijnen.
Schilders, schoonmakers en symboolprojecten
Aan het eind van 2022 werden de flessen weer ontkurkt voor het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen 2022-2025. Die kan weer op de stapel met alle andere convenanten, verdragen en handreikingen. Maar wat is nu het effect van die initiatieven?
Een jaar geleden onderzocht econoom Jacco van Berkel samen met professor Fredo Schotanus het effect van Inkopen met Impact, het kabinetsbeleid uit 2019 met nieuwe kaders voor duurzamere aanbestedingen. Het effect? Bij gemeentes deed het niets. Maar bij aanbestedingen van de Rijksoverheid zag je duurzaamheid vaker terugkomen in gunningscriteria. Maar dat bleef vaak beperkt tot de korte termijn. En vooral op de direct zichtbare, maar low impact groepen.
Dat zie ik in de praktijk veel terug bij schilders en de schoonmakers. De impact die te maken valt in circulaire verf en schoonmaakmiddelen en social return is sympathiek, maar toch vooral kleinschalig. En bovendien: deze branches zijn de afgelopen jaren zo doodgegooid met circulaire en sociale maatregelen dat ze inmiddels het magazijn en de werkvloer al vol hebben met de meest verantwoorde opties. De impact die hier nu nog te maken valt is marginaal.
Toch worden schilder- en schoonmaakbedrijven iedere aanbesteding weer onderworpen aan nóg striktere eisen. Zo moeten ze voldoen aan de nieuwste keurmerken, wordt het social return percentage steeds hoger opgeschroefd en dragen innovatieve maatregelen bij aan een hogere score op de gunningscriteria.
Van low impact naar high impact
Jacco van Berkel en Fredo Schotanus wijzen daarom naar de ‘high impact’-groepen waar inkoop écht het verschil kan maken. Kijk bijvoorbeeld naar bedrijfskleding, energie, ICT of catering: door efficiënt inkoopvolume of flexibiliteit in grondstoffen ga je verder dan een paar symboolprojecten, en verander je iets op grote schaal.
Want we kunnen ieder paar jaar wel dat fancy paar sportschoenen weer vervangen voor een model dat net iets betere features heeft. Maar als we echte stappen willen zetten moeten we vooral werken aan ons trainingsschema, ons eetpatroon en onze motivatie. Misschien dat we in 2023 dan eindelijk wat goede voornemens kunnen afstrepen.
Mijn neefje volgt nu het vak inkoopmanagement op een HBO. Hij weet dat ik als inkoopconsultant werk en vroeg mij om tips. Ik moest natuurlijk terugdenken aan mijn start als inkoopconsultant bijna 20 jaar geleden. Ik had op de universiteit één vak Inkoop gedaan en gehoord over de strategische kanten van inkoop. Het leek me wel wat om aan de gang te gaan met centraal of decentraal inkopen, sourcing strategie, business alignment, early supplier involvement en risico management.
En in die tijd waren de inkoopadviesbureaus maar al te graag bereid om je te verwelkomen met een lease-auto (een Seat Ibiza in mijn geval), een laptop en een mobiele telefoon (toen nog geen gemeengoed). Ik kon kiezen uit verschillende bureaus en koos uiteindelijk voor de sfeer die ik bij een van hen dacht te zien. Dat van die sfeer klopte wel: leuke jonge mensen net zoals ik, allemaal in dezelfde levensfase en met soortgelijke belangstellingen. We hadden eens in de maand een vrijdagmiddagborrel en af en toe een sportief uitje. We kregen tickets voor de canal pride om de diversiteit van het bureau te tonen en voor Sail Amsterdam om samen te vieren.
Het werk was eerst wel interessant: met een senior mee om de vragen in een NvI te beantwoorden. Mijn werk was dan de sortering van de vragen naar de verschillende delen van de aanbestedingsstukken. En later het netjes maken van de NvI, die gepubliceerd werd. Ik mocht mee en zat er vooral als dure toeschouwer, wiens werk vooral dat van een secretaresse was.
Later mocht ik zelf aanbestedingen doen, waarbij de begeleiding beperkt was tot controle van uitgaande stukken. Maar dat was gauw over: begeleiding was een ander woord voor de mogelijkheid om vragen te stellen aan een senior die nauwelijks wist waar het over ging.
Een of twee jaar verder was ik nog steeds bezig met het “draaien van aanbestedingen”, de een na de ander. En omdat ik er twee gedaan had in de IT sfeer (servers en totale uitbesteding) werd ik binnen het bureau aangemerkt als IT expert.
Nooit heb ik iets gedaan met business alignment, met centraal of decentraal inkopen of early supplier involvement. Ik draaide alleen maar aanbestedingen. Na een jaar of twee begon dat te irriteren: een leuk bureau met leuke mensen, maar zou ik de rest van mijn leven aanbestedingen willen draaien? Ik was toch “consultant” geworden en geen schrijver van aanbestedingsstukken? Ik kon op routine draaien, maar mijn hersens werden nauwelijks gebruikt.
Ik was niet de enige die er zo over dacht: één voor één verlieten ook collega’s het bureau om voor een opdrachtgever te gaan werken of om iets heel anders te gaan doen, van food-truck tot een breed adviesbureau. En allemaal zeiden ze: fijne tijd, veel geleerd, leuke mensen, etc. , maar van echte consultancy over inkoop heb ik niet veel gezien.
Het is overigens niet iets specifiek voor inkoop: mijn toenmalige vriendin ging als consultant bij een groot internationaal adviesbureau werken als SAP consultant. Parameters recht zetten in één van de onderdelen van de SAP suite, in haar geval de SRM module. Toen zij daar ervaring mee opbouwde, mocht en moest zij nog meer van die implementaties doen. Weliswaar over de hele wereld, maar wel steeds hetzelfde programma. Na 5 jaar (toen was het al uit tussen ons) was zij daar nog steeds mee bezig. Denk je consultant te worden, mag je parameters recht zetten ….
Opdrachtgevers en opdrachtnemers van infrastructurele werken hebben een Handelingskader opgeleverd waarin afspraken zijn gemaakt over prijsstijgingen en leveringsproblemen voor decentrale overheden. Zij deden dit op verzoek van Minister de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Orde.
In gesprek
Een aantal vertegenwoordigers van zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers nam deel aan een serie intensieve en constructieve gesprekken. Alle partijen zien de grote urgentie van het onderwerp. Dat komt doordat opdrachtnemers de balans op moeten maken in deze tijd van het jaar en opdrachtgevers hun jaarresultaten binnenkort publiek maken.
Conclusies
Conclusie van de gesprekstafel is dat alle partijen de minister vragen om ondersteuning. Ze willen oplossingen ontwikkelen voor twee grote punten van zorg. Enerzijds kwam ter tafel dat er aandacht nodig is voor de noodzakelijke financiële middelen die nodig zijn om decentrale overheden de crisis en bijbehorende prijssijgingen het hoofd te kunnen bieden. De onzekerheden op dit moment zijn groot en crises volgen elkaar op.
Zorgpunten
Daarnaast zijn er zorgen over het doorbelasten van risico’s rond leveranties ná inkoop. Dit is volgens alle partijen een wezenlijk probleem. Beide punten zijn gebaat bij een sector brede aanpak. Daarom is ook minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op de hoogte gesteld van deze zorgpunten. Zij is verantwoordelijk voor provincies en gemeenten die als decentrale overheden een belangrijke taak hebben aan het beheer van infrastructuur in Nederland.
Het gehele Handelingskader Infra Decentraal is te downloaden via de website van de Vereniging van Waterbouwers.
Door het organiseren van buyer groups in 2020 begon het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) met het bevorderen van maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI). Doordat de Rijksoverheid, provincies en gemeenten zoveel producten en diensten inkopen, kan veel duurzaamheidswinst worden behaald.
Positief voor het klimaat
De krachtenbundeling moet een positief effect hebben op klimaatverandering en een circulaire economie stimuleren. Een gezamenlijke marktvisie en inkoopstrategie vertaald naar concrete aanbestedingen moeten resulteren in minder belasting van het klimaat en meer besparing van grondstoffen.
Minder uitstoot
Er begonnen in totaal 13 buyer groups voor verschillende productgroepen. Het RIVM heeft nu de eerste resultaten van deze groepen geanalyseerd. Bijna de helft, namelijk 6 buyer groups, konden inschatten hoeveel minder broeikasgassen er worden uitgestoten door de gezamenlijke manier van aanbesteden: net zoveel als de directe uitstoot van zo’n 19.000 huishoudens.
Te weinig informatie
De andere 7 buyer groups hadden nog niet alle informatie beschikbaar om de mogelijke duurzaamheidswinst van MVI te kunnen berekenen. Bovendien bleek het ingewikkelder om de winst voor circulaire economie te berekenen dan voor het klimaat.
Conclusies
Uit de resultaten concludeert het RIVM dat buyer groups belangrijke initiatieven zijn. Door samenwerking kunnen publieke inkopers, marktpartijen en andere belanghebbenden immers hun duurzaamheidswinst met MVI vergroten. Door deze winst concreet in getallen uit te drukken, ontstaat inzicht in hoeverre een MVI-strategie bijdraagt aan de gestelde duurzaamheidsdoelen.
Bron: RIVM
Esmee Peters, buitenpromovendus aan de Universiteit Twente was te gast in podcast De Gunningsfactor. Zij vertelde Sander van den Broek en Fredo Schotanus over haar promotieonderzoek naar ‘Publieke Inkoop in tijden van crisis’. Peters is tevens verbonden aan het PPRC, het Public Procurement Research Centre, waar ze hoofdonderzoeker is van het MASSC-project, waarbij MASSC staat voor MAterial Supply Strategies in a Crisis.
Voor haar onderzoek naar publieke inkoop tijdens de coronacrisis interviewde Peters aan het begin van en een aantal keer tijdens de coronacrisis verschillende overheidsinstanties, ziekenhuizen en andere zorginstellingen in binnen- en buitenland. Haar conclusies: we zien elke crisis weer als een nieuwe crisis en leggen niet de link met eerdere crises.
“In crisisinkoop onderscheid ik twee aspecten. Aan de ene kant de strategiekant: moeten we niet meer leveranciers hebben of producten in Nederland laten maken? Aan de andere kant is er de relationele kant: hoe kunnen overheden, leveranciers en (zorg)instellingen beter met elkaar samenwerken? Ik vind dat er nog te veel focus ligt op de strategische kant. We zouden publieke inkoop moeten zien als één groot netwerk om gezamenlijk beter voorbereid te zijn op een volgende crisis.”
Nu de coronacrisis teneinde lijkt te zijn, is dit het moment om te leren voor volgende crises. Hierbij onderscheidt Peters twee typen: snel opkomende en zichtbare crisis zoals corona en langdurige en minder zichtbare crises zoals de klimaatverandering. “Vooral met een langdurige crisis kunnen we moeilijk omgaan. Daarom moeten we nu de tijd en de rust nemen om dat relationele aspect aan te pakken, want daar valt veel te winnen. Met wie zou je in tijden van crisis willen samenwerken? Leg nu de connecties, breng vaardigheden in kaart en bouw aan vertrouwen. Door nu uit te vinden welke partij sterk is op welk vlak, kun je dan straks veel sneller schakelen.”
‘Er is geen aanbesteden in tijden van crisis’
Uit het onderzoek van Peters blijkt wel dat aanbesteden in tijden van crisis totaal anders is. “Aanbesteden lijkt een langdurig en ingewikkeld proces. Daar is in crises geen tijd voor. We zagen dan alle landen hier anders mee omgingen. Zo legden sommige landen de regels helemaal terzijde, hielden andere landen zich er wel aan en bijvoorbeeld Nederland zat er een beetje tussenin. Er is eigenlijk geen aanbesteden in tijden van crisis. Ik heb maar een paar voorbeelden gevonden waar het wel goed ging. Dat verschil in aanpak zorgde ook voor problemen: landen die zich aan de regels hielden, waren niet flexibel en landen die de regels loslieten, hebben nog jaren te maken met de gevolgen daarvan.”
Eigenlijk zijn in elk land veel zaken misgegaan. Werd aan het begin nog gedacht dat landen als de UK, de VS en Nederland goed voorbereid waren op een pandemie, achteraf bleken dat juist de landen waar veel misging. “Wat mij opvalt als je dan vraagt wat partijen ervan hebben geleerd, is dat er een verschil zit in de oorzaak van de problemen en de bedachte oplossing. Vaak wordt er gezegd dat het misging in de samenwerking met de overheid. Maar de oplossing wordt dan gezocht in het aanleggen van meer voorraden of werken met meer lokale leveranciers. Terwijl sommige landen juist veel te veel voorraad hadden. België heeft bijvoorbeeld miljoenen mondkapjes weggegooid. Ook ontkom je er niet aan dat sommige partijen misbruik zullen maken van de situatie.”
Mocht er een nieuwe crisis ontstaan, zijn we dan nu wel voorbereid? “Op inkoopgebied wel voor een crisis zoals corona. We hebben nu ook voldoende producten op voorraad. Maar komt er een andere pandemie, waarvoor andere spullen nodig zijn, dan is het een ander verhaal. Mensen zijn nu eenmaal hardleers.”
Wat Peters na haar onderzoek vooral opvalt is dat we nog te veel kijken naar inkoop als een eilandje. “We zouden juist moeten kijken hoe het in elkaar zit en hoe complex het is. Dat proberen te begrijpen, is belangrijk voor sluipende crises. De onderliggende problemen waren er altijd al, maar bij een crisis zie je dan wat er misgaat. Het feit dat je nog niet weet waar de fouten in het systeem zitten, is de reden dat het misgaat. Juist daar kunnen we van leren.”
Bekijk de video!
Door wijzigingen in de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet Bibob) is deze sinds 1 oktober ook geschikt om te gebruiken bij open-house inkoopprocedures. Open-house wordt voornamelijk toegepast bij inkoop binnen de Jeugdwet en Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Zorgaanbieders die hun diensten aan inwoners van een gemeente willen aanbieden kunnen in een open-house procedure worden toegelaten. Dat werd voorheen niet als formele aanbesteding gezien, omdat er meerdere aanbieders worden geselecteerd binnen zo’n procedure. Zij sluiten leveringsovereenkomsten met gemeenten waarna ze hun diensten aan individuele gebruikers kunnen leveren.
Om misbruik van zorggelden in het sociaal domein tegen te gaan, is de Wet Bibob nu ook inzetbaar voor open-house procedures. Gemeenten kunnen hiermee voorkomen dat zij bijdragen aan het faciliteren van criminele activiteiten.
Bron: Sociaalweb
Of beluister de podcast op je favoriete podcastplatform:
Onze gast in deze podcast is Esmee Peters, buitenpromovendus aan de Universiteit Twente. Centraal onderwerp daarbij is ‘Publieke Inkoop in tijden van crisis’. Ook is zij verbonden aan het PPRC, het Public Procurement Research Centre, waar ze hoofdonderzoeker is van het MASSC-project, waarbij MASSC staat voor MAterial Supply Strategies in a Crisis. Kortom, onze gast weet alles van het inkopen van schaarse materialen in tijden van crisis. Samen met tafelheer Fredo Schotanus vragen we haar wat er anders is aan het inkopen en het doen van aanbestedingen in crisistijden.
Links:
Algemeen:
Vragen of in contact treden met de redactie? Mail naar [email protected]
Staatssecretaris van Defensie Christophe van der Maat verwacht meer geld nodig te hebben voor de aanschaf van vier nieuwe onderzeeërs. Half november wordt het programma van eisen bekend, dan kunnen de drie fabrikanten die nog meedingen naar de opdracht de offerteaanvraag tegemoet zien. Hoeveel geld er precies extra nodig is, blijft vooralsnog onduidelijk.
Budgetoverschrijding
De staatssecretaris wil ‘de werven uitdagen de beste boten tegen de beste prijs te leveren’. Het bekende budget van 3,5 miljard euro wordt in elk geval wel overschreden. Volgens de staatssecretaris moeten Nederland en de NAVO op de unieke capaciteit van de belangrijke strategische wapensystemen van onderzeeboten kunnen rekenen en is de budgetoverschrijding daarmee gerechtvaardigd.
Samenwerking
Op dit moment zijn er nog drie scheepswerven die meedingen naar de opdracht. Alle drie zijn buitenlandse bedrijven: het Zweedse Saab, het Franse Naval en het Duitse ThyssenKrupp Marine Systems. Zij moeten na eventuele gunning verplicht samenwerken met de Nederlandse industrie voor bijvoorbeeld onderhoud. Dit wordt geformaliseerd in een industriële samenwerkingsovereenkomst met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Op die manier wordt Damen betrokken als Saab de aanbesteding wint en komt IHC in beeld als Naval als beste uit de bus komt.
Extra kosten
In het voorjaar werd al bekend dat de aanschaf van de onderzeeërs meer zou gaan kosten dan verwacht. De kosten vallen nu vermoedelijk nóg hoger uit door onder meer de hoge inflatie en hogere prijzen voor bouwmaterialen. De extra kosten worden deels betaald door Defensie. Dit ministerie krijgt er tot en met 2025 sowieso 14,8 miljard euro bij.
Bron: https://fd.nl/politiek/1453629/miljardenorder-nieuwe-onderzeeers-valt-duurder-uit-ucj2caxYxpjV
Of beluister de podcast op je favoriete podcastplatform:
Onze gast in deze podcast is Jack Stuifbergen. Hij is directeur eigenaar van schoonmaakbedrijf Breedweer. Op de website van dit bedrijf lezen we dat het geen diensten verkoopt, maar impact. Samen met tafelheer Fredo Schotanus vragen we hem hoe het is om als sociaal ondernemer om te gaan met aanbestedingen.
Links:
Algemeen:
Vragen of in contact treden met de redactie? Mail naar [email protected]
Een onderzoek van TenderNed toont aan dat het innovatiepartnerschap nauwelijks wordt gebruikt in aanbestedingen. Twee jaar na de introductie in 2016 werd de procedure 12 keer gebruikt. Na dat hoogtepunt verdween het innovatiepartnerschap langzaam van de radar. Vorig jaar werd het nog slechts 3 keer gebruikt.
Innovatiepartnerschap
Innovatiepartnerschap werd in 2016 in het leven geroepen om innovatiegericht inkopen aantrekkelijker te maken. Ondernemingen liepen niet meer het risico een innovatie te ontwikkelen die ze zelf vervolgens niet uit konden voeren. Het innovatiepartnerschap is bedoeld om een samenwerking te faciliteren tussen aanbestedende diensten en ondernemingen. In de samenwerking is dan opgenomen dat na de ontwikkelfase ook over wordt gegaan tot inkoop van de innovatie. De pre-commerciële en commerciële fase komen hierin samen.
Verwachte voordelen
Het was de bedoeling de administratieve last te verlagen door het innovatiepartnerschap te introduceren. De gedachte was dat een prototype dat tijdens een samenwerking werd ontwikkeld niet meer in een afzonderlijke aanbesteding ingekocht hoefde te worden. De vraag is of dit in de praktijk ook zo uitpakt.
Nadelen uit de praktijk
Nadelen van het innovatiepartnerschap zijn onder meer de lange looptijd en arbeidsintensiviteit. Innovatie kan ook gemakkelijk meegenomen worden in een aanbesteding door functioneel specificeren. Daarnaast willen inkopers in de commerciële fase soms verder kijken dan de bedrijven die deelnamen aan de ontwikkelfase. Door het innovatiepartnerschap is het voor aanbestedende diensten niet mogelijk oplossingen van andere bedrijven in te kopen als zij al een partnerschap zijn aangegaan met specifieke partijen.
Onderzoek
De werkgroep innovatiegericht inkopen buigt zich over de knelpunten bij innovatiegericht inkopen. Eind 2022 informeert minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat de Tweede Kamer over de resultaten en mogelijke vervolgstappen.
Bron: https://www.tenderned.nl/cms/nieuws/innovatiepartnerschap-wordt-nauwelijks-gebruikt
Universiteit Utrecht, TenderNed en PIANOo stelden over 2021 een lijst op van de 10 meest innovatievriendelijke inkopers in de publieke sector. Bovenaan de lijst prijkt de Nederlandse Gasunie. Deze organisatie kocht naar verhouding het meest innovatievriendelijk in. Opvallend in de cijfers is dat innovatievriendelijkheid van aanbestedingen af is genomen ten opzichte van 2019.
Organisaties kregen in de analyse punten voor het gebruik van ‘innovatievriendelijke’ inkoopinstrumenten. Elk instrument kreeg een eigen score. Innovatiepartnerschap, prijsvragen, alle instrumenten werden verschillend beoordeeld. Uit de totale analyse kwam Nederlandse Gasunie met een score van gemiddeld 18,9 punten als beste uit de bus. Op nummer 2 prijkt de NS Groep met 11,5 punten en op nummer 3 het Havenbedrijf in Rotterdam met 11,4 punten. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat sluit de gelederen met een score van 7,7 punten.
Opvallend is dat de innovatievriendelijkheid in Nederland afneemt van 3,2% in 2019 naar 2,7% in 2021.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/actueel/nieuws/gasunie-meest-innovatievriendelijke-publieke-inkoper-2021
Of beluister de podcast op je favoriete podcastplatform:
Alweer het derde seizoen van podcast de Gunningsfactor. Dit seizoen met een iets andere opzet. Iedere aflevering is een er deskundige gast die door host Sander van den Broek het hemd van het lijf wordt gevraagd. Als er een vraag onbeantwoord blijft, grijpt een van de tafelheren in. In deze aflevering trappen we af met het voorstellen van de tafelheren: Theo van der Linden (eigenaar VdlC publishing) en Fredo Schotanus (hoogleraar Publieke Inkoop).
Op vrijdag 1 juli jongstleden aanvaarde Schotanus de leerstoel ‘Publieke Inkoop’ aan de faculteit ‘Recht, Economie, Bestuur en organisatie’ van de Universiteit Utrecht. In deze podcast spreken we over zijn oratie ‘Een betere wereld begint bij publieke inkoop’.
Het tweede onderwerp betreft een serie artikelen die van der Linden schreef samen met Richard Lennartz, directeur van de Haagse Inkoopsamenwerking. Deze artikelen behandelen een groot deel van het boek Ruis van Daniel Kahneman. Deze Israëlische psycholoog werkt op het grensvlak tussen economie en psychologie. In 2002 kreeg hij de Nobelprijs voor de economie voor het integreren van psychologische inzichten met de economische wetenschap. Zijn werk heeft veel oog voor het menselijk beoordelingsvermogen en besluitvorming onder onzekerheid.
Links:
Artikelen over het boek ‘Ruis’ van Daniel Kahneman:
Podcast Napoleon
https://open.spotify.com/show/0j5tgUrj6Uoq1C6tl13VWm
In totaal 7 gemeenten in Noord-Holland kopen vanaf 2023 hun stroom zoveel mogelijk groen en lokaal in. De gemeenten Haarlem, Zandvoort, Haarlemmermeer, Amstelveen, Aalsmeer, Uithoorn en Ouder-Amstel werken vanaf volgend jaar via de Groendus Energiemarktplaats. Ook de gemeentelijke onderhoudspartner Spaarnelanden, het Noord-Hollands Archief en het Frans Hals Museum sluiten zich aan.
Begin september startte de aanbesteding van de gemeenten via TenderNed. Zij bieden via de Energiemarktplaats toegang aan producenten die aan gestelde criteria voldoen. Het is mogelijk prijsafspraken voor lange termijn te maken zonder gebonden te zijn aan een traditionele energieleverancier. Opvallend in de uitgezette aanbesteding is de toeslag op basis van afstand. Deze fictieve toeslag moet lokale opwek en afname extra stimuleren.
Op het PIANOo-congres in juni werd een presentatie gegeven over het proces van controle op rechtmatig inkopen. Dit webinar Inkoop en de jaarlijkse accountantscontrole wordt op 29 september herhaald. Om controle achteraf te vereenvoudigen en voorbereid te zijn op de komende wetswijziging, is dit webinar nuttig voor iedereen die bij het inkoopproces betrokken is.
Tijdens het webinar legt Christa van Lent van Baker Tilly meer uit over de denkwijze van de accountant, risico’s in aanbestedingen en de aankomende wetswijziging. Daarnaast krijgen deelnemers veel concrete hulpmiddelen om rechtmatig in te kopen. Denk aan handvatten over de organisatie en spendanalyse. Na het webinar is ruim de tijd voor het behandelen van vragen.
Meer informatie en de mogelijkheid tot aanmelden is te vinden via de website van PIANOo.
Om te zorgen dat er deze winter voldoende gas voorhanden is, wil het kabinet de gasberging Bergermeer in Noord-Holland verder vullen. In eerste instantie was het de bedoeling de opslag tot 68 procent te vullen. Dat gaat nu omhoog naar 90 procent. Om dit doel te bereiken, stelt minister Jetten 210 miljoen euro extra subsidie beschikbaar.
Energiebedrijven zijn tot nu toe niet erg happig op het vullen van de gasopslagen. Zij willen niet het risico lopen in de wintermaanden met verlies hun voorraden te moeten verkopen. Om dit probleem te ondervangen, stelde het kabinet eerder al een subsidie beschikbaar om de gasbergingen toch gevuld te krijgen. Van die regeling bleef echter een bedrag van 200 miljoen euro over. Dat bedrag komt nu met nog eens 10 miljoen extra opnieuw beschikbaar.
Uiteindelijk betalen de gebruikers van gas via een extra heffing voor de subsidieregeling. Met name de industrie gebruikt het gas dat wordt opgeslagen in Bergermeer.
Om te zorgen dat de opslag in Norg nog verder dan de huidige 80 procent wordt gevuld, werkt het kabinet aan een regeling. Het oorspronkelijke doel voor de opslagcapaciteit is hier behaald. Het kabinet hoopt op een verdere vulling.
Bron: Trouw, zaterdag 20 augustus 2022.
Meer dan de helft van de 345 Nederlandse gemeenten neemt deel aan een inkoopsamenwerking. PIANOo publiceerde een nieuw overzicht met gemeentelijke inkoopsamenwerkingen. Deze variëren van kennisdeling tot operationele inkoop. Gemeenten kiezen soms voor enkel structurele overleggen waarbij eventueel gezamenlijk inkoopbeleid wordt opgesteld. Soms valt de keus op operationele inkoop als onderdeel van de inkoopsamenwerking. Een ambtelijke fusie kan de reden zijn voor samenwerking in inkoop.
Typen samenwerkingen
De kaart van PIANOo kent 3 typen samenwerkingen. De algemene samenwerking is een samenwerkingsverband van gemeenten die op meerdere inkoopgebieden met elkaar samenwerking. Daarnaast wordt er onderscheid gemaakt tussen gemeentelijke samenwerkingen binnen het sociaal domein en afvalverwerking.
Minder inkoopsamenwerkingen
Opvallend is dat er ten opzichte van 2018 veel minder algemene inkoopsamenwerkingen zijn: 35 in plaats van 50. Dat wordt deels veroorzaakt doordat ambtelijke fusies zijn verworden tot bestuurlijke fusies waarbij 1 gemeente is ontstaan. Daarnaast zijn een aantal samenwerkingsverbanden gefuseerd. Tenslotte zijn een aantal samenwerkingsverbanden gestopt en gemeentelijke fusies opgeheven.
Kaart
Door de kaart met een overzicht van gemeentelijke inkoopsamenwerkingen kunnen aanbestedende diensten beter bepalen of zij ergens bij aan willen sluiten. Ook ondernemers die in willen schrijven op aanbestedingen kunnen meer helderheid krijgen. De kaart is te bekijken via de website van PIANOo.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/actueel/nieuws/ruim-helft-gemeenten-aangesloten-bij-inkoopsamenwerking
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten actualiseert na 4 jaar de Handreiking inkoop hulpmiddelen. De handreiking is bedoeld om bij te dragen aan een goede inkoop van hulpmiddelen door gemeenten. In samenwerking met Firevaned, Ieder(in), Per Saldo en het Ketenbureau i-Sociaal Domein is de handreiking weer helemaal up-to-date gebracht. Het strategisch en tactisch inkoopproces wordt hiermee nog beter ondersteund, van voorbereidingsfase tot inkoop en uitvoering van het contract.
Bron: https://vng.nl/nieuws/herziene-handreiking-inkoop-hulpmiddelen?utm_medium=email
Vorige week was ik aanwezig bij de aansprekende en inspirerende oratie van prof. dr. ing. Fredo Schotanus met als titel ‘een betere wereld begint bij publieke inkoop’. Ik wil uiteraard graag mijn steentje bijdragen en ik heb daarom bedacht: “Drie gulden regels voor inkopen met impact”.
Ik sluit daarbij qua opzet aan bij Schotanus. Hij zegt: er zijn drie elementen, de prijs, de ‘gewone’ kwaliteit en de impactdoelen. Het onderscheidende element is dat de impactdoelen geen rechtstreeks effect hebben op de kwaliteit, maar wel reuze belangrijk zijn. Als je kantoorstoelen koopt hebben de ‘gewone’ gunningscriteria rechtstreeks effect op de stoel (zit hij lekker, mooie kleur, snel geleverd etc etc). De impactdoelen hebben geen rechtstreeks effect. Een stoel zit niet lekkerder omdat hij van circulaire materialen gemaakt is, na afloop hergebruikt kan worden, of in elkaar geknutseld is door een genderqueer van kleur met een wahjong-uitkering).
Daarom is het goed om realistische doelen te stellen.
Gulden regel 1 : Bepaal de impactdoelen vooraf en samen met de markt
Ga ruim voor de aanbesteding in gesprek met de markt om te bepalen welke ‘impactdoelen’ er bij deze opdracht passen. Noem het nog geen marktconsultatie maar noem het een marktoriëntatie. Bepaal samen met de markt welke doelen haalbaar zijn. Circulariteit? Diversiteit en inclusie? Hergebruik of tweedehands? CO2-footprint? Social return? Realiseer je daarbij dat iedere aanbesteding maatwerk is. De impactdoelen voor scootmobiels zullen heel andere zijn dan die voor een bouwproject. De gemeente Almere besloot om gebruikte scootmobiels te reviseren en opnieuw in te zetten. Een slim en duurzaam idee maar ze moesten zich wel voor de rechter verantwoorden omdat een klant vond dat de vering van een gebruikte scootmobiel toch echt minder was dan die van een nieuwe. De gemeente won de rechtszaak overigens wel. Ook criteria met betrekking tot diversiteit en inclusie zijn in sommige branches volstrekt onzinnig. Wie de situatie op de arbeidsmarkt een beetje kent zal beseffen dat je in sommige branches soms al dol blij moet zijn met een oudere witte man.
Gulden regel 2: Leg een bedrijf geen irreële voorwaarden op.
Gaan we de impactdoelen meenemen in de selectie (geschiktheidseisen of selectiecriteria?) of bij de gunning (eisen of wensen?)
Bij de selectie gaat het om impact op bedrijfsniveau. Bij de gunning gaat het om impact bij de uitvoering van de opdracht
Als je Impactdoelen bij de selectie wilt toepassen moet je je heel goed afvragen hoe ver je juridisch wilt en kunt gaan. Denk maar eens aan de volgende vragen:
Hoeveel mensen van kleur heeft u in dienst en in welke posities? (mag dit? Privacy?)
Hoeveel voertuigen binnen uw totale wagenpark zijn elektrisch? (is dit proportioneel?)
Hoeveel medewerkers eten vegan? (privacy?)
Is uw kantine vegan? (werken de arbeiders dan beter?)
We zien nu een hausse aan certificaatjes, maar ik vind dat je daar grote vraagtekens bij moet zetten. De bekendste is de CO2-prestatieladder. Op het eerste gezicht een sympathiek initiatief, maar het is een bedrijfscertificaat. Hoe proportioneel is het dat een kleine gemeente van heel groot bouwbedrijf mag eisen dat alle onderdelen van dat bedrijf op het hoogste CO2-niveau zitten. Gelukkig heeft de rechtbank in Den Haag Rijkswaterstaat gelijk gegeven in een zaak waarin de opdracht door de winnaar van de aanbesteding uitgevoerd zou gaan worden op niveau 5 terwijl deze inschrijver een certificaat op bedrijfsniveau niveau 3 had. De rechter vond dat terecht geen probleem. Onthoud: leg een bedrijf geen irreële voorwaarden op.
Gulden regel 3 : Een aanbesteding op laagste prijs kan het meest duurzaam zijn.
Houd altijd in je achterhoofd: een aanbesteding op laagste prijs kan tien keer zoveel impact hebben als een aanbesteding op levenscycluskosten of BPKV. Het is een enorm misverstand dat alle duurzaamheids- en MVO-criteria altijd een gunningscriterium (waarop je kunt scoren) moeten zijn. Het zal in veel gevallen veel praktischer zijn om (na de marktoriëntatie!) gewoon de meest duurzame oplossing voor te schrijven. Je hoort altijd zeggen dat aanbestedende diensten de kennis van de markt moeten benutten. Zeker, niks mis mee, maar dat kan ook voorafgaand aan de aanbesteding. We komen er steeds meer achter dat aanbestedingsprocedures waarin samen met inschrijvers aan de oplossing gewerkt wordt, niet altijd succesvol zijn. Vraag maar aan Rijkswaterstaat hoe de concurrentiegerichte dialoog heeft gewerkt bij de renovatie van de Afsluitdijk?
De nieuwe inkoopplanning van Rijkswaterstaat is gepubliceerd. Hierin staan voorgenomen opdrachten die nog niet zijn aanbesteed. Door voor 40 GWW-projecten factsheets te publiceren met kerninformatie hebben inschrijvers informatie om beter af te kunnen wegen welke projecten voor hen interessant zijn.
Extra middelen
De vorige inkoopplanning dateert van maart 2022. Sindsdien is voor meerdere werken een marktbenadering gestart. Daarnaast is in het coalitieakkoord structureel 1,5 miljard euro aan extra middelen toegevoegd. Dit bedrag is bedoeld voor instandhouding van bestaande infrastructuur via het Mobiliteitsfonds (1,25 miljard) en het Deltafonds (0,5 miljard). De exacte verdeling van de gelden volgt later.
Onzekerheid en vertraging
De stikstofproblematiek blijft voor onzekerheid zorgen bij een aantal projecten. Uitbreidings- en aanlegprojecten lopen hierdoor vertraging op. De geplande datum voor de start van de marktbenadering is bij deze projecten vooralsnog niet bekend. In de volgende inkoopplanning, november 2022, is hierover mogelijk meer duidelijk.
Het onderzoek naar Material Supply Strategies in a Crisis (MaSSC) van het Public Procurement Research Centre (PPRC) in Utrecht brengt de inkoop van schaarse middelen in een crisis. Het onderzoek bestaat uit 3 delen: het eerste deel ging voornamelijk over de Nederlandse problematiek en bijbehorende aanpak. Het tweede deel keek naar diezelfde vraag over de grens, in 33 landen op 5 continenten. De bevindingen zijn nu samengebracht in een slotakkoord.
Aanpak
Om te zorgen dat de wereld beter voorbereid is op een toekomstige crisis, werden internationaal 45 lokale experts op het gebied van publieke inkoop en crisisrespons geïnterviewd. De geleerde lessen beschrijft het MaSSC-onderzoeksteam aan de hand van 5 thema’s die naar voren kwamen: bestuur en organisatiestructuren, wet- en regelgeving, leveringsproblematiek, inkoopexpertise en IT-systemen.
Centrale en professionele inkoop
Een gecentraliseerde of decentrale inrichting van het zorgstelsel, blijkt niet uit te maken voor de ontstane problemen bij inkoop tijdens de crisis. Belangrijker blijkt centralisatie van inkoop tijdens een crisis. Daarbij zijn factoren als vertrouwen in een centrale inkooporganisatie en goede inkoopexpertise van doorslaggevend belang. Professionals zoeken een betere balans tussen het optimaal benutten van inkoopprofessionaliteit en het volgen van de regels. Meer transparantie is het doel van alle geïnterviewden, omdat alle partijen de reguliere aanbestedingsregels als belemmerend ervoeren.
Politieke keuzes
Over maatregelen om tekorten te vermijden zijn experts wereldwijd het eens: noodvoorraden, lokalere productie, raamcontracten en sourcen via meerdere ketens worden door hen allemaal genoemd. Er zijn politieke keuzes nodig om tekorten in toekomstige crises te voorkomen. De vraag is of landen duurdere maatregelen nemen en bijvoorbeeld voorraden aan gaan houden als het mogelijk nog jaren duurt voor een volgende pandemie de kop opsteekt.
Nederland
De inkoopkennis is in ons land op niveau, maar deze werd onvoldoende benut door beperkte voorbereiding en moeizame coördinatie in de opstartfase. Door vast te leggen welke expertises wanneer nodig zijn en waar deze zich bevinden kan dit in een volgende crisis beter gaan.
Aanbestedingsregels beperken
Uit het MaSSC-onderzoek zijn 3 belangrijke conclusies te trekken. Ten eerste is de balans tussen inkoopprofessionaliteit en regelgeving een belangrijk punt. Ondanks de beperkingen van aanbestedingsregels blijken ad hoc organisatie en inkoop geen goede keuze. Transparantie en accountability komen hierbij in het gedrang. Strak vasthouden aan aanbestedingsregels leverde weer beperkingen op bij het gebruikmaken van aanwezige inkoopprofessionaliteit, innovatie en flexibiliteit.
Kennis en macht in balans
Vervolgens is de balans tussen kennis en macht iets om rekening mee te houden. Mogelijk levert het voordelen op wanneer relevante experts worden geïnventariseerd en gelokaliseerd zodat deze in korte tijd opgeroepen kunnen worden voor een beroep op hun expertise in crisistijd.
Prioriteiten
Tenslotte is het belangrijk prioriteiten te stellen. De onderzoekers adviseren inkoop ondersteunende IT in basis op orde te brengen, voordat landen geavanceerde systemen optuigen. De basis beschouwen zij als crisisstructuren die ook rondom inkoop en distributie ingezet kunnen worden. Landen kunnen best een stip op de horizon zetten, maar ambities moeten wel realistisch zijn en er moeten geen stappen worden overgeslagen op weg naar het doel.
Fredo Schotanus aanvaardt op vrijdag 1 juli zijn benoeming in het vakgebied ‘Pubieke inkoop’ bij de faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie van de Universiteit Utrecht. De oratie van prof. dr. ir. Schotanus is getiteld ‘Een betere wereld begint bij publieke inkoop’.
Leidende rol
Schotanus pleit er in zijn oratie voor meer oog te hebben voor milieu en mens. Hij constateert dat veel overheden duurzamer in kunnen kopen. De overheid investeert jaarlijks zo’n 100 miljard euro. Dat betekent dat de overheid uitstekend een leidende rol kan nemen in het aanjagen van duurzaam inkopen.
Suggesties
Tot op heden is niet inzichtelijk wanneer welke concrete inhoudelijke onderwerpen effectief zijn om duurzaam inkoopbeleid te realiseren. Schotanus doet hiervoor een aantal suggesties. Het zou bijvoorbeeld een optie kunnen zijn een motiveringsplicht in te voeren wanneer niet-duurzaam wordt ingekocht. Keurmerken of duurzame gunningscriteria zijn misschien niet gelijk de oplossing. Selectie aan de voorkant en het hanteren van duurzame eisen voortkomend uit marktconsultaties zijn wellicht kansrijker. Andere inkoopmodellen en toegankelijker aanbestedingen zouden ook meer aandacht moeten krijgen.
Versnelling
Schotanus hoopt vanuit zijn leerstoel samen met zijn team van onderzoekers bij te dragen aan de versnelling van de trend om steeds duurzamer in te kopen. Hij wil meer inzicht geven in inkoopgedrag en met metingen aantonen welke duurzame inkoopmaatregelen meer en minder effectief zijn. De vrijblijvendheid moet er volgens Schotanus in elk geval sowieso vanaf. Voor álle overheden. Duurzaam inkopen zou de nieuwe norm moeten zijn.
Bron: https://www.uu.nl/agenda/oratie-fredo-schotanus-een-betere-wereld-begint-bij-publieke-inkoop
Eurocommissaris Frans Timmermans roept EU-lidstaten op gezamenlijk gas in te gaan kopen. Alleen zo kan onafhankelijkheid van Rusland zo snel mogelijk worden gerealiseerd. Landen moeten niet onderling in concurrentiestrijd vervallen, vindt Timmermans. Hij wil dat Brussel de mogelijkheid krijgt voor het hele landenblok gezamenlijk te onderhandelen en in te kopen.
Eerder werd afgesproken dat EU-landen vrijwillig kunnen deelnemen aan gezamenlijke inkoop. Nu blijkt dat landen elkaar overbieden bij de inkoop waardoor een Europese interne concurrentiestrijd gaande is. Nederland is geen uitgesproken voorstander van gezamenlijke inkoop van gas. Er zijn risico’s op de mondiale gasmarkt die het een complex vraagstuk maken. Timmermans verwacht dat Brussel binnenkort alsnog het mandaat krijgt voor gezamenlijke inkoop, zoals dat ook bij inkoop van coronavaccins gebeurde.
De Europese Commissie reikt voor de tweede keer de European Innovation Procurement Awards uit. Toonaangevende publieke en private inkopers kunnen zich tot en met 22 juni 2022 aanmelden om kans te maken op deze prijs. De wedstrijd is bedoeld om te benadrukken hoe groot het belang is van een nauwe samenwerking tussen inkoper en leverancier in de zoektocht naar innovatieve oplossingen. De eerste editie werd gewonnen door Waterschapsbedrijf Limburg in de categorie ‘Facing societal challenges’.
Criteria
Een aantal criteria waaraan voldaan moet worden om kans te maken op de award zijn de mate van transformatie richting innovatiegericht inkopen, de innovatieve manieren voor efficiëntere en effectievere diensten, in hoeverre de kandidaat synergie en samenwerking en de maatschappelijke impact bevordert. De nadruk ligt bij die laatste op digitale transformatie en Green Deal.
Hoofdprijs
Deelnemers kunnen in 3 categorieën in de prijzen vallen: Innovation Procurement Strategy, Facing societal challenges en Procurement leadership. De winnaar in elke categorie krijgt 75.000 euro.
https://www.pianoo.nl/nl/actueel/nieuws/european-innovation-procurement-awards-open-voor-inzendingen
De coronacrisis was niet alleen een gezondheidscrisis. Door de enorme vraag naar persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) en beademingsapparatuur, ontstond ook een fikse inkoopcrisis. Het MaSSC (Material Supply Strategies in a Crisis) onderzocht deze crisis in Nederland en 33 andere landen wereldwijd. Wat waren de inkoopstrategieën en -structuren? Hoe moet het in een volgende crisis? Belangrijkste conclusie is dat een betere afstemming tussen de politieke macht en de concentratie van relevante inkoopkennis het meeste effect zullen hebben.
Prioriteiten stellen
Interviews met 45 internationale experts uit 33 landen liet zien dat de ambities momenteel erg hoog zijn. Het is de vraag hoe haalbaar alle plannen zijn. Overheden moeten balans vinden tussen verbeteringen op korte en lange termijn. Prioriteiten stellen is daarbij belangrijk.
Nederland valt op
De 33 landen werden in vijf clusters ingedeeld, afhankelijk van onder meer inkoopprofessionaliteit en aanwezige kennis. Opvallend is dat Nederland een grote inkoopprofessionaliteit heeft, maar een gebrekkige afstemming tussen betrokkenen hanteert.
Algemene lessen
De onderzoekers constateerden in veel landen een mismatch tussen politieke macht en de concentratie van relevante inkoopkennis. Deze moeten beter op elkaar afgestemd worden. Ook het in kaart brengen van de benodigde experts met hun werkplek en expertise helpt om een nieuwe crisis snel en effectief aan te pakken.
Groot onderzoek
Het beschreven onderzoek bestaat uit drie delen waarvan dit het tweede deel is. Het onderzoek is een samenwerking tussen PPRC (Public Procurement Research Centre), Universiteit Twente, Erasmus Universiteit Rotterdam en IRSPP (International Research Study of Public Procurement) en wordt gefinancierd door ZonMw als onderdeel van het COVID-19 programma.
Het derde deel van het rapport over de gevolgen van klimaatverandering van het IPCC, genaamd ‘Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change’, benoemt de inkoopkracht van de overheid concreet als deel van de oplossing.
Inkoopvolume als stimulans
Het IPCC benadrukt het grote inkoopvolume van de overheid. Dit zou ingezet kunnen worden om de energietransitie te stimuleren. De overheid kan op alle niveaus nichemarkten creëren en vraag naar producten en materialen met een lage CO2-uitstoot stimuleren. Het IPCC rapport benoemt certificering volgens de CO2-prestatieladder als mogelijkheid om concurrentievoordeel te behalen.
Investeringsgat
Volgens het IPCC is er wereldwijd voldoende kapitaal en liquiditeit beschikbaar om een groot investeringsgat te dichten. Op dit moment zijn de financiële stromen een factor 3 tot 6 keer te laag om de opwarming van de aarde te beperken tot minder dan 2 graden. Een betere afstemming van de overheidsfinanciën en beleid kan de markt stimuleren om dat gat te dichten. Zo’n duidelijk signaal van regeringen en de internationale gemeenschap zou volgens het IPCC helpend kunnen zijn.
https://www.pianoo.nl/nl/actueel/nieuws/kracht-van-overheidsinkopen-specifiek-benoemd-ippc-rapport
Door tientallen verschillende contracteisen per zorgsoort op te stellen, leggen zorgverzekeraars onnodig veel administratieve druk op zorgorganisaties. Dat stelt branchevereniging ActiZ. De inkoopvoorwaarden van zorgverzekeraars voor de inkoop van thuiszorg, eerstelijnsverblijf, geriatrische revalidatiezorg en geneeskundige zorg voor specifieke patiëntgroepen moeten zaken als preventie, digitalisering en samenwerking tussen zorgverleners stimuleren. Het huidige systeem resulteert echter in een hoge administratieve last.
Ondermijnend systeem
ActiZ geeft aan dat het systeem van zorginkoop niet stimulerend, maar ondermijnend dreigt te werken. Ze stelt dat de minister van zorgverzekeraars een vereenvoudiging moet eisen. De brancheorganisatie ziet dat er meer zonder zorgcontracten gewerkt gaat worden. Omdat zorgorganisaties niet voldoende tijd en middelen hebben om voor elke zorgverzekeraar de administratie op orde te brengen, zullen ze niet met iedereen contracten willen sluiten. Dat beperkt uiteindelijk de keuzevrijheid voor cliënten.
Doorgeslagen
Volgens ActiZ is het inkoopsysteem doorgeslagen. Onder andere preventie, kwaliteit, goede arbeidsvoorwaarden en het stimuleren van passende zorg komen hierdoor in het gedrang. Minister Helder erkende het probleem in een Kamerdebat. Mogelijke oplossing kan zijn dat er één set voorwaarden per zorgsoort komt en dat er regionaal preferente zorgverzekeraars worden aangewezen op specifieke terreinen.
https://zorgkrant.nl/management-en-beleid/15281-administratieve-lasten-zorginkoop-moeten-lager
Het vierjarige programma Beter Aanbesteden heeft dialoog tussen aanbestedende diensten en marktpartijen als centraal thema. De dialoog wordt nog niet altijd voldoende gezocht en gevoerd voorafgaand aan en tijdens aanbestedingen. Nut en noodzaak van dialoog is nu in een factsheet samengevoegd.
Vraag een aanbod op een goede manier bij elkaar brengen zou continu het uitgangspunt moeten zijn. door een goede dialoog voorkomen partijen te verzanden in discussies over incidenten. De factsheet moet een grotere kennis over het inkoopproces en het belang van dialoog en samenwerking vergroten. Het moet een aanleiding tot gesprek zijn.
Programma Beter Aanbesteden moet de spanning rondom aanbestedingsprocedures wegnemen. Het proces moet voor iedereen zo natuurlijk en eenvoudig mogelijk verlopen zonder wet- en regelgeving uit het oog te verliezen.
Partijen die willen bijdragen aan meer dialoog tussen overheid en marktpartijen of die zelf ideeën hebben, kunnen contact opnemen met één van de regiomanager van Beter Aanbesteden.
Bron: Piano
Supply Value onderzocht voor de tiende keer de inkooptrends voor het nieuwe jaar. Door inkoopprofessionals uit zowel (semi)publieke als private sectoren via een enquête te vragen hoeveel prioriteit zij verwachten te gaan geven aan vijftien actuele inkoopthema’s zijn de trends voor dit jaar in beeld gebracht.
Conclusies
Belangrijkste conclusie is dat contractmanagement dé inkooptrend zal worden. Ook partnerships met leveranciers en het alignen van inkoop met business en strategie scoren hoog.
Contractmanagement
Contractmanagement won flink aan prioriteit. De huidige onvoorspelbaarheid van prijzen en de onzekerheden in de toeleveringsketen maken dat goede afspraken belangrijk onderdeel van de inkoopfunctie zijn geworden. Proactief contractmanagement is hier een belangrijk onderdeel van.
Partnerships
Op de tweede plek staat de trend van partnerschappen met leveranciers. Daarmee zijn kwaliteit van diensten en leveringen zekerder en hebben leverancier en afnemer samen verantwoordelijkheid voor dezelfde doelstellingen.
Alignment
De derde trend is het alignen van inkoop met zowel business als strategie van een organisatie. Inkoop wordt steeds meer een strategische functie. Inkoopdoelstellingen kunnen beter worden afgestemd op bredere organisatiedoelstellingen. Zo worden keuzes van inkoop steeds meer genomen in het belang van de gehele organisatie en haar stakeholders.
Verwachtingen
Komende jaren is duurzaamheid naar verwachting een steeds belangrijker thema voor inkopers. Digitalisering en procesoptimalisatie van zowel de inkoopafdeling als de totale keten zullen ook een steeds grotere rol krijgen. Risicomanagement krijgt ook meer aandacht. Contract- en leveranciersmanagement behouden hun prominente rol, samen met partnerships.
Strategischer
Na tien jaar onderzoek concludeert Supply Value dat inkoop van een procesmatige naar een strategische functie is gegaan. De ontwikkelingen op het gebied van leveranciersmanagement, contractmanagement en procesoptimalisatie laten dit zien. De laagste prijs is niet meer het enige belangrijke, waarde krijgt een steeds belangrijkere plek. Dat uit zich in thema’s als innovatiegericht en duurzaam inkopen.
Thema’s
Inkoop wordt door de business ook steeds meer als strategisch toegevoegde waarde gezien. Digitalisering, klimaatverandering en grondstoffen schaarste spelen hierin een belangrijke rol. Digitalisering zorgde voor een verdere professionalisering en procesoptimalisatie. Klimaatverandering en grondstoffen schaarste zorgen dat inkopers anders zijn gaan inkopen. Partnerships dragen eraan bij dat de inkoop succesvol volgens nieuwe randvoorwaarden verloopt.
Bron: Facto
De Europese Commissie stelt voor dat Europese landen gezamenlijk gas gaan inkopen. Bovendien stelt de Commissie een verplichting voor die aangevulde gasvoorraden voor de winter moet garanderen.
Gezamenlijk
Het is de bedoeling dat een speciaal team verantwoordelijk is voor de gezamenlijke inkoop van gas binnen de EU. Door deze gezamenlijke inkoop moet invoer van gas voor een goede prijs eenvoudiger worden. Van onderlinge concurrentie is immers geen sprake meer. Ook voor de import van hernieuwbaar gas en waterstof moet collectieve inkoop de norm worden.
Opslag
In het wetsvoorstel staat bovendien dat de opslag van gas dit jaar op minimaal 80 procent van de capaciteit moet zijn voor de winter begint. In de komende jaren moet dit naar 90 procent gaan. Deze maatregel moet energiezekerheid bieden voor de hele Europese Unie. Door opslag van energie aan te merken als cruciale infrastructuur moet deze zekerheid ook groter worden. Lidstaten zonder ondergrondse opslagruimte kunnen gebruikmaken van een solidariteitsmechanisme. Dit biedt hen de kans toch van de voorraden gebruik te kunnen maken.
Elektriciteitsmarkt
In afwachting van een prijsdaling, wachtten energiebedrijven vorig jaar met het aanvullen van voorraden. Dit dreef de energieprijzen sterk op. De prijzen op de elektriciteitsmarkt zijn onderzocht door de Europese Commissie. Zij stelt dat de regeringsleiders nu aan zet zijn om de invloed van hoge energieprijzen op burgers en bedrijven te verlichten.
Bron: de aandeelhouder NL
Uit de gepubliceerde ‘Inkoopplanning maart 2022’ van het Rijksvastgoedbedrijf, blijkt dat er in de periode 2022-2023 zo’n 1,5 miljard euro wordt geïnvesteerd in nieuwbouw, renovatie en verduurzaming. Het gaat in de inkoopplanning om aan te besteden projecten groter dan 5 miljoen euro.
Inkoopplanning
Alle aanbestedingen in de inkoopplanning gaan over panden, locaties en werkzaamheden van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) in de volle breedte. Het gaat om zowel duurzame nieuwbouw als bijvoorbeeld onderhoudsprojecten. Ook een aantal grote opdrachten van de Raad voor de Rechtsspraak staan op de planning. Jaarlijks zet het RVB zo’n 1,5 miljard euro aan opdrachten in de markt, de grootste hiervan zijn opgenomen in de Inkoopplanning maart 2022.
Opvallende projecten
Een van de opvallende projecten is het duurzame, houten Rijkskantoor in Den Haag met de naam Monarch IV. Ook de rechtbank in Almelo springt eruit, doordat de opdrachtnemer hier ontwerp, bouw én onderhoud (DBM) op zich neemt. Via TenderNed worden beide projecten nog voor de zomer aangeboden.
Duurzame projecten
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en Dienst ICT-Uitvoering (DICTU) kunnen in Assen een duurzame renovatie tegemoet zien van zo’n 50 miljoen euro. Het Nationaal Archief in Den Haag krijgt een groen dak in een project van zo’n 15 tot 20 miljoen euro. Deze projecten komen ook voor de zomer op de markt.
Derde kwartaal
In het derde kwartaal moet de grootschalige renovatie van het Rechtbankgebouw aan de Prins Clauslaan in Den Haag op de planning staan. In dit project gaan gebouwgebruik en werkzaamheden samen.
Ambities
Twee keer per jaar wordt de inkoopplanning van de RVB gepubliceerd. De ambities op gebied van verduurzaming en maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI) zijn hierin overzichtelijk opgenomen. Vanaf 1 januari 2022 stelt het RVB bijvoorbeeld eisen aan cultuur en gedrag op het gebied van veiligheid in aanbestedingen. Ook worden er sinds dit jaar contracteisen ingevoerd op gebied van schoon bouwen. Deze eisen gaan niet alleen over de bouwwerkzaamheden, maar ook over zaken als vervoer van machines en materialen.
Klik hier voor de hele inkoopplanning.
Bron: BouwendNederland
Als defensie hogere uitgaven kan doen, profiteert het bedrijfsleven daar mogelijk van. Doordat dit soort aanbestedingen langere tijd in beslag nemen, verwachten bedrijven nog geen directe toename in overheidsorders.
Vanwege de oorlog in Oekraïne en spanningen met Rusland plannen veel Europese overheden hogere defensie-uitgaven. Damen Shipyards en vrachtwagenfabrikant DAF kunnen als huidige leverancier van de krijgsmacht mogelijk meeprofiteren van deze voornemens.
DAF bereidt zich voor op een grotere vraag naar trucks voor militair gebruikt. De verkoop stijgt momenteel echter nog niet. Bovendien nemen Europese aanbestedingen veel tijd in beslag. De verwachting van DAF is dat processen in de toekomst mogelijk versneld worden.
Damen Shipyards bouwt op dit moment vier fregatten voor de Duitse marine. Ook zij zien nog geen extra orders en ook zij werken met langdurige Europese aanbestedingen. Het Franse Thales, leverancier van bijvoorbeeld radarsystemen, heeft een grote vestiging in Hengelo. Het Nederlandse TenCate levert onder meer beschermende materialen voor militaire kleding.
Het Nederlandse EnGarde produceert kogelwerende vesten. Hier is de vraag wel toegenomen, met name doordat journalisten deze vesten nodig hebben. Ook de vraag neer helmen neemt toe, zowel uit Nederland als Duitsland.
Bron: Businessinsider.nl
Uit verkennend onderzoek van Significant Synergy en Nevi naar de publieke inkoopfunctie in 2021 blijkt dat het inkoopveld sterk in beweging is. Er moeten nog flinke stappen worden gezet, met name in waardecreërende processen en ondersteunende infrastructuur. De verwachtingen van de publieke inkoopfunctie zijn hoog, zowel bij beleidsmakers als bij het bredere publiek.
Het onderzoek vindt elke twee jaar plaats. Dit keer vulden zo’n 150 respondenten een vragenlijst in. Dit waren bijvoorbeeld inkopers, contract- en leveranciersmanagers of consultants. De spreiding op basis van inkoopvolume was ruim: van organisaties met een spend lager dan 50 miljoen euro tot meer dan 250 miljoen euro. De resultaten van het onderzoek werden besproken met experts binnen het publieke inkoopdomein.
Allereerst ging het onderzoek in op de randvoorwaarden om inkoopdoelstellingen te realiseren. De belangrijkste randvoorwaarde vinden respondenten met 63% beschikbare tijd en capaciteit van medewerkers. Daarna volgen actueel informatiemanagement (42%) en beschikbaarheid van systemen voor contract- en leveranciersmanagement (42%). Populairste oplossing bij ondersteuning van de inkoopfunctie blijkt het contractmanagementsysteem te zijn, maar liefst 49% van de respondenten zet deze tool in. Ook de spend-analysetool (42%) en aanbestedingssoftware (40%) zijn veelgebruikte hulpmiddelen. Het meest gebruikte besturingsmodel is het centrale model (34%), gevolgd door gecoördineerd (28%), hybride (22%) en decentraal (16%).
Het inkoopbeleid van organisaties wijzigde de afgelopen jaren door gewijzigde doelstellingen (45%), verouderd beleid (28%) en veranderde aanbestedingswetgeving (28%). Belangrijk is de maatschappelijke bijdrage van het inkoopbeleid. Bijna de helft van de respondenten vindt dat onderwerpen als social return, innovatie en betrekken van het MKB nu echt in het inkoopbeleid verankerd zijn. De onderzoekers concluderen dat het goed gaat, maar beter moet. De Nederlandse overheid spendeert jaarlijks 83 miljard euro. Daarmee kan publieke inkoop grote maatschappelijke impact hebben.
Smart contracting zou volgens 24% van de respondenten een bruikbare innovatieve ontwikkeling kunnen zijn. In de praktijk blijkt vaak dat innovatie niet verder gaat dan automatisering van inkoperstaken. Ongeveer een derde van de respondenten geeft aan niet precies te weten wat innovatie voor inkoop kan betekenen. Hier is dus mogelijk nog veel te winnen.
Ook op gebied van aandacht voor contract- en leveranciersmanagement liggen nog veel kansen. Zeker respondenten van organisaties met een spend tot 250 miljoen gaven aan dat daar maar weinig aandacht voor is. Zo’n 40% van de respondenten zegt dat er geen onderscheid tussen typen leveranciers wordt gemaakt bij het management van leveranciers.
Externe hulp inschakelen of inkoopsamenwerkingen aangaan kunnen aanbestedende diensten helpen hun inkoopbeleid naar een hoger niveau te tillen. Met name voor diensten met een volume tot 150 miljoen euro is hier winst te behalen. Zij blijken nu nog maar weinig bijzondere aanbestedingsprocedures in te zetten. Opvallend is echter dat inkoopsamenwerking binnen het publieke domein maar op beperkte schaal plaatsvindt. Tussen de 7% en 30% van het totale inkoopvolume wordt gezamenlijk ingekocht en dan vooral bij grotere inkooporganisaties.
Na afloop van het onderzoek gingen experts in op de resultaten. Zij merken op dat rechtmatigheid eigenlijk steeds minder een issue zou mogen zijn. Tegelijkertijd zou er meer aandacht mogen zijn voor verdere ontwikkeling van de competenties, inspelen op actuele thema’s en het verlagen van toeleveringsrisico’s.
Bron: Significant Synergy
Ook de waterschappen voelen de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Zij onderzoeken nu gezamenlijk of er alternatieven zijn voor de aardgaslevering door het Russische Gazprom.
Naar alle waarschijnlijkheid heeft ongeveer de helft van de waterschappen een contract voor levering van Russisch aardgas. Samen met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat kijkt de Unie van Waterschappen wat de sancties tegen Rusland voor de huidige contracten betekenen. Ook onderzoeken zij samen welke alternatieven er zijn en wat die voor mogelijke consequenties hebben.
Juridische consequenties
Voor lopende contracten wordt momenteel juridisch advies ingewonnen. Waterschappen willen deze contracten graag beëindigen, maar beraden zich op de juridische consequenties hiervan. De contracten zijn via aanbestedingen tot stand gekomen op basis van prijs-kwaliteitverhoudingen. De waterschappen willen niet dat mogelijk schadevergoedingen moeten worden uitgekeerd aan Gazprom, dat zou juist financieel voordelig zijn voor het Russische staatsbedrijf.
Aardgas voor waterschappen
Waterschappen produceren zelf veel biogas door zuiveringsslib te vergisten. Ook is aquathermie in ontwikkeling. Daarbij wordt warmte of juist koude uit water gebruikt als alternatief voor aardgas. De aardgaslevering van Gazprom is mede door deze ontwikkelingen maar ongeveer 2 procent van de totale hoeveelheid aardgas die nodig is. De belangrijkste functie van aardgas voor de waterschappen is verwarming van gebouwen. De waterschappen zouden graag een snellere energietransitie van de grond zien komen.
Bron: Unie van Waterschappen
Als het aan de provincie Limburg ligt, stapt de provincie over op meervoudig onderhandse aanbestedingen bij opdrachten met een waarde van 20.000 tot 50.000 euro. De Provinciale Staten zien echter niets in het voorstel.
Gedeputeerde Ad Roest vindt dat de huidige werkwijze, waarbij de provincie gebruikmaakt van enkelvoudige onderhandse aanbestedingen, tot onvoldoende marktwerking leidt. Daarom wil hij overstappen op meervoudig onderhandse aanbestedingen bij opdrachten ter waarde van 20.000 tot 50.000 euro. De provincie zou voortaan drie partijen moeten uitnodigen. Dat zou gevolgen hebben voor circa 210 aanbestedingen per jaar. De provincie zou er wel extra personeel voor moeten aannemen en opdrachten gaan twee tot vier weken later van start. In uitzonderlijke situaties zou afwijken van het nieuwe beleid mogelijk moeten zijn, als er bijvoorbeeld behoefte is aan specifieke expertise.
Het provinciebestuur kan zelf beslissen het inkoopbeleid te wijzigen, maar legde het voorstel toch voor aan de Provinciale Staten (PS). Die verzetten zich tegen de voorgenomen wijzigingen, omwille van de extra belasting voor provincie en opdrachtnemer. D66 stelt dat er ook verkeerd aanbesteed kan worden met de voorgenomen wijzigingen. Alleen Lokaal-Limburg en de Partij voor de Dieren (PvdD) zagen brood in het voorstel. Volgens hen zou de nieuwe aanpak ertoe leiden dat niet steeds ‘dezelfde kliek’ opdrachten krijgt, en past het beleid in een nieuwe bestuurscultuur.
Gedeputeerde Roest legt eind dit jaar een nieuw voorstel aan de Statencommissie voor.
Bron: De Limburger, 1Limburg.nl
De Nederlandse Zorgautoriteit heeft vier zorgverzekeraars een boete opgelegd omdat zij onvoldoende transparant zijn geweest over wijzigingen omtrent het inkoopproces voor logopedie. Vorig jaar kregen dezelfde verzekeraars ook al een boete vanwege een niet-transparante werkwijze.
Verzekeraars VGZ, Univé, IZA en UMC hebben volgens de NZa wijzigingen rondom de inkoop van logopedie niet op tijd gepubliceerd. Elke zorgverzekeraar krijgt daarom een boete van 9.500 euro. De NZa hecht grote waarde aan transparantie bij zorginkoop. Als die onvoldoende geborgd is, kan dat de positie van zorgverleners ondermijnen. Alleen als zorgverzekeraars wijzigingen rondom een inkoopproces tijdig bekendmaken, kan een zorgaanbieder daar adequaat op inspelen, aldus de NZa.
In 2020 kregen VGZ, Univé, IZA en UMC elk een boete van 25.000 euro voor het overtreden van de regels rondom zorginkoop van mondzorg, farmaceutische zorg en hulpmiddelen.
Bron: Nationalezorggids.nl
En dan nu over jouw zachte kant. Steeds vaker blijkt dat een harde werkelijkheid. Ik zal uitleggen wat ik daarmee bedoel.
Je hebt het deze week vast al meegemaakt dat je een collega mailde. Het antwoord laat op zich wachten. En je weet het eigenlijk ook wel. Bij deze collega hoef je geen antwoord te verwachten. Althans niet de eerste 72 uur. En ook daarna is het onduidelijk wat je mag verwachten. Misschien krijg je helemaal geen reactie.
Stel je daarbij dan eens de volgende vragen. Heb je nog wel eens vergaderingen met meer dan vier mensen? Duren meetings of zoom-sessies langer dan een uur? Wordt er in jouw organisatie geklaagd over e-mailterreur? Is er binnen jouw organisatie sprake van een duidelijke communicatie cultuur? Of gebruik je Teams voor grote vergaderingen, Zoom voor internationale gesprekken, Slack voor je eigen afdeling, Discord voor dat hippe innovatieteam en Whatsapp voor als het echt belangrijk is?
Ik ken maar weinig organisaties waarbij niet een van deze vragen met ja beantwoord moet worden. Vaak ligt de nadruk op het gebruik van een tool. Maar zelden is er aandacht voor de vaardigheden van de professional.
Maar terug naar jou. Een nieuwe werkdag breekt aan. Je hebt je voorgenomen om aan dat lastige project te gaan werken. Op weg naar je werk schiet je nog te binnen dat je vergeten bent de projectmanager te informeren. Op dat moment begint er een onbekend lampje te branden op het dashboard van je auto. Op kantoor aangekomen vind je een opvallende enveloppe bij de post en er ligt een mapje op je bureau met een briefje van een collega. En dan heb je nog niet eens je e-mailbox geopend.
Wat zou jij als eerste doen?
Ken je van die collega’s met mailboxen die op een soort archief lijken? Honderden berichten zonder enige vorm van logica. Tot je er een opmerking over maakt. Dan moet je wel goed begrijpen dat ze alles precies weten te vinden. Hun bureau ligt vol met stapels papier. Ook daarvan moet je niet aan de kaak stellen of ze het overzicht goed bewaren. Want het is volstrekt duidelijk waar dat ene velletje is gebleven. Maar wacht, waar lag dat nou ook al weer?
Ik haal deze voor de hand liggende zaken aan om twee redenen. Allereerst is de staat van iemands bureau – virtueel of fysiek – een weerspiegeling van zijn of haar vaardigheden informatie te ordenen. Kort gezegd, stapels papier en overvolle inboxen zijn bergen onverwerkte informatie. De eigenaar heeft er nog geen beslissing over genomen en bewaart het uit een soort controle-reflex. Een duidelijk signaal dat de persoon in kwestie niet is opgewassen tegen de enorme hoeveelheid informatie die vandaag de dag op je afkomt.
De tweede reden gaat over hoe we persoonlijke vaardigheden benaderen. Juist door de zachtheid ervan, zijn ze lastig te meten. En dus ook niet te vergelijken. En ze liggen nogal dicht tegen zijn of haar persoonlijkheid aan. Als een rommelig bureau iets zegt over de georganiseerdheid van een professional, dan wordt het al snel persoonlijk als je de productiviteit van die persoon aankaart. Of het wordt als betutteling gezien.
Inkopers zijn kenniswerkers pur sang. Honderden mails en documenten per dag zou een koud kunstje voor ons moeten zijn. Toch hebben alleen de toppers echt aandacht gehad voor hun zachte kant. Namelijk de vaardigheden die je nodig hebt om te zorgen dat de impulsen die op je pad komen je niet afleiden van het gemaakte plan. In ons voorbeeld dat belangrijke project en niet het lampje op het dashboard.
Zeg eens eerlijk. Hoeveel berichten heb jij op dit moment in je mailbox? En als je moet scrollen om het antwoord te geven: vind je echt dat je overzicht hebt? En hoelang moeten collega’s wachten op je antwoord? Kortom, hoe zit het jouw zachte kant?
Soft skills is dé buzzterm van deze jaren als je recruiters en detacheerders moet geloven. Een uit het Engels geleende term voor de vaardigheden die je nodig hebt om je werk goed te kunnen doen. Onder de term soft skills vallen vaardigheden als werkethiek, betrouwbaarheid, communicatie, teamspeler, flexibiliteit. Zucht, ik weet het. Allemaal typische jeuktermen uit een gemiddelde vacaturetekst. Maar het zijn wel de vaardigheden die in grote mate bepalen hoe goed of effectief je je werk doet.
Het is opvallend dat er maar weinig inkoopopleidingen zijn die hier aandacht aan besteden. Neem de inhoud van een gemiddelde jaargang, training of cursus maar eens door. De opleidingen staan vol met kenniselementen, maar besteden nauwelijks aandacht aan de vaardigheden die nodig zijn om die kennis toe te passen. Als inkooprecruiters ons vertellen dat daar een enorme behoefte ligt, dan zou het niet meer dan logisch zijn dat onze opleidingen daaraan tegemoet komen.
En niet alleen de opleidingen. Juist wij zelf! Hoeveel tijd besteed jij aan het trainen van je vaardigheden?
Gelukkig is het nooit te laat om aan onszelf te werken. Log morgen eens niet in en stap eens niet in de auto. Maar pak een vel papier en maak een plannetje hoe jij je soft skills gaat verbeteren. En reserveer daar per week minimaal een vol uur de tijd voor. Niet vrijdagmiddag als er nog tijd overblijft. Maar aan het begin van de werkdag. Want je eigen ontwikkeling is het belangrijkste wat er is. Uw columnist wenst u veel succes!
Deze column is ook te beluisteren in de nieuwste aflevering van podcast De Gunningsfactor. Of beluister de laatste aflevering: “Open house of toch maar niet?”.
Groningse gemeenten hebben het aan zichzelf te wijten dat zij de grip op jeugdzorg kwijt zijn. Dat is de conclusie van het onderzoek dat Tim Robbe en Niels Uenk uitvoerden naar de inkoop van jeugdzorg, in opdracht van de gemeenten zelf. Instellingen dreigen failliet te gaan en aanbieders van buiten staan te trappelen om taken over te nemen van instanties die al jaren goed functioneren. De beoogde nieuwe inkoopmethode van de gemeenten zorgt bovendien voor nog meer risico’s.
Robbe en Uenk, experts op het gebied van inkoop binnen het sociaal domein, schrijven onder meer dat zij vermoeden dat gemeenten het eigen beleid niet consistent uitvoeren. Ook de organisatie en aansturing van het huidige stelsel zijn niet optimaal, net als de reflectie op het eigen beleid. Dat heeft volgens de experts bijgedragen aan het ‘ervaren van gebrek aan grip en zicht op kwaliteit’. Ze adviseren de gemeenten om zich bij te laten scholen.
De gemeente Groningen, Midden-Groningen en Veendam willen jeugdzorg in de toekomst anders in gaan kopen. Het is de bedoeling een beperkt aantal hoofdaannemers te selecteren, die vervolgens zaken moeten doen met onderaannemers. Op dit moment kopen de gemeenten nog in via het samenwerkingsverband Regionale Inkoop Groninger Gemeenten, onder leiding van de Groningse GroenLinks-wethouder Isabelle Diks.
De onderzoekers zetten echter vraagtekens bij de beoogde nieuwe werkwijze. Die moet leiden tot kostenbesparingen, efficiënter werken en betere samenwerking tussen hulpinstanties. “Deze verwachtingen klinken ons bekend in de oren. Andere gemeenten die eerder overstapten naar vergelijkbare modellen spraken dezelfde verwachtingen uit. Deze verwachtingen zijn nog nergens uitgekomen”, schrijven ze. Daarnaast kan de nieuwe werkwijze ertoe leiden dat kinderen zonder de benodigde zorg komen te zitten.
Daarentegen kleven er volgens Robbe en Uenk ook nadelen aan het huidige inkoopsysteem, waarbij iedere zorgaanbieder die zich kwalificeert, een contract met de gemeente kan afsluiten. Jeugdhulpverleners hebben er daardoor baat bij ‘zoveel mogelijk jeugdigen zoveel mogelijk hulp te bieden.’
Peter Verschuren, woordvoerder van de gemeente Groningen, erkent dat ‘niet alles goed is gegaan’ in de communicatie met jeudgzorgaanbieders. “Maar dat is ook onmogelijk als je ziet waarmee we in 2015 begonnen zijn toen de jeugdhulp van het rijk overging naar de gemeenten”, zegt hij. De gemeenten willen in gesprek met de zorgverleners om te zorgen voor betere samenwerking.
Het rapport is nog niet openbaar gemaakt. Ook de gemeenteraad van de gemeente Groningen heeft nog geen inzage gehad. Wethouder Diks liet eerder weten dat het openbaar maken van het rapport de positie van de gemeente ten opzichte van aanbieders zou verslechteren. Het rapport kwam na een WOB-verzoek van een journalist in handen van Dagblad van het Noorden. Zowel aanbieders als fracties in de gemeenteraad zeggen zich overvallen te voelen door het nieuws dat de gemeenten willen overstappen op een nieuwe wijze van inkopen.
Jaren geleden bezocht ik een relatiedag van een inkoopadviesbureau. Hoog in de Euromast was ik te gast samen met andere inkopers. Om de gasten te vermaken had men Jan Kuitenbrouwer uitgenodigd. Voor de oudere luisteraar, je weet wel, die van Turbotaal. Voor de jongere luisteraar, zeg maar een soort Paulien Cornelisse.
Kuitenbrouwer is een komische taalpurist. Hij nam het gemiddelde taalgebruik van inkopers onder de loep. En we kwamen er niet best vanaf. Aan de hand van een gemiddelde vacaturetekst fileerde hij ons profiel. Hij begon over de volgens hem volstrekt zinloze functie-eis ‘proactief”. Volgens hem was dat een zinloze eis. Krankjorum zelfs. Want zo stelde hij ‘Actief’ zijn betekent dat je beweegt. Dat je iets doet. Maar in een voornamelijk zittend beroep kun je niet telkens actief zijn. Waar het ‘pro’ vandaan kwam snapte hij niet. Volgens hem maakte de betekenis van ‘pro’ het nóg onduidelijker. ‘Pro’ betekent namelijk voor of ervoor. Dat zou dus inhouden, dat de kandidaat ervoor al moet bewegen. Of er vóór moet gaan bewegen. Naast wat kolderieke situaties kon Kuitenbrouwer maar weinig voorstellen van wat van ons werd verlangd. Kuitenbrouwer stelde dat er initiatief nemen bedoeld zou kunnen zijn. Dat de kandidaat initiatiefrijk zou moeten zijn. Maar waartoe er initiatief genomen zou moeten worden, bleef hem onduidelijk.
Kuitenbrouwer had ook naar websites van inkoopadviseurs gekeken. Een groot inkoopadviesbureau maakte toen furore met de slogan ‘Boardroom Alignment’. Inkoop zou meer moeten doen aan ‘Boardroom alignment’. Kuitenbrouwer ging hier dieper op in en stelde dat de betekenis hiervan zou zijn dat inkoop en haar beleid in één lijn met het beoogde beleid van de directie zou moeten zijn. Komisch als hij was, vatte hij het krachtig samen als: doen wat de baas zegt. Alsof je daar een adviesbureau voor nodig had.
Ik haal deze herinneringen naar boven omdat taalgebruik alleen maar belangrijker is geworden. Zeker we nu allemaal toegang hebben tot kanalen om snel veel andere mensen te bereiken. Dat heeft de kwaliteit helaas niet veel goeds gedaan. Zelf stoor ik me regelmatig aan allerlei uitingen op LinkedIn. Regelmatig verspil ik mijn tijd aan onbegrijpelijke teksten. Het geplaatste bericht is vaak niet eens ontdaan van irritante typfouten. Foutloos Nederlands blijkt voor maar enkelen weggelegd. Leestekens worden standaard overgeslagen. Als ik mijn tijd steek in het lezen van jouw bericht, dan hoop je toch dat de boodschap overkomt?
Het hoogtepunt vind ik de mensen die hun posts starten met ‘Ik mocht’. Herman mocht ergens aanwezig zijn. Marieke mocht een vergadering leiden, Henk mocht een contract tekenen en Ingrid is nog opgewonden want ze mocht haar zieke collega vervangen.
Wie heeft ooit verzonnen dat jij dat mócht? Mocht het eerst niet dan? Had je de vrije keuze om ook iets anders te gaan doen, maar koos je toch hiervoor? Of moest het gewoon van je werk? Of erger, van je baas? Wat het echt een eer? Of plaats je het bericht om te laten zien hoe sympathiek je zelf bent? Misschien ben je dat wel. Maar moet je dat nou zelf vertellen?
De berichten beginnen ook meestal met ‘IK mocht’. Ik dus. IK. Ikke. Ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken. Net als die collega van Ingrid blijkbaar. Je weet wel, zij mocht haar zieke collega vervangen. Nou, ik begrijp wel waarom die collega ziek is, Ingrid!
Oei, daar werd ik even cynisch. Maar, luisteraar, ‘ik mocht’ is ook cynisch. Als je jezelf voorop stelt, doet de boodschap er wat mij betreft niet meer toe. En als je het echt een eer vond, leg dan eens uit dat die ander alle aandacht waard was. En laat je eigen rol erbuiten. Als dat tenminste mocht… want ‘ik mocht’ is meestal… gewoon je werk doen.
En hoe het met die collega van Ingrid is afgelopen? Ik denk dat we binnenkort kunnen lezen dat ze een fruitschaaltje mocht ontvangen!
Deze column is ook te beluisteren in de nieuwste aflevering van podcast De Gunningsfactor. Of beluister de laatste aflevering over het besluit van het kabinet om de gunning van het analyseren van coronatesten twee maanden op te schorten en de klimaattop in Glasgow. Met Fredo Schotanus, Menno van Drunen en Alfred de Weert.
Het bedrijfsleven maakt er al volop gebruik van: de Managed Service Provider (MSP). Door het werven en contracteren van personeel uit te besteden kan een organisatie tijd en geld besparen. De publieke sector zet de MSP echter veel minder vaak in. Daar liggen kansen, dachten Marijn de Leeuw, Mercell Nederland, en Remco Worst, Senior Supplier Manager bij TAPFIN, de MSP van ManpowerGroup Talent Solutions. Zij introduceerden afgelopen maand een combinatie van een MSP en het Dynamisch Aankoop Systeem (DAS), dat inhuur van personeel bij overheidsinstanties gemakkelijker, goedkoper en rechtmatiger moet maken.
Waarom overheidsorganisaties nog maar weinig gebruik maken van een MSP is De Leeuw, ondanks de ervaring en contacten met de publieke markt, een raadsel. “Wie het weet, mag het zeggen”, zegt hij lachend. De Omgevingsdienst Regio Utrecht (ODRU) vormt daarop een uitzondering. Die wilde wél een MSP en schreef daar vorig jaar een aanbesteding voor uit. “Wij dachten al langer na over een samenwerking tussen Mercell Nederland en Manpower, over een combinatie van het DAS en de MSP”, zegt De Leeuw. “Toen kwam die aanbesteding, en die wonnen we.”
Veel organisaties worstelen volgens De Leeuw en Worst met de inhuur van flexibel personeel. “Er is een gebrek aan capaciteit omdat instellingen vaak niet zijn ingericht op het organiseren van inhuur. Zij zijn vooral bezig met de eigen taken en verantwoordelijkheden. Die zijn de afgelopen jaren steeds groter geworden”, zegt Worst. Hij ziet dat de expertise om inhuur goed te regelen vaak ontbreekt. “Dat komt door complexe wet- en regelgeving in Nederland. Voor het inregelen van tijdelijk personeel bestaat er wet- en regelgeving. Denk aan de wet DBA en de onlangs ingevoerde WAB, de inlenersbeloning die stelt dat ingehuurd personeel recht heeft op dezelfde voorwaarden als medewerkers die in vaste dienst werken. Er zijn allerlei zaken waar je rekening mee moet houden.”
Voor overheidsinstanties geldt daarbij ook nog dat zij rechtmatig in moeten kopen. De Leeuw: “Bij de inhuur van personeel gaat het al snel om heel veel geld, dus is een instantie al snel aanbestedingsplichtig. In het begin denkt men vaak: we kunnen dit wel onderhands aanbesteden, we hebben deze persoon maar een paar weken nodig. Dan blijkt dat toch anders te zijn en dan komt de rechtmatigheid in het geding.” Dat is ook het geval wanneer een organisatie graag verder wil met een ingehuurde medewerker en het contract daarom steeds verlengd wordt. “Eigenlijk zou je dan opnieuw moeten gaan aanbesteden. Maar dat gebeurt niet. Mensen willen nu eenmaal graag werken met mensen die ze kennen.” Bovendien is de inhuur van personeel volgens De Leeuw veelal niet centraal geregeld. “De inhuur van personeel is niet alleen een inkoopfeestje, ook HR is daarbij betrokken.” Dat leidt er vaak toe dat een organisatie weinig tot geen overzicht heeft over de flexibele schil. “De grip op inhuur ontbreekt”, aldus De Leeuw.
“Er zijn allerlei zaken waar je rekening mee moet houden. Je ziet dat de capaciteit en expertise om daar goed op in te spelen, ontbreken.”
Remco Worst, Senior Supplier Manager TAPFIN
Ten slotte komen er vaak hoge kosten kijken bij de inhuur van flexibel personeel. “Wie personeel inhuurt via een raamovereenkomst moet alle inhuurvolumes bij elkaar optellen, inschatten wat er de komende jaren nodig is op het gebied van inhuur en als gevolg daarvan allerlei risico’s afdekken. Dan kan er nog maar een beperkt aantal leveranciers meedoen”, zegt De Leeuw. Als gevolg daarvan, en van doorleenconstructies, betalen organisaties vaak hogere tarieven dan nodig is.
Wat is een DAS?
Het Dynamisch Aankoop Systeem is een Europese aanbestedingsprocedure voor het doen van gangbare aankopen van werken, leveringen of diensten. Het moet gedurende zijn gehele looptijd openstaan voor toetreding door nieuwe ondernemers die aan de eisen voor toelating tot het systeem voldoen. Het aantal ondernemers in een DAS kan niet beperkt worden door selectiecriteria toe te passen. Wel is het mogelijk uitsluitingsgronden en passende geschiktheidscriteria stellen aan de ondernemers.
De samenwerking tussen Mercell Nederland en TAPFIN moet een oplossing bieden voor de obstakels die de inhuur van personeel nu met zich meebrengt, specifiek voor de publieke sector. Daarvoor stemden Mercell Nederland en TAPFIN hun bestaande DAS-omgeving en MSP-omgeving op elkaar af. Inkopen via een DAS biedt organisaties de mogelijkheid om doorlopend personeel in te huren, volgens De Leeuw één van de grote voordelen van deze procedure. Iedereen die aan de vereisten voldoet, mag meedoen. Een soort open-houseprocedure, maar dan voor inhuur. “Het is allemaal veel lichter, makkelijker en flexibeler”, legt hij uit. Bovendien voldoet een organisatie die gebruikmaakt van het DAS gewoon aan de aanbestedingsregels, het is een manier om rechtmatig in te kopen. Inkopen via DAS is immers een Europese aanbestedingsprocedure. Een MSP neemt organisaties traditiegetrouw veel werk uit handen, met zaken als het aanvraagproces, contractmanagement, urenregistratie en facturatie. Door beiden te combineren ontzorgt het systeem zowel de Inkoop- als de HR-afdeling.
Inhuurdesk: hulp bij inhuur
Een belangrijk onderdeel van de gecombineerde oplossing is de Inhuurdesk. Organisaties die gebruik maken van de gecombineerde oplossing van Mercell Nederland en TAPFIN kunnen een beroep doen op deze pool van experts, die hen op verschillende vlakken ondersteunt. De Inhuurdesk helpt inhurende managers en organisaties een profiel op te stellen aan de hand van hun wensen en eisen. Dat profiel wordt in het DAS gezet, waarna iedereen die voldoet aan de eisen een offerte kan indienen, ook de zzp’er. Dat de Inhuurdesk helpt bij het opstellen van het profiel helpt niet alleen de inhurende organisatie, maar ook de leverancier. “Als je een te generieke uitvraag in de markt zet, belast je de markt onnodig”, zegt De Leeuw. Daarom streeft de Inhuurdesk ernaar het profiel zo scherp mogelijk te maken.
De MSP zet daarna alle binnengekomen offertes op een rijtje en maakt een ranking op basis van objectieve criteria: prijs en kwaliteit. De Inhuurdesk nodigt vervolgens – samen met de inhurend manager – de top-3 kandidaten uit voor een gesprek, waarna de beste kandidaat wordt gecontracteerd. Ook dat wordt afgehandeld door de Inhuurdesk, wat de HR-afdeling werk uit handen neemt. Ten slotte kan een organisatie ervoor kiezen verschillende modules af te nemen, waarin urenregistratie en facturatie via self-billing geregeld worden.
“Het mooie aan dit systeem is dat je altijd een actuele match van vraag en aanbod hebt”, zegt De Leeuw.Voor leveranciers, de markt, de zzp’ers zijn de voordelen dat ze direct zaken kunnen doen met de overheid. De Inhuurdesk zorgt er daarbij voor dat gunning en afwijzing gemotiveerd worden. “Vaak gehoorde kritiek op het DAS is dat gemotiveerde gunning of afwijzing maar beperkt plaatsvindt. En die kritiek is wat mij betreft ook terecht, want vaak wordt dat ook te beperkt gedaan. De Inhuurdesk zorgt ervoor dat dat in dit systeem wel goed gebeurt. De ranking vindt plaats op basis van harde criteria, zodat je een afwijzing goed kunt motiveren.”
Het mooie aan dit systeem is dat je altijd een actuele match van vraag en aanbod hebt.
Marijn de Leeuw, Mercell Nederland
Naast de ondersteuning door de Inhuurdesk zorgt het systeem ook voor grip op inhuur door te voorzien in de juiste data en rapportages. Inkoop en HR kunnen een beroep doen op de data die in het systeem verzameld worden. “Dat is een bron van data waar we gericht en op maat de juiste rapportages uit kunnen halen”, zegt Worst. Beide afdelingen kunnen daarnaast gebruik maken van de data die ManpowerGroup in huis heeft, waarmee tarieven worden gebenchmarkt. “Stel, een inhurend manager neemt contact op met de Inhuurdesk omdat hij iemand nodig heeft. Hij vraagt wat daar een redelijk en vooral marktconform tarief voor zou zijn. Hij schat in dat dat zeventig euro is, maar de Inhuurdesk kan dan zeggen – op basis van beschikbare gegevens, het aanbod en de regio – dat het tarief een stuk lager uitvalt: zo’n 57 euro. Zo bespaar je dus direct op je inhuur”, legt Worst uit. Het gebruik van uniforme processen, vaste sjablonen en directe inhuur verlagen de kosten verder.
Wat is een MSP?
Een Managed Service Provider neemt de taken die een organisatie uit wil besteden, over. Het gaat daarbij vaak om onboarding en administratieve processen, zoals urenregistratie en facturatie.
De afgelopen maanden zette Mercell Nederland, samen met TAPFIN, een MSP op voor de ODRU. De tijd is rijp om de rest van de publieke sector kennis te laten maken met DAS- en MSP-combinatie. “Samen met de ODRU hebben we onze ervaring verder opgebouwd en hebben we ontdekt dat dit eigenlijk fantastisch is. De klant is er ontzettend blij mee”, zegt De Leeuw. Inmiddels hebben zich meer overheidsorganisaties gemeld voor de oplossing. Voor elke organisatie stemmen Mercell en TAPFIN het systeem af op de wensen van de klant. De combinatie van DAS en MSP kan al binnen een maand operationeel zijn. Worst: “Het concept staat voor tachtig procent vast. De overige twintig procent is maatwerk, dat maken we klant specifiek. Iedere klant heeft toch zijn eigen behoeften.”
Meer weten over MSP en DAS voor publieke organisaties? Bekijk het webinar dat Mercell Nederland onlangs samen met ManpowerGroup gaf of neem contact op met Marijn de Leeuw en Remco Worst.
Mercell Nederland is Premium Partner van Aanbestedingscafe.nl.
Het is niet eenvoudig de problemen die zich tijdens de coronacrisis voordeden bij de inkoop van medische materialen op te lossen. Dat stelt het Public Procurement Research Centre (PPRC) in het eerste deel van het onderzoek naar ‘Material Supply Strategy in a Crisis’ (MaSSC). In totaal presenteert het PPRC zes oplossingsrichtingen. Alleen door deze te combineren, kan er bij een volgende crisis beter worden ingespeeld op de vraag naar medische producten.
Sinds de start van de coronapandemie doet het PPRC onderzoek naar de inkoop van schaarse medische materialen. Er deden zich grote pieken voor in de vraag naar medische producten, zoals mondmaskers en beademingsapparatuur en toeleveringsketens raakten verstoord.
Onderzoeksleider Niels Uenk noemt de belangrijkste oplossingsrichtingen: “Eén daarvan is het beperken van afhankelijkheid van buitenlandse producenten door opzetten van productiefaciliteiten dichterbij huis, of door middel van een ijzeren voorraad. Het bundelen van inkoopmacht (tijdens crises) en het professionaliseren van de inkoop, zijn twee anderen.” Het PPRC keek ook naar bestuurlijke aspecten, zoals het opzetten van een crisisprotocol en informatiesystemen. “Door de inzichten van verschillende betrokkenen te bundelen kunnen we nu nadenken over de strategieën tijdens een eventuele volgende pandemie.” Kiezen voor categoriemanagement en meer centrale inkoopkracht zouden ook kunnen bijdragen aan de inkoop van medische materialen tijdens een crisis zoals de coronapandemie.
Volgens onderzoeker Esmee Peters is het lastig een voorspelling te doen over toekomstige maatregelen. “We weten bijvoorbeeld van tevoren niet precies welke producten bij een volgende crisis nodig zijn, laat staan wanneer en waar. Voorraden aanhouden is ook duur en producten hebben een houdbaarheidsdatum. Moeten we de eindproducten opslaan, of de grondstoffen waarmee snel een grotere verscheidenheid aan producten kan worden geproduceerd?”
Louise Knight, hoogleraar Public Sector & Healthcare Procurement aan de Universiteit Twente stelt dat het ook van belang is naar onderliggende systemen te kijken. “Een belangrijke les uit ons onderzoek is dat we moeten kijken naar het onderliggende inkoopsysteem; niet naar één organisatie of één mogelijke oplossing.” Ze noemt de zes oplossingsrichtingen bouwstenen voor de ontwikkeling van ‘een coherenter systeem’. Dat moet in de toekomst leiden tot een betere aanpak tijdens crises zoals de coronapandemie.
Voor het onderzoek interviewde het PPRC betrokkenen uit organisaties op landelijk niveau en uit de care en cure sector. Begin 2022 volgt deel II van het onderzoek, waarin het PPRC de internationale situatie onder de loep neemt. Voor het complete onderzoek werkt PPRC samen met de Universiteit Twente, de Erasmus Universiteit Rotterdam en IRSPP (International Research Study of Public Procurement).
Bron: PPRC.eu
Volgens het Centraal Planbureau (CPB) heeft het aantal gecontracteerde aanbieders geen invloed op het aantal kinderen dat jeugdzorg krijgt. Een belangrijke conclusie, stelt PPRC-onderzoeker Niels Uenk. Volgens Uenk vormt de aanname dat een grote hoeveelheid aanbieders tot meer zorg, meer cliënten en meer kosten leidt, de basis voor inkoopbeleid bij gemeenten. Gooi dat beleid niet zomaar om, maar houd vast aan een langetermijnvisie en ontwikkel daarin door, betoogt hij. Zo bereiken gemeenten de beste resultaten.
Onderzoeksplatform Follow the Money schreef eerder dit jaar nog over de hausse aan aanbieders in diverse regio’s. De provincie Gelderland stak er met kop en schouders bovenuit. Hier vertienvoudigde het aantal aanbieders in een periode van zeven jaar. Inkopen via Open House zou tot die enorme groei hebben geleid. Volgens Uenk stappen steeds meer gemeenten af van inkopen via Open House, om het aantal aanbieders – en daarmee ook de kosten – te drukken.
Uenk vraagt zich af of het rigoureus overstappen naar een nieuwe inkoopsystematiek wel de juiste aanpak is. “De nieuwe plannen zijn vaak doorspekt met wensdenken en aannames gemaakt met een roze bril op. Het ontbreekt nogal eens aan een kritische blik en gedegen vooronderzoek. Sommige gemeenten gaan simpelweg af op mooie verhalen van een andere gemeente”, schrijft hij.
Uenk pleit daarom voor gedegen onderzoek bij het aanpakken van problemen binnen het sociaal domein en wijst daarbij naar het onderzoek van het CPB, dat op 9 september werd gepubliceerd. Volgens het CPB bestaat er geen relatie tussen het aantal aanbieders en cliënten. Ook het toepassen van inkoop via Open House zorgt niet voor een stijging in het aantal cliënten. “Een zorgvolume-opdrijvend effect door meer aanbieders te contracteren blijkt in de jeugdzorg dus niet aanwezig”, concludeert Uenk.
Het CPB ziet wel dat het type hulp verschilt, afhankelijk van de inkoopmethode die gemeenten hanteren. In gemeenten die inkopen via ‘lichte selectie’, bijvoorbeeld Open House, krijgen cliënten vaker tweedelijnszorg. Past een gemeente ‘strenge selectie’ toe, waarbij één hoofdaanbieder andere zorgverleners contracteert, dan is er vaker sprake van eerstelijnszorg. Er is echter geen verschil te zien in het totaal aantal kinderen dat jeugdzorg krijgt. “Mogelijk hangt het verschil in het gebruik van tweedelijnsjeugdhulp samen met een breder beleidspakket van gemeenten om jeugdhulp te verplaatsen van de tweede naar de eerste lijn, en niet zozeer met het aantal aanbieders van jeugdhulp in een gemeente”, stelt het CPB.
Open house heeft voor- en nadelen, stelt Uenk, maar dat geldt volgens hem voor alle inkoopsystematieken. Gemeenten doen er daarom goed aan alle beschikbare manieren van inkoop kritisch tegen het licht te houden. Hij voegt eraan toe dat gemeenten die vasthouden aan een langetermijnbeleid en daarbinnen continu doorontwikkelen, het best presteren op het vlak van kwaliteit en kosten. Stap-voor-stap verbeteren verdient de voorkeur boven een snelle transformatie binnen het sociaal domein.
Bron: sociaalweb.nl
Met de gratis Procurementscan van Grippr kunnen organisaties hun inkoopprestaties controleren op verbeterpunten. Wie de online quick scan uitvoert beantwoordt 25 vragen over de eigen organisatie. Daarna volgt een overzichtelijk dashboard dat aangeeft op welke aspecten de operationele, tactische en strategische inkoop, contractmanagement en leveranciersmanagement verbeterd kunnen worden.
De Procurementscan is hier uit te voeren.
Grippr is Partner van Inkoperscafe.nl
Maatschappelijk Verantwoord Inkopen door overheidsorganisaties moet een minder vrijblijvend karakter krijgen. Dat is een van de speerpunten van het nieuwe Nationaal Plan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen. Daarnaast vormen ‘goed opdrachtgeverschap’, extra impact in kansrijke sectoren en een meer integrale aanpak van duurzame en sociale thema’s de hoofdlijnen van het plan dat MVI door het Rijk voor de periode 2021-2025 moet vormgeven.
Staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) schrijft dat ze de ambities op het gebied van MVI wil vastleggen in bestuurlijke afspraken met het Rijk en decentrale overheden. In die nieuwe afspraken wordt ook de operationalisering van de klimaatdoelstellingen meegenomen. Dat is lijn met de wens van de EU, dat circulaire doelstellingen in de toekomst ook minder vrijblijvend wil maken. Overheidsinstanties hebben na evaluatie van het vorige plan zelf gevraagd om het vastleggen van ambities en doelen om de vrijblijvendheid weg te nemen.
Het nieuwe Nationaal Plan MVI bouwt voort op het vorige, dat de periode 2015-2020 besloeg. Hoewel er volgens Van Veldhoven een grote groep koplopers is ontstaan die MVI in de praktijk brengt maken te veel inkopende organisaties nog onvoldoende gebruik van MVI. “Met enige regelmaat blijkt dat overheidsinkoop toch nog vooral een kwestie is van de laagste prijs en dat, daar waar wel om MVI wordt gevraagd, dit te weinig meeweegt om effect te hebben.”
Speerpunten
Het nieuwe plan beschrijft vier hoofdlijnen en zeven actielijnen die MVI de komende jaren nog beter onder de aandacht moeten brengen. Naast een minder vrijblijvende positie voor MVI, moet MVI ook breder geborgd worden in overheidsorganisaties. Dit moet voorkomen dat kennis van en interesse voor MVI wegzakken. De verantwoordelijkheid voor MVI komt te veel te liggen bij de inkoopafdeling. Bredere verankering middels ‘goed opdrachtgeverschap’ vormt volgens het plan de oplossing. Ook moet er strategisch ingezet worden op inkoop in sectoren die het verschil kunnen maken, zoals de bouw en ICT. Ten slotte moet MVI integraal worden aangepakt om een gebrek aan overkoepelende visie tegen te gaan.
Integrale Circulaire Economie Rapportage 2021
Het voornemen van Van Veldhoven sluit aan bij de bevindingen van het Planbureau voor de Leefomgeving. Dat publiceerde vorige week de eerste Integrale Circulaire Economie Rapportage 2021 (ICER). Daarin spreken de onderzoekers ook van de noodzaak tot ‘dwang en drang’ om gestelde circulaire doelen waar te maken.
De MVI-criteria die overheidsorganisaties kunnen gebruiken om maatschappelijk verantwoord in te kopen zijn aangepast. Met de wijzigingen zijn de criteria voortaan uniform omschreven. Daarnaast zijn er criteria op het gebied van social return toegevoegd en zijn de criteria voor de inkoop van circulair kantoormeubilair grootschalig gewijzigd.
De rijksbrede MVI-criteria moeten overheidsorganisaties helpen hun circulaire ambities te concretiseren en hun uitvraag richting de markt uniform te organiseren. De criteria worden elk jaar aangepast zodat ze overeenkomen met nieuwe Europese wet- en regelgeving. Gebruikers kunnen feedback geven op de criteria, die ook wordt gebruikt om ze te verbeteren.
MVI-tool
De MVI-criteria zijn terug te vinden in de MVI-tool van de overheid, waarbij inkopers een uitvraag kunnen doen die past bij het ambitieniveau van de organisatie. Er zijn drie niveaus, van een standaardaanbesteding waarbij niet-duurzame oplossingen worden uitgesloten, tot het uitvragen van innovatieve oplossingen.
Bron: Denkdoeduurzaam.nl
De Rekenkamer van Amsterdam concludeert dat een complexe inkooporganisatie oorzaak is van de plotselinge stijgende jeugdzorgkosten in 2018. In dat jaar was de gemeente 42 miljoen euro meer kwijt aan jeugdzorg, zonder dat de gemeente wist waarom.
Er werd in 2018 vaker een beroep gedaan op jeugdzorg maar daarmee valt de enorme kostenstijging niet te verklaren. Gemaakte berekeningen over verwachte kostenbesparingen klopten niet, volgens de Rekenkamer. Ook zou de inkooporganisatie te complex zijn. Ook onderzoeksplatform Follow the Money sprak met zorgaanbieders over de kwestie. Aanbieders zeggen dat de gemeente regelmatig te veel betaalde en dat inkoopmanagers te weinig kennis van zaken hadden.
Maatregelen
De gemeente zegt de problemen te herkennen en neemt maatregelen. Het digitale inkoopsysteem voor jeugdzorg gaat opnieuw op schop. Ook vindt de gemeente dat het rijk te weinig financiële middelen beschikbaar stelt voor het jeugdzorgbudget. De Rekenkamer is ook hierop kritisch: de gemeente neemt te weinig verantwoordelijkheid.
De gemeente Breda wil dat ouders en opvoeders in grotere mate bijspringen voor er een voorziening voor jeugdhulp wordt geboden. Zo wil de gemeente de oplopende kosten in het Sociaal Domein drukken en tekorten terugdringen. Dit jaar kijkt de gemeente tegen een tekort van 2,5 miljoen euro aan.
In de plannen staat dat ouders en opvoeders een grotere rol moeten krijgen, ook financieel. De gemeente gaat wel toetsen of de eigen opvang nadelig is voor het gezin. Als ouders door het bieden van hulp minder kunnen werken, moeten zij aantonen hoeveel hun inkomen daalt. Als het gezinsinkomen tot onder 120 procent van het minimumloon daalt, springt de gemeente bij. Daarnaast kijkt de gemeente naar het inkoopproces, het op- en afschalen van zorg, het gebruik maken van het voorliggend veld zoals vroege signalering en opvang via de huisarts en verschillende initiatieven op grensvlak van jeugdzorg en onderwijs.
De plannen staan omschreven in de Verordening Jeugdhulp Gemeente Breda 2020. Volgende maand neemt de gemeenteraad een besluit over de plannen.
Bron: Binnenlandsbestuur.nl
Ruim honderd gemeenten hebben zich in het afgelopen anderhalf jaar gemeld bij de Visitatiecommissie financiële beheersbaarheid Sociaal Domein van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). De commissie kijkt kritisch naar uitgaven en geeft onafhankelijk, niet-bindend advies.
Dat zoveel gemeenten hulp inschakelen en hun werkwijze laten ‘doorlichten’, wijst volgens een van de experts uit de commissie op de worsteling van gemeenten. De commissie ziet dat gemeenten vaak te weinig inzicht hebben in wat er gebeurt in het sociaal domein en geen meetbare doelen stellen. Ook hebben ze lang niet altijd de instrumenten om die doelen vervolgens te meten. Daar kunnen gemeenten zelf mee aan de slag.
Den Haag aan zet
Een deel van de problemen is echter te wijten aan beleid van de overheid. Er is bijvoorbeeld te weinig financiële zekerheid voor gemeenten. Er zou structureel meer geld naar het sociaal domein moeten. Vooral kleine gemeenten voelen de financiële impact van ingewikkelde, kostbare trajecten. Ook ziet de commissie dat gemeenten te weinig individuele vrijheid hebben bij het vragen van een eigen bijdrage en zorgen uiteenlopende verwijsroutes voor gebrek aan informatie over jeugdzorg.
Bron: Binnenlandsbestuur.nl
Dit jaar voert Supply Value voor de negende keer onderzoek naar inkooptrends uit onder private en publieke inkoopprofessionals. Wil je ook weten wat de inkooptrends van 2021 zijn? Nieuwsgierig hoe jouw organisatie presteert ten opzichte van branchegenoten? En ben je benieuwd naar concrete aanbevelingen waar je in de praktijk mee aan de slag kunt?
Doe dan mee aan het onderzoek en maak kans op een gratis training van de Supply Value academy (t.w.v. €500,-). De enquête is tot en met 6 november beschikbaar. Invullen duurt gemiddeld 6 minuten. De antwoorden worden anoniem verwerkt en deelnemers ontvangen gratis het onderzoeksrapport.
Supply Value is Premium Partner van Inkoperscafe.nl.
Er is te weinig aandacht voor kwaliteit van ingekochte vervolgbehandeling voor tbs’ers. Dit belemmert de door- en uitstroom binnen tbs-klinieken, waardoor nog grotere druk op de tbs-zorg komt te staan. Dat concludeert de Inspectie Justitie en Veiligheid (IJV) die onderzoek deed naar tbs in Nederland.
Aanleiding voor het onderzoek waren diverse indicenten met tbs’ers die tijdens de resocialisatiefase opnieuw strafbare feiten pleegden. De IJV concludeert in het rapport ‘Geen kant meer uit kunnen’ dat het hoofd behandeling in een forensisch psychiatrisch centrum (FPC) onder grote druk staat, er te weinig personeel is de wijze van inkoop voor een slechte doorstroom van tbs’ers zorgt. Dat laatste veroorzaakt grote druk op de beschikbare plekken.
Inkoop door DJI
De Dienst Justitiële inrichtingen is verantwoordelijk voor de inkoop van vervolgvoorzieningen, voorzieningen waarnaar tbs’ers kunnen doorstromen na initiële behandeling. De IJV concludeert het volgende: “De vervolgvoorzieningen zijn via de aanbestedingsprocedure door DJI gecontracteerd waarbij inhoudelijke kwaliteit geen onderscheidend criterium is.” Het hoofd behandeling kan er daardoor soms niet op vertrouwen dat de vervolgvoorziening toereikend is voor een cliënt, vooral als er zich een nieuwe aanbieder aandient. Nieuwe aanbieders verklaren bij inschrijving te voldoen aan de vooraf gestelde institutionele vereisten maar dit wordt niet op voorhand gecontroleerd. Is de zorg toch niet afdoende, dan kunnen er pas bij een volgende aanbesteding eisen worden toegevoegd. “Dit vormt een risico omdat elke aanbieder die voldoet aan de minimale eisen om forensische zorg te leveren, zich kan inschrijven op de aanbesteding en zodoende inkomsten genereren zonder oog te hebben voor de kwaliteit van forensische zorg”, stelt de IJV.
Daarnaast wordt kwaliteit in aanbestedingsdocumentatie omgezet in het begrip ‘doelmatigheid’, dat alleen stuurt op een zo kort mogelijke duur van de behandeling. Ten slotte stelt de Inspectie dat de Europese aanbestedingsregels de doorstroom beperken. “Het stelsel biedt onvoldoende langdurige zekerheid die nodig is om als FPC uit te breiden.”
Nieuwe inkoopsystematiek
Minister Dekker van Rechtsbescherming wil naar aanleiding van het rapport ‘binnen de kaders van de aanbestedingswet tot een nieuwe inkoopsystematiek te komen.’ Die moet de DJI beter in staat stellen op capaciteit en kwaliteit te sturen. Naar verwachting is de nieuwe systematiek eind dit jaar gereed, stelt hij in een brief aan de Tweede Kamer.
Tien taxibedrijven gaan de komende jaren het Wmo-vervoer in de gemeente Den Helder verzorgen. Omdat het niet lukt één vervoerder te contracteren, schakelt de gemeente nu ook voor de lange termijn over op inkoop via open house.
De gemeente Den Helder wilde het liefst een vervoerder contracteren voor het Wmo-vervoer en zette daartoe twee keer een aanbesteding in de markt. Toen die aanbestedingsprocedures op niets uitliepen, schakelde de gemeente eind 2019 snel over op inkoop op basis van open-house. Tien vervoerders werden gecontracteerd voor een periode van een jaar. Daar gaat de gemeente nu ook voor de komende twee jaar mee door. De open house inkoopprocedure levert nu contracten op voor de duur van twee jaar, met een optie tot verlenging.
Tarieven te laag
De eerste aanbestedingsronde in 2019 leverde geen inschrijvende partijen op omdat de gevraagde tarieven te laag waren. Bij een tweede ronde, eind 2019, schreef slechts een partij zich in, maar die voldeed niet aan de gestelde eisen. Meer gemeenten worstelden dat jaar met het inkopen van contractvervoer. Er waren geen of te weinig inschrijvingen op diverse aanbestedingen, ook vanwege te lage tarieven.
Bron: Taxipro.nl
De Europese Commissie heeft vorige week plannen gepubliceerd om oneerlijke concurrentie binnen en buiten de EU tegen te gaan. De Europese Commissie wil vitale sectoren beter beschermen tegen overnames die Europese landen economisch en op het gebied van veiligheid, kunnen schaden. Zo moet een gelijk speelveld voor Europese ondernemingen gewaarborgd blijven.
De plannen zijn openbaar gemaakt in het white paper ‘On levelling the playing field as regards foreign subsidies’. Het stuk moet de basis vormen voor verdere dialoog tussen lidstaten. Volgens de Europese Commissie leidt het selectief openstellen van markten, het beschermen van eigen sectoren en het geven van subsidies tot oneerlijke concurrentie van buiten de EU. Dat kan leiden tot een verstoorde Europese economie en een gelijk speelveld ondermijnen. Ook staatssteun, verstrekt tijdens de coronacrisis, kan die effecten versterken, is in het white paper te lezen.
Maatregelen
Landen die deel uitmaken van de Europese Unie kunnen meerdere vormen van actie ondernemen tegen oneerlijke concurrentie. Zo kan een lidstaat bij vermoeden van oneerlijke (staats)steun een onderzoek instellen en corrigerende maatregelen toepassen, zoals het terugbetalen van onterecht genoten voordelen aan de EU. Daarnaast pleit de Europese Commissie ervoor om een meldingsplicht in te stellen voor niet-Europese bedrijven die een Europees bedrijf over willen nemen. Ook stelt de Commissie voor het mogelijk te maken gesubsidieerde bieders uit te sluiten van een lopende publieke inkoopprocedure.
De plannen van de Europese Commissie sluiten deels aan bij de oproep die Nederland eind vorig jaar deed in Brussel. Nederland pleitte er toen al voor niet-Nederlandse bedrijven die staatssteun ontvangen te weren van de Europese markt.
We laten je graag kennismaken met ContractNow, als nieuwe partner van Aanbestedingscafe.nl. Wil je weten wat de software van ContractNow voor jouw organisatie kan betekenen? Bekijk dan deze korte video.
Het coronavirus drukte de afgelopen maanden een stempel op het sociaal domein. Zorg moest razendsnel anders georganiseerd worden. Gemeenten kampten als gevolg van de coronacrisis met hogere kosten en klopten aan bij de overheid voor steun. Ook Marco van der Spek-Stikkelorum, inkoopdeskundige binnen het sociaal domein, merkte welke gevolgen het coronavirus had voor de regionale afdeling inkoop en contractbeheer.
Van der Spek-Stikkelorum is inkoopstrateeg en contractmanager binnen het sociaal domein voor acht gemeenten in de regio Gooi- en Vechtstreek. Hij en zijn collega’s moesten net als de rest van Nederland vaker werken op afstand. In het sociaal domein is dat een grotere uitdaging dan in andere sectoren. “Bij het sociaal domein kun je, ten opzichte van andere zaken die je inkoopt, niet zonder samenwerking. En als je start met inkoop is dat doorgaans een mooi moment om weer met aanbieders te spreken, gewoon live. De afgelopen tijd moesten we dat anders doen”, vertelt hij.
Veerkrachtige organisaties en cliënten
Door het coronavirus ontkwamen cliënten niet aan een gewijzigde invulling van hun zorg. Soms viel de dagbesteding weg, in andere gevallen moesten organisaties overstappen op individuele begeleiding. Samenkomen in groepen kon immers niet. De Wmo gaat uit van zogeheten uitstelbare zorg. Van der Spek-Stikkelorum zag dat dat veel impact had op cliënten. “Dat wat uitstelbare zorg wordt genoemd, is dat in een aantal gevallen echt niet. En zeker niet als je kijkt naar de persoonlijke impact op het leven van de inwoners met een ondersteuningsbehoefte. Huishoudelijke hulp kun je één à twee weken uitstellen, maar na drie weken wordt het wel anders.” Toch ziet Van der Spek-Stikkelorum ook dat organisaties en cliënten de veranderende omstandigheden zo goed mogelijk oppakten. Cliënten die niet meer naar een dagbesteding konden, gingen zelf een blokje om. “Dat is niet te vergelijken met elkaar. Maar een hoop mensen kunnen ineens wél zonder de dingen waar ze altijd aan gewend waren. En dat geldt ook voor het sociaal domein in het algemeen: we denken pas na over alternatieven als het niet anders kan.”
Stijgende zorgkosten
Maar hoe zit het dan met die stijgende zorgkosten waar gemeenten tegenaan lopen? Volgens Van der Spek-Stikkelorum draagt het coronavirus zeker bij aan die hogere kosten, maar is dat ook een fenomeen dat sowieso al jaren speelt. Volgens hem draagt een aantal zaken daaraan bij. “Als je kijkt naar wat de maatschappij van iemand verwacht, dan zie je dat die lat steeds hoger wordt gelegd. En het sociaal domein heeft te maken met een open-einde-regeling, met op een aantal vlakken slechte of soms zelfs geen normering. En dat maakt zorg automatisch duur.” De open-einde-regeling bepaalt dat iedereen in Nederland de juiste zorg moet krijgen. “Als iemand aan mijn bureau staat die mij vertelt dat een inwoner hulp nodig heeft, dan kan ik niet zeggen dat dat niet kan. Maar tegelijkertijd is het geld niet oneindig. En die twee dingen verhouding zich niet goed tot elkaar.”
Ook een gebrek aan inzicht in zorgkosten drijft die kosten omhoog. Als voorbeeld geeft hij de Wmo: “Op dit moment is het zo, ongeacht hoeveel zorg je krijgt, dat je een eigen bijdrage van negentien euro per maand betaalt. Dat betekent dat er ook aan die kant helemaal geen rem zit.” Het toepassen van normering, en meer inzicht in en openheid over die kosten is volgens hem dan ook hard nodig omdat de samenleving de almaar stijgende kosten anders niet meer kan dragen. “Als we niet normeren, dan gaan we failliet. Dan worden we ingehaald door de werkelijkheid. Ik denk dat we dan als samenleving niet meer op orde krijgen.” Meer en beter normeren, bijvoorbeeld in de jeugdzorg, leidt er volgens Van der Spek-Stikkelorum toe dat onnodige kosten vermeden kunnen worden, zodat er geen ‘onzinnige’ zaken gedeclareerd worden als zorgkosten.
Gewoon doorgaan
Waar de gemeente Eindhoven er onlangs voor koos zorginkoop tijdelijk stop te zetten, denkt Van der Spek-Stikkelorum daar niet aan. De regio Gooi- en Vechtstreek koos niet voor verlenging van bestaande contracten, maar voor nieuwe inkoopopdrachten. Volgens hem zijn er altijd wel omstandigheden die het lastig maken. “Nu hebben we corona, volgende week is het weer iets anders.” Ook onzekere voorwaarden hoeven geen belemmering te zijn bij zorginkoop. “De wereld draait gewoon door, ongeacht wat er in een contract staat. Ondanks al die beperkingen en eisen, kun je best met elkaar tot de conclusie komen dat het een bijzondere tijd is en afspreken hoe je daarmee om gaat. Je moet ook gewoon flexibel zijn.”
Daarbij is het volgens hem ook een moment om te evalueren en eens na te gaan of het ook anders kan, zegt hij. Hij pleit ervoor om na te gaan wat echt nodig is en daar het gesprek over aan te gaan. “We moeten hiervan leren en zeggen, een aantal dingen gaan we ook gewoon echt niet meer doen. Die gaan we terugbrengen naar daar waar het hoort, naar de eigen kracht van mensen. Dat stelt gemeenten misschien financieel gezien tot iets in staat, maar veel belangrijker is dat mensen tot iets in staat zijn. Dat mensen zich weer gewaardeerd voelen over zichzelf. Dat ze inzien: ‘Hé, ik kan veel meer dan gedacht’.”
Hervormingen in de jeugdzorg
Ook los van het coronavirus is het sociaal domein in beweging. Zo kondigden minister De Jonge en Dekker in maart van dit jaar aan de jeugdzorg te willen hervormen. Gemeenten moeten onder andere bovenregionaal gaan samenwerken om uniforme zorg te kunnen bieden. “Samenwerking bevorder je niet door het af te dwingen”, zegt Van der Spek-Stikkelorum in een reactie daarop. “Dat werkt alleen als je je er goed bij voelt.” Hij merkt dat het in zijn regio soms lastig is om met acht gemeenten tot besluiten te komen. “Als je bovenregionaal gaat samenwerken krijg je een groter probleem, want wethouders kunnen geen andere gemeente vertegenwoordigen. Maar je kunt ook niet met veertig man gaan zitten, dat schiet niet op.”
Hij vindt dat het in het voorstel vooral over het systeem gaat. “Men wil van een bepaald systeem af, maar uiteindelijk draait het daar niet om. Het gaat om datgene wat we ermee kunnen bereiken. En ik denk dat we met de hervormingen zoals die er nu in staan, aan de achterkant vrij weinig mee bereiken.” In plaats daarvan zou hij liever zien dat er een richtlijn komt voor samenwerking in het hele inkoopproces. “Partijen werken samen op de inkoop, maar op contractmanagement laten ze elkaar weer los. Dan zeg ik, beste overheid, maak dáár dan een richtlijn van. Als u samen iets doet, doet u dat van A tot Z.”
De Duitse overheid is in verlegenheid gebracht door de chaotische afhandeling van de inkoop van mondkapjes. Die vond plaats via een Open House-constructie. Veel handelaren sloten een deal en leverden mondkapjes, maar betaling blijft vooralsnog uit.
Net als andere Europese overheden zocht ook Duitsland aan het begin van de coronacrisis naarstig naar beschermingsmiddelen voor zorgpersoneel. Het Duitse ministerie van Volksgezondheid bestelde bij zevenhonderd leveranciers mondkapjes. Een deel daarvan heeft inmiddels een rechtszaak aangespannen tegen het ministerie omdat deze niet overgaat tot betaling. Specialisten stellen dat de Duitse overheid beter had kunnen kiezen voor een raamovereenkomst in plaats van een Open House-constructie.
Afgekeurde mondkapjes
Na het uitschrijven van de procedure werden er 738 orders geplaatst door het ministerie, maar het is onduidelijk hoeveel maskers er in totaal geleverd zijn. Wel werd duidelijk dat de keuringsinstantie TÜV niet in staat was alle geleverde maskers op tijd te testen. Bij de testen die wel uitgevoerd werden, bleek dat een vijfde van de maskers ondeugdelijk was.
De afgekeurde mondkapjes zijn opgeslagen. Leveranciers klagen dat ze de mondkapjes niet terug kunnen krijgen, niet betaald krijgen en ook in sommige gevallen ook geen testresultaten hebben waarmee aangetoond kan worden dat de mondkapjes inderdaad niet deugen.
Nederland heeft samen met Duitsland, Frankrijk en Italië een samenwerkingsovereenkomst afgesloten voor de inkoop van een veelbelovend coronavaccin. Dat liet minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge afgelopen weekend weten aan de Tweede Kamer.
De vier landen, inclusief Nederland, vormen samen de Inclusieve Vaccin Alliantie (IVA). Zij sloten een samenwerkingsovereenkomst af met AstraZeneca, een Brits-Zweeds farmaceutisch bedrijf. In eerste instantie kunnen driehonderd miljoen vaccins worden ingekocht, met nog eens honderd miljoen extra vaccins als dat nodig is. De Jonge benadrukt dat de levering van het vaccin met veel onzekerheid omgeven is. Het vaccin is nog niet uitontwikkeld en de kans is aanwezig dat het huidige onderzoek niet leidt tot een werkzaam middel. De landen investeren alsnog om de kans te vergroten dat snel een vaccin op de markt komt.
“Dankzij deze gezamenlijke inspanning bestaat de kans om al eind 2020 een eerste hoeveelheid vaccins tegen het coronavirus beschikbaar te hebben voor Europa. Met deze investering kunnen direct voorbereidingen voor productie worden getroffen, tijdens de ontwikkeling van het kandidaat-vaccin”, schrijft De Jonge aan de Tweede Kamer.
Het zogeheten kandidaatvaccin wordt op dit moment ontwikkeld door de universiteit van Oxford. Om het vaccin te testen wordt een grootschalig klinisch onderzoek opgestart, waarbij het vaccin op tienduizend mensen getest wordt. De landen zijn ook in gesprek met andere aanbieders.
Geen winstoogmerk
De IVA is opgericht om zo snel mogelijk vaccins beschikbaar te maken binnen Europa. Alle EU-lidstaten krijgen de mogelijkheid om onder dezelfde voorwaarden mee te doen met de overeenkomst, meldt AstraZeneca. Tijdens de pandemie wordt het vaccin zonder winstoogmerk verkocht.
De VS, het Verenigd Koninkrijk en India sloten eerder al overeenkomsten met AstraZeneca. Het is de bedoeling dat zogenoemde kwetsbare landen ondersteuning krijgen op basis van de gemaakte afspraken.
Een uitbraak van een pandemie, hoe ga je daar als inkoper in een academisch ziekenhuis mee om? Vincent Suttorp, strategisch inkoper van geneesmiddelen van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, vertelt hoe zijn dagelijkse praktijk er de afgelopen maanden uitzag.
“We besloten eind januari al uitvraag te doen bij onze leveranciers. Op het moment dat er leveringsproblemen zouden ontstaan wilden we dat zij met ons in overleg traden. We wisten dat er iets op ons af kwam, maar niet hoe groot dat zou worden.” De inkoop van geneesmiddelen voor coronapatiënten is breed, maar draait bijvoorbeeld om het middel Propofol. Met dat middel wordt een patiënt in slaap gehouden, zodat deze op de intensive care beademd kan worden. “We waren dus al in contact met onze leveranciers voor de eerste coronapatiënt in Nederland opdook. Medio maart werd het écht serieus.”
“Op zondag 15 maart werd ik gebeld met de vraag of ik wilde komen helpen bij de inkoop van mondkapjes. Er was geen paniek, maar het was wel duidelijk dat we in actie moesten komen.”
Daarna werd er al snel op dagelijkse basis informatie uitgewisseld over voorraden en het aantal patiënten op de intensive care. Verschillende werkgroepen zetten zich in voor het op peil houden van voorraden medicijnen en hulpmiddelen, vanuit het landelijk coördinatiepunt geneesmiddelen. Samenwerking en korte lijnen met de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de inkoopcombinatie voor universitair medisch centra IZAAZ waren volgens Suttorp onmisbaar. “We concludeerden al snel: we moeten niet willen dat de één wel voldoende heeft en de ander niet.”
Uitbraak in
Noord-Italië
Intussen brak het
coronavirus in alle hevigheid uit in Noord-Italië. Dat had ook gevolgen voor de
inkoop van geneesmiddelen door Nederlandse ziekenhuizen. “Een van de
eerste uitdagingen die er was, was naar aanleiding van de grote uitbraak in
Noord-Italië. Daar zit een aantal distributiecentra en fabrieken die
geneesmiddelen produceren, dus dat was gelijk een spannende tijd. Dat is
allemaal goed gegaan, maar we hebben toen wel de voorraad in onze magazijnen
verhoogd.” Daarnaast werden er ook alternatieve middelen ingekocht, zodat er
voldoende buffer was.
Een proactieve houding was volgens Suttorp essentieel. “We waren natuurlijk enigszins op voorbereid door het Brexit-scenario dat we enkele maanden daarvoor hadden uitgerold. Dat heeft wel een iets andere inhoud, maar is ook toepasbaar op deze situatie. De eerste stap is heel proactief zijn richting je leveranciers: ‘Oké, hoe ga je dit aanpakken?’”
Iedereen is
op zoek naar hetzelfde
Maar hoe koop je datgene
in wat iedereen wil hebben? Suttorp: “Uiteraard zijn die geneesmiddelen ook in
andere landen erg gewild, maar leveranciers kiezen voor betrouwbare afnemers.
Je werkt op basis van je relatie en je gedrag. Een leverancier weet dat hij
gezien is als hij hier tien keer een hogere prijs vraagt dan elders. Je zou het
niet zeggen, maar de farmacie is qua ethiek ook wel een nette markt. Er wordt
veel geld verdiend, maar afspraak is afspraak. Wat betreft mondkapjes zie je dat
het voor Chinese leveranciers aantrekkelijk is om in Nederland te leveren.” Het
bieden van vastigheid, in combinatie met de inkoop en verkoopethiek van de
farmacie in Nederland, heeft er volgens hem aan bijgedragen dat men de crisis
het hoofd heeft kunnen bieden.
Ondeugdelijke
mondkapjes
De afgelopen maanden
kwamen ingekochte en weer afgekeurde mondkapjes regelmatig in het nieuws. Zo
werd een partij door de Nederlandse overheid ingekochte mondkapjes direct na
aankomst afgekeurd. Suttorp kan zich voorstellen dat dat gebeurt. “Dit soort
producten halen we voor een groot gedeelte allemaal uit China. De functie van
een leverancier is dan niet meer dan een tussenhandelaar. Als je in de hectiek
van corona een container binnenkrijgt ga je niet elk mondkapje controleren.”
Volgens Suttorp zijn de kwaliteitsprocessen in het Erasmus Medisch Centrum goed
geborgd. Alleen mondkapjes met een CE-markering worden ingekocht, en daarna
getest door de afdeling infectiepreventie. Er zijn daardoor geen ondeugdelijke
mondkapjes in het ziekenhuis terecht gekomen. “Maar”, zegt Suttorp, “dat neemt
niet weg dat wij als Erasmus Medisch Centrum ook buiten onze
standaardleverancier hebben moeten inkopen.”
Leverings(on)zekerheid
Suttorp en zijn
collega’s blijven alert op de hoeveelheid medicijnen. “Propofol heeft nog wel
onze aandacht, ook omdat het gebruikt wordt bij een patiënt die geopereerd
wordt.” Hij verwacht later dit jaar leveringsproblemen voor het middel, maar plaatst
meteen een kanttekening. Apothekers in de universitair medisch centra worden
volgens Suttorp dagelijks geconfronteerd met leveringsproblemen door
grondstoftekorten. “De logistieke chain van geneesmiddelen is zo uitgemolken,
dat productiefaciliteiten 24 uur per dag draaien. Als er dan net een lijn klaar
is wordt er al een andere opgestart. Als die een week later op kwaliteit wordt
afgekeurd heb je meteen een probleem. Voor apothekers in de ziekenhuizen is
dealen met zulke leveringsproblemen en daarop anticiperen business as usual.”
Dure
geneesmiddelen
Suttorp denkt dat het
ondanks de uitdagingen wel goed komt met de inkoop van corona-gerelateerde medicijnen.
Hij ziet grotere uitdagingen, die vooralsnog weinig met het coronavirus te
maken hebben. “Er komen extreem dure geneesmiddelen op ons af. Voor nieuwe
therapieën, zoals stamceltherapieën. Het wordt een grote uitdaging, willen we
voor iedereen de juiste zorg blijven leveren. Nu zijn er nog twee of drie van
dat soort middelen, maar misschien zijn dat er over een paar jaar zijn tien of
meer. Hoe ga je dan om met die kosten?”
Minister Grapperhaus van Justitie heeft de Tweede Kamer laten weten dat tolkdiensten toch aanbesteed zullen worden, ondanks aanhoudend protest van tolken en vertalers. Het intern regelen van tolkdiensten – waardoor een aanbesteding niet noodzakelijk is – is volgens Grapperhaus geen optie.
Grapperhaus geeft in een kamerbrief aan dat hij niet wil kiezen voor het intern regelen van tolkdiensten, via het inhuren van tolken bij het Rijk of door eigen medewerkers in te zetten als intermediair. Volgens Grapperhaus is het aantal benodigde tolkdiensten te groot en te divers. Ook overschrijdt de grootste opdrachtgever, het OM, met het aantal benodigde tolken de drempelwaarden voor het aanbesteden. De huidige wijze van inkoop is als onrechtmatig beoordeeld door de Auditdienst Rijk en de Algemene Rekenkamer, schrijft hij. Daarom zal de inkoop van tolkdiensten voortaan via aanbestedingen verlopen, waarbij gebruik wordt gemaakt van intermediairs.
Parlementair advocaat
Tolken protesteren al vanaf begin dit jaar tegen de voorgenomen inkoop van tolkdiensten via aanbestedingen. Die zouden moeten verlopen via bemiddelingsbureaus, waarbij een deel van de verdiensten dáár, en niet bij de tolken terecht komt. Daarop volgden meerdere gesprekken met de branche en werd er een parlementair advocaat ingeschakeld. Deze concludeerde onlangs dat aanbesteden alleen noodzakelijk is als de overheid kiest voor inkoop via intermediairs.
“Gegeven het advies van de parlementair advocaat en mijn reactie hierop ga ik ervan uit dat er voldoende helderheid is geboden en ga ik over tot het uitvoeren van de aanbestedingen in lijn met de ontwikkelde systematiek”, schrijft de minister.
De Europese Commissie vindt dat overheden te weinig kiezen voor duurzame aanbestedingen en wil dat er vaker duurzame, sociale en innovatiegerichte overwegingen opgenomen worden in aanbestedingen. Een target voor ‘groene’ aanbestedingen ligt in het verschiet. Ook moeten er duidelijke richtlijnen komen op dit vlak, zodat ambtenaren voldoende rechtszekerheid krijgen bij het uitvragen van duurzame overheidsopdrachten.
‘Groen’ en duurzaam aanbesteden draagt bij aan het behalen van Europese en nationale klimaatdoelstellingen. De afdeling Economische Zaken, Waterschapsbeleid en Levenskwaliteit van de Europese Commissie wil daarom dat het aantal groene aanbestedingen omhooggaat.
Obstakels
De werkgroep herkent een aantal obstakels voor duurzaam aanbesteden. Zo zouden Europese aanbestedingsregels soms in strijd zijn met duurzame doelstellingen. Autoriteiten zien het gebruik van groene specificaties bijvoorbeeld als een juridisch risico in verband met discriminatie, corruptie, transparantie en begunstiging. Duurzame aanbestedingen zijn volgens de groep ingewikkelder en vereisen specifieke kennis. Ook ontbreekt het aan monitoring van de effecten van groen aanbesteden en wordt er onvoldoende rekening gehouden met negatieve milieukosten in begrotingen.
Aanbevelingen
Om het aantal groene aanbestedingen omhoog te krijgen doet de Europese Commissie een aantal aanbevelingen. Zo zou er een doelstelling voor het aantal groene aanbestedingen per overheid moeten komen. Dat werd al genoemd in het recent gepubliceerde Actieplan voor een Europese Circulaire Economie. Daarnaast moeten ambtenaren duidelijke instrumenten en richtlijnen krijgen voor het doen van groene aanbestedingen en moet er een Europees platform met inkoopnetwerk komen.
De targets voor een aantal verplichte duurzame aanbestedingen moeten verder vorm krijgen in sectorspecifieke richtlijnen, zoals nu bijvoorbeeld al het geval is bij Europese richtlijnen voor schone voertuigen.
Overheden kiezen vaker voor Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI). Dat blijkt uit een evaluatie van het MVI-beleid van de overheid over de periode 2015-2020. MVI komt vaker aan bod tijdens marktconsultaties en krijgt meer gewicht tijdens aanbestedingen. De evaluatie is uitgevoerd in opdracht van vijf ministeries en moet bijdragen aan besluitvorming over het vervolg van MVI-beleid.
Het Plan van Aanpak MVI moest destijds leiden tot handvatten voor duurzaam inkopen en aanbesteden, waarbij vaker gunningscriteria en dialoogfasen werden toegepast. Ook moesten bedrijven uit het mkb betere toegang krijgen tot overheidsopdrachten en moest er meer werkgelegenheid komen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
In het rapport ‘Evaluatie Plan van Aanpak MVI 2015-2020’ stellen de onderzoekers dat er een toename van het gebruik van MVI-gunningscriteria in aanbestedingen te zien is. Daarnaast krijgt MVI een groter gewicht in de scoringsmethodiek en komt het onderwerp vaker aan bod tijdens marktconsultaties. Overheden kopen vaker in op basis van MVI. Wel geven de onderzoekers aan dat zij geen causaal verband tussen het Plan van Aanpak MVI en grotere aandacht voor MVI kunnen aantonen.
MVI komt het vaakst aan bod tijdens het formuleren van de minimumeisen, maar wordt nog weinig toegepast bij contractmanagement of tijdens de contractfase. Social return, circulair, mkb- en milieuvriendelijk inkopen zijn de meest gebruikte thema’s in MVI-beleid. Biobased inkopen is het minst populair.
Aanbevelingen
De evaluatie leidt ook tot aanbevelingen voor toekomstig beleid. Zo kan het effect van MVI flink toenemen als MVI minder vrijblijvend wordt bij decentrale overheden. Daarnaast moet MVI-beleid bij inkopende organisaties in de gehele organisatie ingebed worden. Projectleiders en managers moeten beter doordrongen zijn van het belang van MVI, zodat inkopers hier concreet vorm aan kunnen geven. Dit is in lijn met de signalen die decentrale overheden afgaven tijdens het onderzoek. Zij stellen behoefte te hebben aan een duidelijke structuur en richtlijnen. Daarnaast hebben kleine decentrale overheden behoefte aan meer capaciteit:
“Succesvol toepassen van MVI staat of valt met voldoende tijd en capaciteit. Uit de interviews blijkt dat bij (met name kleinere) decentrale overheden het vaak ontbreekt aan capaciteit. Er is behoefte aan meer inkoop-fte’s zodat bijvoorbeeld betere marktconsultaties kunnen worden gehouden, zodat functionele aanbestedingen kunnen plaatsvinden en zodat gecontroleerd kan worden of contracten worden nageleefd. Bovendien is de functie van ‘inkoper’ is de laatste jaren erg veranderd: van een bestelfunctie naar aanbesteden en beleid uitvoeren. Hierdoor zijn er meer en andere mensen nodig.”
Ten slotte concluderen de onderzoekers dat de kennis van marktpartijen essentieel is voor ambitieuzer en realistischer MIV-beleid. Eigenaarschap van het onderwerp MVI bij het Rijk en structurele financiering kunnen bovendien helpen MVI nog beter op de kaart te zetten.
Schoolboekendistributeur The Learning Network (TLN) spant na drie verlopen zaken nogmaals een rechtszaak aan tegen scholenkoepel stichting Carmel. TLN is het niet eens met de aanbesteding voor schoolboeken, die te specifiek zou zijn en hen zou uitsluiten van deelname. Dat meldt de Volkskrant.
Voor TLN staat er veel op het spel. De uitkomst van de rechtszaak kan de wijze waarop scholen hun studieboeken inkopen flink veranderen. Op dit moment kopen scholen hun boeken in via distributeurs zoals TLN. Als de rechter oordeelt dat TLN de zaak opnieuw verliest, kunnen scholen hun boeken en licenties voortaan rechtstreeks inkopen.
Digitalisering
TLN treedt op als tussenpersoon en regelt onder meer het sorteren en vervoer van boeken. Door toenemende digitalisering is dat lang niet altijd nodig, en wordt de rol van TLN steeds minder belangrijk. Voor scholen levert het aanschaffen van digitale licenties juist meer op. Leerlingen kunnen zo meerdere lesmethoden gebruiken.
Europees recht
TLN spant de rechtszaak aan omdat de distributeur vindt dat de aanbesteding in strijd is met Europese regels. Dat is in eerdere zaken nog niet aan bod gekomen.
Stichting Carmel vertrouwt erop dat de scholengemeenschap ook in deze vierde zaak aan het langste eind trekt.
Tijdens de Week van Circulaire Economie kondigde Rijkswaterstaat aan 5 miljoen euro in de doorontwikkeling van circulaire viaducten te steken. Het Rijk wil zo innovatie op het gebied van duurzame weg- en waterbouw versnellen.
Via Small Business Innovation Research (SBIR) wil de overheid investeren in de ontwikkeling van circulaire opties. De SBIR Circulaire Viaducten richt zich hierbij specifiek op viaducten over (rijks)wegen. Net als bij andere SBIR-competities is de overheid niet alleen investeerder, maar streeft het Rijk ook naar op te treden als ‘launching customer’. Rijkswaterstaat kan een succesvol, doorontwikkeld product aan het einde van de looptijd van het project dus ook afnemen. Rijkswaterstaat gaat bedrijven actief steunen bij het ontwikkelen van innovaties en laat een aantal partijen gelijktijdig oplossingen ontwikkelen, die vervolgens in de praktijk worden toegepast.
2030
Omdat Rijkswaterstaat al vanaf 2030 volledig circulair wil inkopen en bouwen moet
er zoveel mogelijk kennis gedeeld worden. Bovendien moet er een groot aantal bruggen
vernieuwd worden, waardoor de noodzaak tot innoveren nog groter wordt.
Werkwijze
Geïnteresseerde partijen kunnen een offerte uitbrengen en presenteren aan
de opdrachtgever. Een onafhankelijke beoordelingscommissie bekijkt de offertes
en beslist welke partijen een haalbaarheidsonderzoek mogen uitvoeren. Daarna
volgt er een fase waarin oplossingen getest worden, zodat er aan het einde van
het traject een prototype ligt. Hierbij zijn ook de Rijksdienst voor Ondernemend
Nederland en de aanbestedende dienst betrokken. Rijkswaterstaat kan er
vervolgens voor kiezen de oplossing af te nemen maar is daar niet toe
verplicht.
De SBIR gericht op viaducten over (rijks)wegen is de eerste SBIR-oproep. Het traject moet uitwijzen of het bijdraagt aan de ontwikkeling van innovatieve, circulaire (bouw)producten. Zo ja, dan kan SBIR ook worden ingezet voor stalen en beweegbare bruggen, ecoducten en onderdoorgangen.
De Rijksoverheid gaat voor een duurzamer Nederland. Daar hoort vanzelfsprekend een milieubewust inkoopbeleid bij, vinden Rozemarijn Everts en Sarah Rose van UBR|HIS van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. En dus pakken zij hun aanbestedingstrajecten duurzaam aan. Zo drogen rijksmedewerkers vanaf volgend jaar hun handen na een toiletbezoek op de meest duurzame manier.
Wat doen jullie bij UBR|HIS?
Sarah: ‘UBR|HIS is het uitvoeringscentrum dat inkoopt voor 6 departementen. Ik ben er projectleider en Rozemarijn senior inkoopadviseur. Als duo trekken we graag rijksbrede, complexe én impactvolle aanbestedingstrajecten naar ons toe. Zoals de aanbesteding voor taxi-, directie- en busvervoer, het project dat we vanaf begin 2019 samen met categorie Vervoer oppakten.’ Rozemarijn: ‘We zagen dat deze aanbesteding eraan kwam en dachten: wij bieden ons aan, als duo. We hadden eerder goed samengewerkt en zagen kansen om hier duurzame doelen aan te verbinden. Leuk is dat er bij UBR|HIS altijd mogelijkheden zijn om projecten die je aanspreken op te pakken.’
Met welke projecten kun je impact maken?
Rozemarijn: ‘Niet alle aanbestedingen zijn geschikt om te koppelen aan duurzame doelen. Duurzaam beleidsonderzoek bijvoorbeeld is lastiger in te kopen dan duurzame bedrijfskleding of catering. Vooral aanbestedingen in de bedrijfsvoering zijn kansrijk en met rijksbrede aanbestedingen kun je al helemaal impact maken.’
De Rijksoverheid is ambitieus. Zo moet in 2050 de energievoorziening bijna helemaal duurzaam zijn. Sarah: ‘We stellen eisen aan de markt die we ook aan onszelf stellen. Inkoop is een belangrijke schakel om deze duurzaamheidsdoelen te behalen. Dat geeft ons een boost. We krijgen meer mensen mee en het belang wordt op hoger ambtelijk niveau erkend.’
‘Wat de Rijksoverheid aan de markt oplegt, moeten we ook aan onszelf opleggen. Inkoop is een belangrijke schakel om deze duurzaamheidsdoelen te behalen’
Sarah Rose
Staat iedereen open voor duurzaam inkopen?
Sarah: ‘We merken dat sommige collega’s nog wat huiverig zijn voor duurzaam aanbesteden. Ook rond de vervoersaanbesteding. Krijgen we wel genoeg inschrijvingen? Wordt zero emissie niet veel te duur? Is het vervoer dan wel van dezelfde kwaliteit? We hebben onze opdrachtgever ervan overtuigd dat zero emissie voor het taxi-, directie- en busvervoer wél mogelijk is. De markt ziet duurzaamheid namelijk helemaal niet als een belemmering. Marktpartijen moeten die transitie naar duurzamer vervoeren toch maken. Als ze een rijksbreed contract kunnen winnen, stimuleer je die omslag alleen maar. We ontvingen veel inschrijvingen, die allemaal voldeden aan onze duurzaamheidseisen.’
Ziet een duurzaam contract er anders uit?
Rozemarijn: ‘Als je duurzaam aanbesteedt, denk je vanuit duurzame doelstellingen en niet vanuit producten. We willen in het vervoerscontract dat de contractant steeds duurzamer vervoert, maar hoe hij dat doet, dat staat hem vrij. Dus komt er tussentijds een betere oplossing, dan mag hij die toepassen. Het contract is voor 8 jaar. Bij de ingang van het contract hoeft de contractant nog niet 100% duurzaamheid te leveren. In 8 jaar tijd, dus tot 2028, groeit hij daarnaartoe. Ook hebben we die langere contractduur ingebouwd om de marktpartij de tijd te geven om de investering terug te verdienen. Al blijkt nu dat duurzaam vervoer helemaal niet duurder hoeft te zijn.’
‘De snelste manier van aanbesteden is doen wat je altijd deed. Mijn advies is om meer tijd te kopen. Begin liever een jaar te vroeg met de voorbereiding, zodat je echt impact kan maken’
Rozemarijn Everts
Kost de voorbereiding van een duurzaam project meer tijd?
Sarah: ‘Dat kan, maar hoeft niet. Als duurzaam aanbesteden de standaard wordt, gaat het steeds efficiënter. We zijn nu enkele maanden bezig met de voorbereidingen van een aanbesteding voor sanitaire voorzieningen. Denk aan wc-papier, handzeep en droogsystemen. Dat contract gaat pas over een half jaar in. Omdat iedereen binnen het Rijk naar de wc gaat, kun je met duurzame voorzieningen veel impact maken. We namen ruim de tijd om onze eisen te formuleren. We krijgen daarbij advies van een expertisegroep duurzaamheid en experts op het gebied van afvalmanagement, circulariteit en grondstofverwerking. Zij adviseerden bijvoorbeeld een Life Cycle Analysis (LCA).’
Wat is dat?
Rozemarijn: ‘Een LCA toont de levenscyclus van een bepaald product: van grondstof tot aan afbraak. In de analyse vergeleken we 3 producten: de katoenen handdoek, de papierrol en de elektronische handdroger. Als leek kan je denken dat een katoenen handdoek het meest milieuvriendelijk is. Maar het tegendeel is waar. De productie van katoen heeft veel milieu-impact, net als het transport naar de wasserette, de wassingen en vervolgens de afbraak. Uit de analyse kwam dat een blower het meest milieuvriendelijk is. Maar een blower vindt niet iedereen prettig.’
Hoe krijg je medewerkers dan toch mee in jullie keuzes?
Sarah: ‘Dankzij ons onderzoek kunnen we aantonen dat een blower veel milieuvriendelijker is dan een katoenen rol en papier. Over een jaar onderzoeken we wat we nu echt hebben bereikt met duurzame sanitaire voorzieningen. Hoeveel CO2-uitstoot en grondstoffen besparen we nu? Door te laten zien wat je bereikt met duurzaam inkopen, wordt deze werkwijze op den duur vanzelfsprekend.’
Wat adviseren jullie andere inkooporganisaties?
Rozemarijn: ‘Ga het gewoon doen’. Sarah vult aan: ‘Toon een beetje lef en neem de tijd. Aanbesteden is heel time driven. Je hebt te maken met contracten die verlopen. De snelste manier van aanbesteden is doen wat je altijd deed. Mijn advies is om meer tijd te kopen. Begin liever een jaar te vroeg met de voorbereiding, zodat je echt impact kan maken.’ Wc-papier is nu niet bepaald een boeiend product, vervolgt Sarah. ‘En als je dat product op de laagste prijs aanbesteedt, dan is er niets aan. Maar als je duurzaamheid als criterium meeneemt, dan wordt het een hartstikke leuk, leerzaam én impactvol inkoopproces. Ik heb zo veel geleerd, over droogmethoden en katoenvezels bijvoorbeeld. En dankzij die vervoersaanbesteding weet ik alles over duurzame aandrijving.’
Meld je aan voor meer informatie over Inkoop bij de Rijksoverheid
GGZ Nederland zegt zich ernstige zorgen te maken over de zorginkoop voor komend jaar. Volgens de brancheorganisatie lopen de contractonderhandelingen met veel zorgverzekeraars en gemeenten voor 2020 “uiterst moeizaam.” Medisch Contact bericht hierover.
(meer…)Inkoopteams moeten meer nadenken over manieren om de innovatie in de publieke sector te verhogen, zo meldt Supply Management. Volgens Malcolm Harbour, voorzitter van de Local Government Assosication Task and Finish Group on Public Procurement of Innovation, is innovatie een onbenut gebied. Hij geeft vijf principes om over na te denken die kunnen helpen de innovatie in de publieke sector te vergroten:
(meer…)Krapte op de arbeidsmarkt. Dat ziet Ayten Zor, manager inkoop bij UBR | HIS niet als een probleem, maar als een mooie kans waar zij wel raad mee weet. Enthousiast vertelt zij over de inkoopklas die zij en haar medewerkers in huis opleiden en klaarstomen voor een fantastisch beroep in een boeiende sector.
(meer…)“Binnen het sociaal domein is hoogspecialistische zorg een totaal verschillend segment dan het segment wonen. Bij hoogspecialistische zorg heb je aanbieders nodig die zo veel mogelijk ambulant en zo veel mogelijk thuis werken. Terwijl je van de aanbieders in het segment wonen juist verwacht dat ze uitbreiden, innoveren en meer doen voor de woningvoorzieningen doen.” Brian Esselaar, adviseur gezondheidszorg bij EHdK, pleit daarom tijdens de ‘Kennis- en Praktijkdagen inkopen in het sociaal domein’ voor meer gesegmenteerd inkopen.
De Rijksoverheid heeft in 2018 16% meer uitgegeven aan ICT dan in het jaar daarvoor. Dat komt neer op 3,11 miljard euro, waarvan 907 miljoen euro is uitgeven aan eigen personeel. De zogeheten “materiele ICT-kosten” bedragen 2,2 miljard euro. Zo blijkt uit de Jaarraportage bedrijfsvoering Rijk 2018.
Zoek jij een afwisselende inkoopfunctie met betekenis?
Wegen en vaarwegen moeten in optimale staat blijven. Maar hoe? Welke middelen zijn er nodig? Ga je vervangen of opknappen? En doe je dat overdag of ’s nachts? Wat leg je daarover in inkoopcontracten vast? Als inkoper beslis je mede over de inzet van 3 tot 4 miljard euro’s. Alleen als jij en je collega’s de juiste keuzes maken, wordt de Nederlandse infrastructuur goed onderhouden en blijft ons land veilig, leefbaar en bereikbaar. Heb jij oog voor duurzaam effectieve concurrentie, een efficiënt aanbestedingsproces en een optimale prijs-kwaliteitverhouding? Houd je van afwisseling? En krijg je energie van complexe inkoopprojecten en aanbestedingsprocedures? Dan ontmoeten wij jou heel graag!
(meer…)De 20 Friese gemeenten hebben in 2018 95 miljoen euro uitgegeven aan specialistische jeugdhulp, een stijging van 27% ten opzichte van een jaar eerder. Dat is volgens onderzoek van KPMG voor een groot deel te danken aan de nieuwe inkoop- en bekostigingsmodel van Friesland. In 2018 besloot de provincie om jeugdhulp in te kopen volgens de ‘resultaat gestuurde inkoop’ systematiek.
De Algemene Rekenkamer heeft 11 lessen getrokken uit de ontwikkeling en aanschaf van de Joint Strike Fighter F-35 (JSF). Zo had het ministerie van Defensie zich financieel al verbonden aan het project, voordat het de behoefte voor een nieuwe straaljager had uitgesproken. Het vermijden van zo een valse start is dan ook een belangrijke les.
(meer…)QBuzz heeft 164 elektrische bussen besteld. Deze zullen vanaf december dit jaar ingezet in Groningen en Drenthe. Daarmee wordt de snelle verduurzaming in het Nederlandse busvervoer nogmaals bevestigd. Het aantal emissie-vrije bussen in Nederland verdubbelde vorig jaar ten opzichte van het jaar ervoor, volgens kennisplatform CROW.
In 2018 is in Assen het tekort in het sociaal domein opgelopen tot 7,5 miljoen euro. Eerder werd verwacht dat het tekort 6 miljoen euro zou bedragen. De jeugdhulp is het grootste zorgenkindje met een tekort van 6,4 miljoen euro, terwijl Wmo zich 2,7 miljoen euro in de min bevindt. Beschermd wonen heeft een overschot van 1,6 miljoen euro, maar dat is drie ton minder dan werd verwacht.
(meer…)De problemen in de jeugdzorg zijn te wijten aan het systeem en de manier waarop de inkoop van zorg is geregeld. Gemeenten en cliënten hebben mede hierdoor te maken met een overschot aan regels en bureaucratie. Zo stelt Tweede Kamerlid René Peters (CDA). (meer…)
Inkoopopleidingen sluiten niet goed aan bij de behoeften van inkoopafdelingen. Bovendien hebben veel publieke inkopers vaak helemaal geen inkoopopleiding gevolgd. Hierdoor is er een tekort aan goed opgeleide publieke inkopers en is het voor aanbestedende diensten lastig om de inkoopfunctie te professionaliseren. Dat blijkt uit een onderzoek van PIANOo, onder inkoopmanagers bij 24 aanbestedende diensten. (meer…)
“Het centraal stellen van de inwoner hoort in het DNA te zitten van iedereen die werkzaam is binnen het sociaal domein. Dat is onze kerntaak en vanuit die invalshoek moeten we beslissingen nemen. Als je start vanuit het inkoopmodel begin je aan de verkeerde kant.” Stellige woorden van Marco van der Spek-Stikkelorum, inkoopstrateeg sociaal domein bij Regio Gooi en Vechtstreek. Tegelijkertijd begrijpt hij dat de verleiding groot is om de focus op het financiële plaatje te leggen. (meer…)
De vier gemeenten met het grootste aandeel pgb-gebruikers bevinden zich allemaal in Groningen. Koploper is Oldambt, waar 2,7% van haar inwoners gebruik maakt van het persoonsgebonden budget. In Noord-Holland en Zeeland wordt juist relatief weinig gebruik gemaakt van het budget. Dat blijkt uit onderzoek van thuiszorgorganisatie Zuster Jansen. (meer…)
Zorginstituut Nederland is het beu om gechanteerd te worden door de farmaceutische industrie. Het adviesorgaan van de overheid wil dat de minister dure medicijnen niet meer vergoedt als producenten weigeren transparant te zijn over de opbouw van hun prijs. (meer…)
De strijd tussen het ministerie van Volksgezondheid en farmaceut Vertex over de prijs van het medicijn tegen taaislijmziekte Orkambi werd beïnvloed door een hardnekkige lobby met verborgen belangen en vals spel. (meer…)
De overheid moet harder optreden tegen fabrikanten van geneesmiddelen om zo dure medicijnen beter beschikbaar te maken. Dat schrijft de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) in een rapport. (meer…)
Veel Nederlandse gemeenten zijn ontevreden over de leveranciers van Wmo hulpmiddelen. Het gaat hierbij om de leveranciers van onder andere rolstoelen, scootmobielen en aangepaste fietsen. Gemeenten werken daarvoor samen met leveranciers (meer…)
Steeds meer zorgaanbieders trekken zich terug uit de gemeentelijke aanbestedingsprocedures voor 2018 of verlagen hun aanbod. De tarieven die de gemeente vergoedt, zijn te laag, waardoor de kwaliteit van zorg niet meer kan worden gegarandeerd (meer…)
De overheid geeft veel geld uit aan de inhuur van extern personeel terwijl het kabinet al jaren roept dat het minder externen wil inhuren. Ministeries, provincies, gemeenten en waterschappen gaven vorig jaar honderden miljoenen euro’s méér uit aan de inhuur van externen (meer…)
De Kamer van Koophandel (KvK) denkt dit jaar de problemen rond de aanbestedingsregels op te kunnen lossen. Het bedrijf schond in 2015 bij de inkoop van diensten op grote schaal de aanbestedingsregels. (meer…)
Vanaf 2018 wordt de inkoop rondom de Kindertelefoon door de gemeenten in plaats van landelijk geregeld. De Kindertelefoon vreest daarom voor zijn voorbestaan. Deze manier van financiering zou namelijk de kwaliteit van hun werk onder druk zetten. (meer…)
Gemeenten hebben nog steeds problemen met het inkopen en regelen van jeugdzorg. Daardoor krijgen kinderen de verkeerde hulp en moeten ze vaak lang wachten. (meer…)
Beste bezoeker,
We willen je alvast een smakelijke kerst en een gelukkig nieuwjaar wensen! We proosten wederom op een jaar met veel nieuws, goede deals en geweldige carrièrekansen. (meer…)
Het prestatiecontract is het meest gekozen contract. Kostenbeheersing in combinatie met beoogde resultaten is een steeds dominantere combinatie, blijkt uit een online enquête van Heijmans onder 36 universiteiten, corporaties, gemeenten, nationale politie en het bedrijfsleven. (meer…)
Vandaag hebben alle nieuwsbrieflezers van InkopersCafe.nl het E-book ’Visie op inkoop’ door de columnisten van InkopersCafe.nl mogen ontvangen. Dit is alweer het tweede e-book van InkopersCafe.nl en staat boordevol tips, ongezouten meningen en praktijkverhalen. (meer…)
