Inloggen
Op deze website worden advertenties getoond. Van de advertenties wordt de redactie betaald. De redactie verzorgt het nieuws op deze website. Zonder advertenties geen nieuws. Zou je je adblocker daarom willen uitschakelen
Het proefschrift van Bart Lenderink, adviseur aanbesteden en contracteren bij Rijkswaterstaat, beoordeelt innovaties in aanbestedingen. Hij ontwikkelde een methodiek om innovatie te stimuleren tijdens het aanbestedingsproces.
Publieke opdrachtgevers zijn hiermee voorzichtig binnen hun openbare aanbestedingen, omdat ze financiële risico’s zo veel mogelijk willen vermijden. Tegelijkertijd weten ze heel goed dat ze een voorbeeldfunctie hebben op het gebied van duurzaamheid en circulariteit.
Opdrachtnemers passen zich aan de randvoorwaarden in de uitvraag aan. Daardoor verloopt innovatie niet zo snel als zou kunnen. Samen zijn de bouw- en infrasector goed voor 23 tot 28 procent van de totale CO2-uitstoot. Innovatie kan dit getal terugdringen. De methodiek van Bart Lenderink maakt meer innovatie in de bouw mogelijk.
Uit het proefschrift blijkt dat duurzaamheidsdoelen beter worden behaald als de businesscase centraal komt te staan en innovatie het middel in plaats van het doel is. Flexibeler omgaan met tijd en ruimte creëert efficiëntie en mogelijkheden voor innovatie. Lenderink pleit voor een grotere regierol van de opdrachtgever waarbij de opdrachtnemer een scherper kader krijgt aangereikt. Daarbij is bewuster management van innovatierisico’s door de opdrachtgever ook belangrijk. De opdrachtgever zou meer kunnen sturen op kwaliteit en ruimte moeten laten in de ontwerpeisen.
Bron: Cobouw
Uit de monitor Beter Aanbesteden blijkt dat aanbestedende diensten en ondernemers vooral positief zijn over zichzelf, terwijl zij elkaar slechter beoordelen. De monitor is uitgevoerd in samenwerking met de partner van het programma Beter Aanbesteden en Significant Synergy. Met behulp van een vragenlijst onder aanbestedende diensten en marktpartijen is het perspectief van alle partijen uitgevraagd. Er waren slechts 88 respondenten, met name in de categorie kleine lokale overheid en speciale sectorbedrijven.
Opvallend is dat iedereen vooral over zichzelf positief is. Van de aanbestedende diensten vindt 68% dat zij veel ruimte bieden voor dialoog tijdens aanbestedingen, terwijl slechts 16% van de marktpartijen zich daarin kan vinden. Andersom vindt 50% van de aanbestedende diensten dat marktpartijen goed op de hoogte zijn van de huidige aanbestedingsregels en procedures. Daar geeft 88% van de ondernemingen een positief antwoord op.
Van de aanbestedende diensten vindt 86% van gunningsbeslissingen zorgvuldig worden gemaakt en duidelijk worden toegelicht. Een luttele 20% van de ondernemingen is het hiermee eens. Tenslotte beantwoordt 59% van de aanbestedende diensten de vraag of risico’s en aansprakelijkheden proportioneel worden verdeeld tussen aanbestedende diensten en marktpartijen met ‘ja’. Slechts 7% van de ondernemingen is het hiermee eens.
De resultaten komen terug in de activiteiten van Beter Aanbesteden in 2023, waarbij de focus ligt op dialoog en toepassingsbevordering van (mkb-)vriendelijke aanbestedingsinstrumenten en -vormen.
Het hele rapport met uitgebreide toelichting op de monitor en de volledige resultaten is te downloaden op de website van PIANOo.
Bron: PIANOo
Professor Fredo Schotanus van Universiteit Utrecht analyseerde samen met PIANOo en TenderNed de toepassing van innovatievriendelijke inkoopinstrumenten in openbare aanbestedingen op TenderNed. De analyse ging over 2022. Het meest innovatievriendelijk van alle publieke inkopers in Nederland in 2022 blijkt de Nederlandse Gasunie.
In de analyse worden punten toegekend voor de toepassing van een ‘innovatievriendelijk’ inkoopinstrument. Denk bijvoorbeeld aan een prijsvraag of innovatiepartnerschap. Vorig jaar scoorde Gasunie ook het hoogste gemiddelde. Kijkend naar de totaalscore per organisatie houdt Rijkswaterstaat haar leidende positie.
De Nederlandse Gasunie wordt gevolgd door twee nieuwkomers: het Ministerie van Buitenlandse Zaken op plaats 2 en het Ministerie van Infrastructuur op plaats 3. De Nederlandse Gasunie scoort het hoogste gemiddelde doordat het veel mededingingsprocedures met onderhandeling uitvoert. Een innovatievriendelijker instrument dan (niet-)openbare procedures.
De hoogste totaalscore komt wederom op naam van Rijkswaterstaat. Zij gebruikte in 2022 meerdere concurrentiegerichte dialogen en een SBIR. Eindhoven komt nieuw binnen in de lijst met meerdere aanbestedingsvarianten die ze toestond in 2022.
Uit de analyse blijkt daarnaast dat werken gemiddeld het meest innovatievriendelijk worden ingekocht. Bij diensten scoren IT-diensten het hoogst, bij leveringen staat vervoersmaterieel op de eerste plaats. De volledige analyse inclusief toelichting op de scoringsmethode is te vinden op de website van PIANOo.
Bron: PIANOo
De subsidieregeling Beter Aanbesteden van het gelijknamige programma van PIANOo, het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, VNG en VNO-NCW/MKB-Nederland werd in 2023 opnieuw goed gevonden. Ruim voor de geplande sluitingsdatum was het totale bedrag van 200.000 euro al toegekend. In totaal kunnen 9 projecten van aanbestedende diensten en ondernemersorganisaties rekenen op een subsidie om de aanbestedingspraktijk in hun regio of branche te verbeteren.
De subsidiebedragen variëren tussen 18.750 en 25.000 euro. 8 van de 9 projecten zijn gericht op zowel ondernemers als aanbestedende diensten tegelijkertijd. Ze zijn gericht op mkb-vriendelijk aanbesteden (3), samenwerking en dialoog (2), MVI of duurzaamheid (2), sociale thema’s (1) en opdrachtgeverschap (1).
De hele lijst subsidieontvangers en het onderwerp waar zij subsidie voor ontvangen, is te vinden op de website van PIANOo. Het is de bedoeling om de resultaten breed te delen. Een deel van de subsidieontvangers van 2022 komt aan bod in het volgende Beter Aanbesteden Magazine.
Het programma Beter Aanbesteden is bedoeld om de inkooppraktijk te professionaliseren door het bevorderen van kennis, toepassing en dialoog voor ondernemers en aanbestedende diensten.
Bron: PIANOo
Aanbestedende diensten monitorden in 2022 zelf in hoeverre maatschappelijke thema’s werden uitgevraagd bij inkoopopdrachten. De resultaten zijn door PIANOo in kaart gebracht.
Tegelijkertijd heeft de Universiteit van Utrecht een analyse uitgevoerd op aanbestedingen met minimaal één MVI-thema. Met alle resultaten is een overzicht van 2022 beschikbaar en is helder welke uitdagingen voor de toekomst voorliggen. PIANOo heeft een factsheet gepubliceerd met de belangrijkste conclusies. Daarnaast biedt een sjabloon voor organisaties de mogelijkheid zichzelf te vergelijken met andere overheden.
Het thema milieu blijkt het vaakst uitgevraagd te worden bij kleinere opdrachten, terwijl klimaat bij grote opdrachten een rol speelt. Circulariteit wordt vaker uitgevraagd, maar nog niet voldoende in verhouding tot de doelstellingen voor 2030. Op sociaal vlak is social return het meest uitgevraagde thema. Het nieuwe thema diversiteit en inclusie blijkt ook steeds vaker aan bod te komen.
Bij grotere inkoopopdrachten wordt minimaal één MVI-thema uitgevraagd. Daarmee lijkt MVI een vaste plek in aanbestedingen te hebben. Tegelijkertijd lijkt bij kleinere opdrachten nog niet altijd aandacht te zijn voor duurzaam en/of sociaal inkopen. Het lijkt er vooralsnog op dat MVI nog niet automatisch wordt toegepast. Het blijft vaak bij één MVI-eis, het onderwerp is nog te vrijblijvend voor aanbestedende diensten. Opvallend is dat bij circulaire aanbestedingen meer MVI-thema’s in de aanbesteding terug blijken te komen.
Alle resultaten en de factsheet zijn beschikbaar op de website van PIANOo.
Bron: PIANOo
De Wereldbank gaat vanaf 1 september verplicht werken met beoordeling onder de naam ‘rated criteria’. Dat staat gelijk aan wat wij kennen als Economisch Meest Voordelig Inschrijving (EMVI). De Wereldbank kent 189 aandeelhouders in de vorm van verschillende landen. In totaal verstrekt de organisatie jaarlijks zo’n 40 miljard dollar aan leningen.
In 2016 nam de Wereldbank al de aanbeveling op om te gunnen op basis van méér dan prijs. Door te kijken naar zaken als kwaliteit, duurzaamheid en innovatie wilde de Wereldbank aanbesteding meer gebruiken als instrument om de strategische doelen van een project te realiseren. De effecten daarvan werden in 2022 positief geëvalueerd. Daarom is vanaf september 2023 het nieuwe gunningsbeleid de standaard bij de Wereldbank. Aanbieders kunnen zich vanaf dan op meer punten dan alleen prijs onderscheiden.
De verwachting is dat aanbestedende diensten extra inspanningen moeten leveren als de gunningscriteria zijn aangepast. De kans op misbruik is groter bij de subjectievere aanpak die EMVI met zich meebrengt. Bovendien is er meer marktkennis en aanbestedingskennis nodig, met name over de wijze van formuleren en hanteren van kwalitatieve gunningscriteria.
Bron: Cobouw
In de bodemprocedure die de Federatie van Mobiliteitsbedrijven in Nederland (FMN) en de treinvervoerders tegen de Staat der Nederlanden hadden aangespannen, heeft de rechter hen geen gelijk gegeven. In plaats daarvan worden de eisers doorverwezen naar het College van Beroep voor het bedrijfsleven om na de definitieve concessieverlening opnieuw in het verweer te komen.
De regionale vervoerders vinden het onacceptabel dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een onderhandse gunning verleende aan de Nederlandse Spoorwegen voor de periode 2025-2033. Volgens de vervoerders is dat in strijd met Europese regels.
De rechtbank doet geen uitspraak, omdat ze bang is dat daardoor ná concessieverlening dingen door elkaar gaan lopen. De concessie is in totaal goed voor een omzet van zo’n 20 miljard euro. Het kort geding over de gang van zaken verloren de vervoerders in december. De huidige concessie ter waarde van 200 miljoen euro per jaar loopt eind 2024 af.
Bron: FD
Overheden huren steeds vaker consultants in. Dat doen zij vaak via een aanbesteding. TenderNed bracht de aanbestedingsmarkt voor consultancy in kaart.
De definitie van consultancy blijkt vloeibaar. In het onderzoek is consultancy in drie categorieën ingedeeld, waarbij de laatste categorie in drie subcategorieën is verdeeld. Op die manier is de mate van invloed gespecificeerd.
Consultancy blijkt vaak via openbare (56%) en niet-openbare (38%) aanbestedingen te worden ingehuurd. Onderhandse procedures zijn in de analyse niet meegenomen. Het gaat in 89% van de aanbestedingen om het leveren van diensten.
Het aantal consultancy-aanbestedingen was tot 2020 stabiel. Daarna steeg het in alle categorieën met 17% in 2021 en 36% in 2022. Het lijkt erop dat het aantal consultancy-aanbestedingen ook dit jaar zal stijgen. Opvallend is dat de consultancy-aanbestedingen vaak niet via een DAS verlopen.
De meeste aanbestedingen worden gedaan door gemeenten (45%). Zij zijn samen met publiekrechtelijke instellingen dan ook verantwoordelijk voor de stijging in consultancy-aanbestedingen. Gemeenten tekenen voor maar liefst 60% van de stijging.
Uitgesplitst in categorieën valt op dat de inhuur van personeel steeds vaker draait om strategisch personeel. In 2 jaar tijd verdrievoudigde de inhuur van deze categorie. In percentages is managementpersoneel met 15% de grootste categorie ingehuurd personeel.
Over de gunningswaarde van aanbestedingen doet TenderNed geen uitspraken. Het is bekend dat de definitieve gunningswaarde vaak niet goed wordt ingevuld.
Bron: TenderNed
Ondanks dat de rijksoverheid flink beter presteert waar het rechtmatigheid van de uitgaven betreft, blijft de Algemene Rekenkamer kritisch. Volgens de Rekenkamer hebben veel ministeries de bedrijfsvoering niet op orde en is achteraf regelmatig niet aan te tonen of goederen daadwerkelijk zijn geleverd.
Met name tijdens de coronacrisis verliepen veel uitgaven niet volgens de correcte procedures, bijvoorbeeld aanbestedingen. Daardoor overschreden de uitgaven in zowel 2020 als 2021 de tolerantiegrens van 1%. De percentages liepen voor de pandemie ook al op. Inmiddels ligt het percentage op 0,5% in 2022 bij de uitgaven. Bij de verplichtingen daalde het percentage fouten van 5% in 2021 naar 1,2% in 2022. Die foutennorm overschrijft nog steeds de norm.
De Rekenkamer is blij met de verbeteringen, maar benadrukt dat er nog veel moet gebeuren. Mocht zich binnen afzienbare tijd opnieuw een crisis aandienen, dan verwacht de Rekenkamer dat het kabinet bij het zorgvuldig uitgeven van publiek geld opnieuw slecht zal presteren.
Opvallend is het ministerie van Volksgezondheid. Daar heerst volgens de Rekenkamer een cultureel probleem rondom de boekhouding. Daarnaast stelt het kabinet de begroting regelmatig tussentijds bij en wordt het instemmingsrecht van de Kamer daarbij vaak gepasseerd.
Minister Kaag van Financiën meldt in een reactie op de Rekenkamer dat de tijdelijke werkgroep die het financieel beheer verbeterde voort wil zetten. Ze spreekt daarbij van een ‘krachtiger actieplan’.
Bron: FD
Het kabinet neemt externe partijen in de arm bij de afhandeling van het kinderopvangtoeslagschandaal. Om de compensatieregeling voor ex-partners uit te voeren, loopt nu een aanbesteding. Het kabinet zette eerder al externe partijen in voor steun voor ouders in het buitenland. Tegelijkertijd meldt het kabinet dat er mogelijk nieuwe groepen volgen, om de hersteloperatie te versnellen.
Uit documenten blijkt dat er nu wordt gekeken naar samenwerking met vijf marktpartijen om de aanvragen voor aanvullende schadevergoeding voor ex-partners te verwerken. Om te zorgen dat de marktpartijen vanuit hun expertise bijdragen en elkaar niet beconcurreren, beoogt het kabinet een consortium samen te stellen met deze partijen. In de Tweede Kamer leven zorgen over privacy van gedupeerde ouders bij samenwerking met externe partijen.
De hersteloperatie verloopt moeizaam. De achterstanden lopen op, evenals de kosten. Het aantal gedupeerden dat zich meldde is hoger dan verwacht. De kosten worden inmiddels geraamd op zo’n 7 miljard euro.
Bron: FD
Doordat gemeenten elk hun eigen inkoopbeleid volgen bij inkoop van jeugdhulp en -zorg, krijgen jonge delinquenten niet altijd zorg of de juiste zorg na hun veroordeling. Rechters leggen vaak specialistische jeugdhulp op, maar het verschilt per gemeente of een jongere de behandeling krijgt en zo ja, of het ook de juiste behandeling is. De Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) verzoekt deze rechtsongelijkheid op te heffen door forensische jeugdhulp weer centraal in te kopen.
De opgelegde hulp en zorg is bedoeld om recidive te voorkomen en jongeren de kans te geven hun leven te beteren. Volgens de RvdK wordt dat doel nu vaak niet behaald. De RvdK is bij veroordelingen betrokken door middel van adviezen aan de kinderrechter op basis van deskundig onderzoek over straf en hulp voor een jongere. Daarmee speelt de RvdK een cruciale rol in het jeugdstrafrecht. De adviezen worden doorgaans overgenomen door de kinderrechter.
De RvdK merkt op dat er veel kwetsbare jongeren met multidisciplinaire problemen voor de kinderrechter verschijnen. Zij hebben niet alleen straf, maar ook hulp nodig om uit de criminaliteit te komen en te blijven. Door de decentralisatie van jeugdhulp en jeugdzorg verschilt het per gemeente welke hulp een jongere wel of niet krijgt. Het heeft voor gemeenten geen consequenties als ze opgelegde hulp weigeren aan te bieden.
Ook de Jeugdreclassering ziet graag landelijke afspraken om rechtsongelijkheid op basis van woonplaats tegen te gaan.
Bron: Pointer, KRO-NCRV
Ben jij een inkoopprofessional of weet je alles van aanbesteden, en wil je graag op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je dan nu aan voor onze WhatsApp-nieuwsupdate en ontvang het belangrijkste nieuws uit onze sector 1x per week op je telefoon.
Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat het inkoopbeleid van de Nederlandse overheid steeds duurzamer wordt. De uitstoot van broeikasgassen daalt dankzij het maatschappelijk verantwoorde inkoopbeleid (MVI) van alle overheden samen. Sinds 2015 doet het RIVM elke 2 jaar onderzoek naar het effect van MVI op milieu, klimaat en sociale ontwikkelingen. In 2019 en 2020 werd meer bespaard dan in de jaren daarvoor.
De overheid wil heel Nederland in 2050 circulair hebben. De overheid geeft het goede voorbeeld bij het behalen van bijbehorende klimaatdoelstellingen. Dat blijkt te werken. De uitstoot van broeikasgassen daalt, er wordt bespaard op grondstoffen en het inkoopbeleid is goed voor de arbeidsmarkt.
Het RIVM onderzoekt alleen aanbestedingen met objectief meetbare effecten. Tegelijkertijd is het effect van minder of niet inkopen van goederen of diensten buiten beschouwing gelaten. Het is goed mogelijk dat de werkelijke besparing daarom hoger ligt.
Bron: PIANOo
TenderNed waarschuwt dat de aanbestedingsdata van Opentender Nederland niet overeenkomen met de aanbestedingsdata van het platform zelf. TenderNed is daarom in gesprek met de Europese Commisie om te voorkomen dat onjuiste conclusies worden getrokken op basis van onjuiste gegevens.
Opentender maakt aanbestedingsgegevens van 33 rechtsgebieden doorzoekbaar en analyseerbaar. Doel is corruptie tegengaan en zo kosten voor overheidsopdrachten te verlagen. TenderNed steunt dit doel, maar ontdekte dat er significante afwijkingen zitten tussen de data van Opentender en TenderNed zelf.
TenderNed verwijst naar eigen datasets die elk halfjaar worden aangevuld en in verschillende formaten beschikbaar zijn.
Bron: TenderNed
Europa doet een gezamenlijke, internationale aanbesteding voor de gezamenlijke inkoop van gas. Er zijn 77 bedrijven uit de Europese Unie en andere Europese landen die gas inkopen, waarvan een deel als vloeibaar gas. Leveranciers uit de hele wereld, met uitzondering van Rusland, kunnen bieden op de aanbesteding, zodat gasleveringen van juni 2023 tot mei 2024 georganiseerd kunnen worden. Het mechanisme achter de aanbesteding heeft de naam AggregateEU gekregen.
Het is de bedoeling dat de bundeling van de gasbehoefte en inzet van collectieve marktmacht resulteert in betere prijzen. Deelnemende bedrijven gaan zelf in onderhandeling met aanbieders. Een aantal deelnemende bedrijven fungeert als centrale inkoper of agent namens andere bedrijven.
Tegelijkertijd compenseert het ministerie van Klimaat en Energie aanbestedende diensten en speciale sectorbedrijven die hun energiecontracten met SEFE Energy Ltd. op moesten zeggen volgens het sanctiepakket tegen Rusland. Doordat de Europese Commissie de Duitse overheid toestemming gaf SEFE te nationaliseren, viel het bedrijf niet meer onder het sanctiepakket. Partijen die een contract hadden, worden nu volledig gecompenseerd, ook voor eventuele meerkosten tot en met de einddatum van het oorspronkelijke contract.
Het kabinet heeft 74 miljoen euro gereserveerd voor de compensatie. Zij verwacht zo’n 80 diensten en bedrijven te moeten compenseren. Het is de bedoeling dat uitkering eind dit jaar plaatsvindt.
Bron: De Ondernemer en PIANOo
Vooralsnog blijft het Rijk zitten met een deel van de 2.000 flexwoningen die de afgelopen tijd zijn gebouwd. Gemeenten staan nog niet in de rij voor de tijdelijke woningen. Zij kunnen zich via de aanbesteding van het Rijksvastgoedbedrijf melden om op korte termijn flexwoningen af te nemen.
Een snelle aanbesteding van slechts drie maanden ter waarde van 200 miljoen euro resulteerde in december in een opdracht aan 9 bouwers om de flexwoningen te bouwen. Voor het einde van 2024 moeten er zo’n 37.500 verspreid over het hele land staan. De woningen zijn geschikt voor tijdelijke locaties die niet in aanmerking komen voor reguliere woningbouw.
Flexwoningen zijn snel in elkaar te zetten en de procedures voor plaatsing zijn sneller dan bij reguliere woningen. Daarom ziet het kabinet dit als snelste manier om het woningtekort te lijf te gaan. De flexwoningen zijn vooral bedoeld voor doelgroepen die snel een woning nodig hebben, zoals studenten, mensen in scheiding en statushouders.
Vorig jaar werd de ambitie van 7.500 woningen niet gehaald, toen werden er 3.400 flexwoningen geplaatst. De productie voor 2023 is gesteld op 15.000, maar zal vermoedelijk blijven steken op zo’n 12.000. Uitgangspunt is dat corporaties de woningen na inkoop uiteindelijk afnemen van het Rijksvastgoedbedrijf. Plaatsing van de woningen verloopt niet zoals gepland, doordat gemeenten en corporaties vaak andere eisen aan woningen stellen.
Bovendien zien woningcorporaties veel exploitatierisico’s, doordat de woningen slechts vijftien jaar op dezelfde plek blijven staan en daarna naar een andere, vaak nog onbekende, locatie moeten. De minister pakt dat probleem op door een financiële herplaatsingsgarantie. Is er na vijftien jaar geen tweede locatie gevonden? Dan neemt de overheid het verlies deels over. Voor onderzoek van mogelijkheden en financiering voor flexwoningen verwijst de minister naar de Uitvoeringsorganisatie Versnelling Tijdelijke Huisvesting.
Bron: Rijksoverheid en FD
Organisaties die onderdeel willen worden van het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen 2022-2025 (MVOI) kunnen dat doen tijdens het PIANOo-congres op 8 juni in Apeldoorn. In november 2022 verbonden de eerste 64 deelnemers zich aan het manifest. De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat heeft bestuurders van overheden nu uitgenodigd het manifest ook te ondertekenen.
De gedachte is dat opdrachtgevers en inkopers van aanbestedende diensten een krachtig netwerk vormen op weg naar een duurzame en sociale wereld. Maken zij de juiste, duurzame keuzes, dan heeft dat maatschappijbreed invloed. Tijdens het PIANOo-congres op 8 juni vindt daarom een tweede ondertekenmoment van het Manifest MVOI plaats.
Deelname is gratis, registreren voor het ondertekenmoment is wel nodig. Het PIANOo-congres kent een uitgebreid programma. Meer informatie over het congres en de mogelijkheid te registreren voor het ondertekenmoment kan via de website van PIANOo.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/actueel/nieuws/tweede-ondertekenmoment-manifest-mvoi
Na een grote gunning ter waarde van 23 miljard euro eind maart, zet TenneT nu opnieuw een miljardenorder in de markt. Dit keer gaat het om een raamovereenkomst die de netbeheerder heeft afgesloten voor de aanleg van 7.000 kilometer aan kabelsystemen. Het gaat om een contract met een waarde van zo’n 5,5 miljard euro.
Eind maart ging het om in totaal 11 contracten voor de bouw van grote stopcontacten op zee. Het ging toen om de grootste aanbesteding in de geschiedenis van TennneT. De netuitbreiding en energietransitie moeten echter nog verder versneld, wat betekent dat er ook meer stroomkabels nodig zijn. Door de beperkte capaciteit van huidige stroomnetwerken moeten bedrijven soms lang wachten voor ze een nieuwe netaansluiting kunnen krijgen.
De contracten draaien om de levering van 6 Duitse en 3 Nederlandse offshore-netaansluitingssystemen van 2 gigawatt tot 2031. TenneT verklaart dat de impact op milieu, natuur en zeebodem beperkt blijft door gebruik te maken van één enkel kabelsysteem.
De raamovereenkomst is bedoeld voor ten minste tien kabelsystemen die tot 2031 worden geleverd. Er zijn geen Nederlandse ondernemingen betrokken bij de overeenkomsten. TenneT verklaart dat het desondanks wel werkgelegenheid oplevert in Nederland, bijvoorbeeld door inzet van Nederlandse aannemers bij de installatie van grote bouwwerken en civiele werkzaamheden voor de hoogspanningsstations op land.
Aan de hand van data van TenderNed van 428 aanbestedingen voor bouwprojecten in 2022 deed Cobouw Insights onderzoek naar de gunningen in dat jaar. Het ging in 2022 om bouwprojecten met een totale waarde van 3,8 miljard euro. De hoeveelheid en totale waarde van alle opdrachten is nagenoeg gelijk aan 2021. Toen ging het om 430 aanbestedingen ter waarden van 3,9 miljard euro.
De grootste opdracht van het jaar komt op naam van het Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) met 560 miljoen voor het vernieuwen en onderhouden van Limburgse waterzuiveringsinstallaties, het leidingennetwerk en rioolgemalen. Die aanbesteding wordt door sowieso 10 verschillende aannemers uitgevoerd in een constructie met 3 percelen. Ook de afzonderlijke percelen zijn van enorme omvang, in waarde komen ze alle 3 in de top 10 grootste opdrachten van 2022.
Opvallend is dat in de top 10 veelal grote infraprojecten staan. Dat komt ook terug in de lijst best presterende opdrachtnemers. Die wordt aangevoerd door de infradivisie van Dura Vermeer met 19 gegunde opdrachten ter waarde van 376 miljoen euro.
De grootste opdrachtgever is Rijkswaterstaat met wederom gunningen ter waarde van ruim 1 miljard euro. Opvallend is dat het aantal gunningen voor dat bedrag is verdubbeld. Op gemeentelijk niveau scoren de gemeenten Hoorn, Vlaardingen en Utrecht hoog met de waarde van hun opdrachten.
In 2022 werd opvallend vaak gekozen voor een andere aanbestedingsprocedure dan voorheen. Het aantal openbare procedures is flink gestegen ten opzichte van 2021. In 181 gevallen koos men voor een openbare procedure, vermoedelijk omdat deze relatief snel is. Bij 145 aanbestedingen was de procedure niet-openbaar, om een eerste selectie uit een grote bulk gegadigden te kunnen maken.
De totale ranglijst inclusief opgetelde bedragen en verdeelsleutels is terug te vinden op de site van Cobouw.
Voorlopig kunnen de Nederlandse Spoorwegen (NS) nog steeds rekenen op uitbaten van het grootste deel van het Nederlandse spoor. De onderhandse gunning die het kabinet voornemens was te doen, is door de rechter vooralsnog niet verboden. Regionale treinvervoerders verenigden zich in de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN) en gingen in die hoedanigheid de strijd bij de rechtbank aan. De rechter gaf hen ongelijk in het kort geding dat was aangespannen.
De regionale vervoerders zijn het er niet mee eens dat het hoofdrailnet zonder aanbestedingsprocedure wordt gegund aan de NS. Dat moet gebeuren voor een periode van 10 jaar. De vervoerders stellen dat dit ingaat tegen Europese regelgeving, omdat andere partijen dan NS geen kans maken op de gunning. Ook de Europese Commissie ziet bezwaren tegen de procedure die het kabinet voorstaat.
In het kort geding dat de FMN eind vorig jaar aanspande, werd gevraagd de onderhandse gunning te stoppen tot de rechter later dit jaar uitspraak doet in een bodemprocedure. Desondanks oordeelde de rechtbank in Den Haag dat de aanname dat de overheid in strijd handelt met Europese wet- en regelgeving nu niet te maken is. Het gerechtshof gaat daarin mee.
De uitspraak in de bodemprocedure wordt voor de zomer verwacht. Mocht het oordeel dan zijn dat de Europese regels niet worden nageleefd, dan kan de onderhandse gunning alsnog komen te vervallen.
Bron: https://www.ovpro.nl/trein/2023/04/25/hof-onderhandse-gunning-treinconcessie-aan-ns-mag-doorgaan/
Uit onderzoek van ingenieurs- en adviesconcern Arcadis blijkt dat de gemiddelde prijsstijgingen in de bouw grotendeels zijn gecompenseerd doordat Nederlandse bouwbedrijven bij de aanbestedingen lage prijzen hanteerden.
In 2022 bleken Nederlandse bouwondernemingen scherper in te schrijven, vermoedelijk doordat hun werkvoorraad begint af te nemen. Bovendien denken aannemers vaker mee over manieren om binnen het budget te blijven.
In 2022 stegen de bouwkosten met gemiddeld 7,5% terwijl bouwondernemingen gemiddeld 6% korting gaven. Daardoor bleef de stijging van de bouwkosten steken rond 1 à 2%. Ten opzichte van de bouw in andere grote steden is de Nederlandse bouw relatief goedkoper geworden.
Ondanks dat de marktverkenning voor vernieuwing van het communicatienetwerk voor nooddiensten C2000 is afgerond, volgt er nog geen aanbesteding. Het project loopt al 14 jaar en wederom is er vertraging.
Nadat politieagenten elkaar eerder dit jaar niet konden bereiken tijdens een klopjacht, kreeg minister Yesilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid vragen over de tijd die de vervanging van het systeem kost. De minister legt uit dat het toekomstige systeem technisch nog niet is ontwikkeld, waardoor de onderzoekstijd lang duurt. Het project vraagt zorgvuldigheid en kost daarom tijd. De minister beloofde de businesscase te gaan actualiseren en een programma van eisen op te stellen zodat een aanbesteding kan plaatsvinden.
Daarnaast benadrukt de minister dat het C2000-netwerk momenteel een dekkingsgraad van boven de 97% heeft en continu wordt gemonitord. Het netwerk wordt bovendien zo veel mogelijk geoptimaliseerd door software-updates en nieuwe opstelpunten. Vervanging van het netwerk is desondanks noodzakelijk. De minister wijst op de groeiende behoeften van gebruikers, zoals realtime locatiebepaling en de inzet van drones.
De overgang van het netwerk is een groot project waarbij 80.000 portofoons en ruim 2.200 centralisten op het nieuwe systeem moeten worden aangesloten.
Met de oprichting van het Zorg Inkoop Netwerk Nederland (ZINN) hebben een aantal belangrijke spelers in de Nederlandse gezondheidszorg de krachten gebundeld. Inkopers van ziekenhuizen moeten zorgen dat materialen op het juiste moment in de juiste aantallen en varianten klaar liggen voor eindgebruikers. Met de oprichting van ZINN moet dit ook in tijden van crisis goed verlopen.
De coronapandemie en andere mondiale zaken, zoals Brexit, de oorlog in Oekraïne en grondstoftekorten hebben invloed op leveringen van medische materialen. ZINN biedt hierover tijdig informatie en denkt mee over oplossingen. Dat betekent dat zorgprofessionals kunnen doen waar ze goed in zijn: zorg verlenen. Tegelijkertijd hoeven inkoopafdelingen niet steeds opnieuw zelf het wiel uit te vinden.
Grootschalige samenwerkingen betekent een grotere slagkracht. Daardoor kunnen ook in uitdagende omstandigheden voldoende middelen worden ingekocht. Andere aandachtspunten voor ZINN zijn duurzaamheid, doelmatigheid en het delen van kennis.
Bron: https://utrecht.nieuws.nl/zorg/84973/ziekenhuizen-kopen-medische-materialen-samen-in/
Het jaarlijkse PIANOO-congres vindt ook dit jaar weer plaats. In Omnisport in Apeldoorn staat op 8 juni een heuse ‘kenniskoers’ op het programma. Er zijn een aantal plenaire sessies en maar liefst 25 deelsessies. Centraal staat het thema verandering. Hoe kun je met inkoop bijdragen aan een digitalere, schonere, duurzamere en socialere wereld? Transities versnellen is een mooie ambitie, maar hoe anticipeer je op veranderingen?
Deelname is gratis voor publieke inkopers uit heel Nederland samen met hun interne opdrachtgevers. Als peloton inkoopcollega’s gaan we samen aan de slag met de uitdagingen die ons tegemoetkomen. Kennis en nieuwe invalshoeken doe je op tijdens het PIANOO-congres. Aanmelden voor het hele evenement en gewenste deelsessies kan via de website van het congres.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/actueel/nieuws/pianoo-congres-2023-demarreer-mee-en-meld-je-nu-aan
Omdat de kosten van jeugdzorg blijven stijgen, zou een andere inkoopstrategie nodig kunnen zijn. Het Public Procurement Research Centre (PPRC) onderzocht de effecten van de inkoopsystematiek op kosten van de jeugdzorg en concludeert dat minder gecontracteerde zorgaanbieders niet automatisch resulteert in lagere kosten.
In 2015 werden gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Het beoogde effect was betere en goedkopere jeugdhulp op maat. Desondanks blijven vraag en daarmee kosten stijgen. Gemeenten grepen her en der stevig in via een inkoopstrategie in de hoop op een beter functionerend lokaal jeugdzorgstelsel.
Door de gedachte zaken anders te doen, boette inkoop via ‘open house’ de laatste jaren aan populariteit in voor contracten in jeugdzorg. Het kost gemeenten bij die constructie moeite overzicht te bewaren en kosten te besparen. De constructie zou leiden tot hoger zorggebruik en hogere kosten en een groot aanbod van lichte jeugdhulp, terwijl zwaardere en complexere hulp in het nauw komt. Onderzoek naar de impact op kosten en zorgvraag bij ‘open house’ is meermaals onderzocht, maar nooit aangetoond.
Desondanks switchen gemeenten naar andere inkoopsystematieken om een beter stelsel te organiseren dat ook nog eens goedkoper is. De impact van deze constante koerswijzigingen op het lokale jeugdzorgstelsel is groot. Het kost veel administratie, levert extra kosten en vertrouwensbanden tussen cliënt en hulpverlener worden nogal eens verbroken.
Het PPRC onderzocht samen met de Universiteit Twente of het wijzigen van de inkoopsystematiek financiële winst oplevert of juist geldt kost. Daaruit blijkt dat het veranderen van de selectiviteit en daarmee beperken van keuzevrijheid voor zorgvragers, resulteert in significant sterke stijgende kosten dan wanneer niet werd ingegrepen.
Veranderingen in contractvorm blijken wél te resulteren in minder stijging van de kosten. Zo voerden gemeenten budgetplafonds in, wat de uitkomst verklaart. Dat leidt immers tot minder zorgverlening en dus minder kosten. De vraag hoe efficiënt die aanpak is, blijft bestaan. Het resultaat is doorgaans wachtlijsten en dus uitgestelde zorg.
Omdat open house landelijk onder een vergrootglas ligt, hebben de onderzoekers dit onderdeel verder uitgelicht. De verschillen tussen open house en selectieve inkoop blijken minimaal. Voor de kostenstijging maakt het dus niet uit of gemeenten open house of selectief inkopen.
De onderzoekers concluderen dat het veranderen van de inkoopsystematiek over het algemeen geen goede manier is om kosten te besparen. Het blijkt dat gemeenten die het in financieel opzicht relatief goed doen niet op dezelfde manier inkopen. Wel valt op dat zij koersvast zijn en slechts kleine wijzigingen aanbrengen in hun lokale zorgstelsel. Rigoureus ingrijpen lijkt te resulteren in leergeld betalen. Open house inkopen leidt niet automatisch tot hogere kosten voor jeugdhulp en overstappen naar selectieve contracten leidt niet automatisch tot besparingen. Gemeenten moeten breder kijken hoe zij kunnen besparen.
Het netwerk van regionale hubs van het Europees Comité van de Regio’s, ook wel bekend als RegHub, evalueert de Aanbestedingsrichtlijn en specifieke aspecten van Richtlijn 2014/2024. Daarvoor staat tot 5 mei een vragenlijst online die toegespitst is op verantwoord aanbesteden.
De rol van decentrale overheden bij het behalen van maatschappelijke, groene en duurzaamheidsdoelen is groot. Zij kunnen veel invloed uitoefenen op bijvoorbeeld het doel een circulaire economie te realiseren door relevante aspecten hiervoor in aanbestedingen op te nemen.
De vragenlijst die nu online staat, focust op specifieke onderdelen van Richtlijn 2014/24. Denk bijvoorbeeld aan de uitvoering van en ervaring met strategische overheidsopdrachten en de toegang van kleinere bedrijven tot openbare aanbestedingen. Bovendien komt het onderwerp ‘overheidsopdrachten in tijden van crisis’ aan bod, waarmee de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne meegenomen worden in de resultaten van het onderzoek.
Alle ‘eindgebruikers’ van Richtlijn 2014/24 kunnen de vragenlijst invullen, waarbij nadrukkelijk wordt genoemd dat ook Nederlandse decentrale overheden in hun rol als overheidsinkoper hieronder vallen.
Bron: https://europadecentraal.nl/nieuws/vragenlijst-over-de-richtlijnen-inzake-overheidsopdrachten/
TenderNed heeft een eerste versie ontwikkeld van een tool waarmee aanbestedende diensten hun eigen aanbestedingsdata in rapportages kunnen weergeven. Bouw van de tool staat gepland voor juni. Later dit jaar kunnen aanbestedende diensten de TenderNed-rapportagetool ook echt gaan gebruiken.
Het is de bedoeling dat eigen aanbestedingsdata met behulp van de tool inzicht gaan geven. Er zijn met de eerste versie van de tool zes soorten rapportages mogelijk die sturingsinformatie kunnen leveren. Het gaat om rapportages die ondersteunend zijn bij:
De rapportages zijn ook complementair aan elkaar te gebruiken. Door bijvoorbeeld eerst een ‘voorbereiding op een aanbesteding’ uit te draaien, komen ondernemers in beeld die mogelijk mee kunnen doen in een onderhandse rapportage. Daarna helpt ‘ondernemers selecteren voor onderhandse procedure’ verschillende ondernemingen tegen elkaar af te wegen. Inzicht in betrokkenheid van een onderneming bij de aanbestedende dienst of lopende contracten behoort ook tot de mogelijkheden. Ook kan de tool helpen duidelijk te maken hoe rechtmatig de aanbesteding wordt uitgevoerd en is het een handig hulpmiddel bij het plannen van toekomstige aanbestedingen.
Na gefaseerd live gaan van de eerste versie van de tool, volgen er komende jaren uitbreidingen. Het is de bedoeling dat ondernemers op zeker moment ook toegang krijgen tot de rapportagetechniek.
Bron: TenderNed
De verhouding tussen gunnen op laagste prijs en op basis van beste-prijskwaliteitverhouding (BPKV) veranderde in juli 2016. Toen werd gunnen op basis van BPKV de norm. Bij opdrachten boven de Europese drempel is BPKV sinds de herziening het uitgangspunt. TenderNed bekeek de effecten van deze wijziging aan de hand van eigen data. Bij die analyse werd gekeken naar de gebruikte gunningscriteria in aankondigingen van aanbestedende diensten.
Opvallend is dat het laagste-prijscriterium veruit het populairst is met zo’n 10% van de openbare aanbestedingen. Bij niet-openbare aanbestedingen ligt dat percentage op slechts 3 procent. Binnen de sociaal en specifieke diensten is BPKV vrijwel de enig gebruikte vorm en ook bij werken wordt het relatief vaak toegepast. Met name publiekrechtelijke instellingen en speciale sectorbedrijven gebruiken BPKV graag, waar gemeenten en inkooporganisaties vaak de laagste prijs de voorkeur geven.
TenderNed publiceerde alle cijfers en bijbehorende grafieken op de website.
Bron: TenderNed
TenneT heeft de grootste aanbesteding uit haar geschiedenis afgerond. Elf contracten ter waarde van in totaal 23 miljard euro zijn gegund aan drie consortia. Bij geen van deze drie is een Nederlands bedrijf betrokken.
TenneT benadrukt dat er wel veel werkgelegenheid in Nederland ontstaat door de contracten. De installatie van de constructies en de civiele werkzaamheden voor de hoogspanningsstations op land zullen werk bieden aan Nederlandse aannemers. Bovendien zijn Nederlandse ondernemingen betrokken bij het ontwerp.
De aanbestedingen gaan over de bouw van grote stopcontacten op zee en op land en over het mogelijk maken van technologie voor hoogspanningsgelijkstroom. De meerjarige overeenkomsten lopen tot en met 2031. De samenwerkingsovereenkomsten voor een langere periode moeten ervoor zorgen dat de benodigde schaalvergroting op gebied van offshore windparken wordt gerealiseerd. Grotere aanbestedingen zijn volgens TenneT efficiënter vanwege investeringszekerheid op langere termijn voor leveranciers.
De grote stopcontacten zetten wisselstroom van nog aan te leggen windparken op de Noordzee om in gelijkstroom op land. Deze moet via kabelaansluitingen op het Nederlandse hoogspanningsnet komen. In 2050 moeten de windparken op zee goed zijn voor minimaal 150 gigawatt, genoeg om zo’n 230 miljoen Europese huishoudens van groene stroom te voorzien op winderige dagen. Dat betekent bijna een vertienvoudiging van de huidige capaciteit wind op zee.
Eerder al werd bekend dat Chinese partijen niet deel kunnen nemen aan de aanbestedingen. Het kabinet heeft de aanleg van de stopcontacten op zee bestempeld als cruciale infrastructuur. Eerder werkte TenneT nog wel samen met Chinese partijen, maar dat gebeurt nu niet meer.
Om marktpartijen zo vroeg mogelijk inzicht te geven in ontwikkelingen en plannen van Rijkswaterstaat, publiceert deze regelmatig een voorgenomen inkoopplanning. De meest recente editie met alle opdrachten die nog niet zijn aanbesteed, is nu beschikbaar.
Net als bij de vorige inkoopplanning, is nu ook nog veel onzeker over het exacte verloop van projecten. Vanwege de stikstofproblematiek zijn projecten stopgezet in afwachting van uitspraken van de Raad van State. Rijkswaterstaat heeft deze projecten wel in de planning opgenomen, maar kan nog geen datum noemen waarop de marktbenadering ervan start.
Het kabinet maakt een beweging van aanleg naar onderhoud. Dat betekent dat er extra middelen voor instandhouding zijn toegezegd. Het kabinet maakte recent bekend geld uit de aanlegportefeuille voor hoofdvaarwegen en hoofdwegen te verschuiven naar groot onderhoud. Er gaat de komende jaren meer geld dan ooit naar instandhouding. Daarmee moeten stijgende kosten, leveringsonzekerheid en arbeidsmarktkrapte die bij aanlegprojecten komen kijken het hoofd worden geboden. Bovendien is er dan minder problematiek met stikstof te verwachten.
In verband met de kortere voorbereidingstijd van onderhoudsprojecten ten opzichte van aanlegprojecten kiest RWS ervoor geld en menskracht in te zetten op wat er op korte termijn mogelijk is. Daarvoor moeten budgetten worden aangepast en regionale overheden geconsulteerd worden. Dit voornemen is daardoor nog niet goed terug te zien in de huidige inkoopplanning. RWS verwacht de volgende inkoopplanning te publiceren in juni dit jaar.
Wat het kabinet betreft buigt het Hof van Justitie van de Europese Unie zich niet over de concessie aan de NS over de gunning van het hoofdrailnet. Daardoor is het vooralsnog onduidelijk wie na 2024 het spoor uit mag baten.
De concessie van 2025 tot en met 2033 is onderwerp van discussie. Jarenlang ging de gunning voor het hoofdrailnet onderhands naar de NS. Concurrerende vervoersbedrijven komen daar nu tegen in het verweer. Zij noemen de onderhandse gunning oneerlijk en verboden. Zij stellen dat er eerst een marktanalyse plaats moet vinden.
Ook de Europese Commissie vindt dat de onderhandse gunning onjuist is. Zij dringt ook aan op een marktanalyse. De Eurocommissaris wijst op een mogelijke overtreding van het Europees recht met bijbehorende juridische en financiële consequenties.
In twee eerdere rechtszaken kon de rechter geen uitspraak doen vanwege onduidelijkheid over Europese regelgeving. Beide rechters menen dat alleen het Hof van Justitie van de Europese Unie daarover kan beslissen. Er loopt een bodemprocedure over de kwestie om duidelijkheid te krijgen. De staat ziet geen noodzaak om de hoogste Europese rechter om opheldering te vragen. De staat is bang voor een lange procedure die de gunningsprocedure in de weg zit en ziet liever een gang naar de bestuursrechter.
Eind mei wordt duidelijk of de Europese rechter opheldering moet gaan geven of niet. De vervoersbedrijven zien kansen in een versnelde procedure waarbij het Hof binnen twee tot zes maanden met een reactie zou kunnen komen. Saillant detail is dat de huidige 80 miljoen euro die NS jaarlijks betaalt voor het alleenrecht op het Nederlandse spoor mogelijk komt te vervallen vanaf 2025. De landsadvocaat verklaart dat door te wijzen op nieuwe eisen aan de NS en het dalend reizigersaantal sinds de coronapandemie.
Wat minister Rob Jetten van Klimaat en Energie de ‘grootste offshore waterstoffabriek ter wereld’ noemt, moet in 2031 operationeel zijn in de Waddenzee. In dat jaar moet een nieuw windpark boven de Waddeneilanden draaien dat waterstof gaat produceren. De tender voor dit project wordt binnenkort in de markt gezet.
Jetten wil ten noorden van de Waddeneilanden een windpark realiseren dat 500 megawatt aan elektrolysecapaciteit moet opleveren. In 2031 moet het park operationeel zijn. In het klimaatakkoord staat een doelstelling van 4 gigawatt elektrolyse in 2030, het nieuwe windpark is een flinke stap daarbovenop.
Het is de bedoeling de te produceren waterstof te gebruiken als vervanging van aardgas. Er staat al een windpark voor productie van elektriciteit gepland op de voorkeurslocatie die nu is aangewezen. Ook bestaat de mogelijkheid een bestaande aardgasleiding te hergebruiken voor transport van de waterstof naar land. Dit kan dan ook weer goed worden aangesloten op het waterstofnetwerk dat aangelegd wordt door Gasunie.
Jetten werkt het voorgenomen plan nu verder uit met stakeholders en de provincie Groningen. Door een pilot op te zetten met een kleinere capaciteit worden de kinderziektes uit het grote project gehaald. Wat sowieso niet zal veranderen is het rendement. Bij de omzetting van elektriciteit naar waterstof gaat zo’n 25% van de energie verloren. Dat maakt waterstof een stuk duurder dan aardgas. Critici wijzen op de kosten voor een gemiddeld huishouden voor energie. Die zijn nu al flink en zullen met waterstof zo’n drie keer hoger zijn dan bij gebruik van aardgas.
Bron: https://fd.nl/politiek/1471036/kabinet-wil-grote-waterstoffabriek-in-de-noordzee-j0c3caYfidaR
Aanbestedingen voor warmtenetten blijken vaak vast te lopen op het selecteren van een warmteleverancier. Om helder te krijgen hoe dat kan, is er onderzoek gedaan naar de problemen bij zulke aanbestedingen. Advies- en ingenieursbureau Witteveen en Bos heeft dit onderzoek uitgevoerd door interviews met betrokkenen te houden. Het adviesrapport dat hieruit voortkwam is nu gepubliceerd.
Een aantal resultaten vallen op. Zo blijkt er slecht beperkte marktwerking te zijn door een gebrek aan aanbieders van warmtepartijen. Ook stellen gemeenten hoge eisen bij aanbestedingen, wat het moeilijk maakt toe te treden tot de warmtemarkt. Bovendien blijkt er kennis te ontbreken bij gemeenten waardoor zij geen goed gesprek kunnen voeren met opdrachtnemers.
De onderzoekers geven een aantal tips om het proces te verbeteren. Zo bevelen ze aan de marktwerking zo min mogelijk te belemmeren door de aanbestedingsprocedures anders in te richten. Bovendien moeten gemeenten hun kennisniveau op peil brengen en op de hoogte zijn van ontwikkelingen op het gebied van wetgeving en techniek. Dat kan ook door kennis te delen met andere gemeenten. Daarnaast moeten marktpartijen en deskundigen bij de voorbereiding van de aanbesteding worden betrokken zonder als gemeente het contact met de markt te verliezen. Een actieve rol voor gemeente in het voorbereidings- en aanbestedingsproces is belangrijk.
Het complete onderzoek met resultaten en aanbevelingen is te downloaden via de website van PIANOo.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/actueel/nieuws/dos-en-donts-voor-het-aanbesteden-van-warmtenetten
De Week van Beter Aanbesteden vindt deze week plaats. Het programma draait om de verbinding tussen overheden en ondernemers. Diverse organisaties houden kennissessies, delen informatie en geven tips.
Tijdens de Week van Beter Aanbesteden staat er van alles op het programma. Bijvoorbeeld een webinar over de accountantscontrole, een verdiepingssessie over mkb-vriendelijk aanbesteden en een congres voor specialisten uit bouw en techniek. Daarnaast is er een podcast gelanceerd waarin bestuurders spreken over impact maken met inkoop.
Meedoen aan de verschillende programmaonderdelen kan via PIANOo. Informatie delen kan via de regiomanagers van Beter Aanbesteden. De week is een initiatief van het programma Beter Aanbesteden dat als doel heeft de inkooppraktijk te professionaliseren door bevorderen van kennis, toepassing en dialoog voor zowel ondernemers als aanbestedende diensten.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/themas/beter-aanbesteden/bijeenkomsten/de-week-van-beter-aanbesteden
Het Uniform Europees Aanbestedingsdocument (UEA) wordt vanaf 29 maart 19.00 uur vernieuwd bij TenderNed. De oude module kan dan niet meer worden gebruikt door aanbestedende diensten. Voor ondernemers verandert er voorlopig niets.
Door integratie van de UEA in de applicatie verloopt het aanmaken ervan nóg beter. De nieuwe wizard van TenderNed is eenvoudiger en overzichtelijker. Een wijziging doorvoeren in een gepubliceerde UEA is vanaf 29 maart 19.00 mogelijk. De nieuwe wizard werkt op dezelfde manier als bijvoorbeeld het aanmaken van een aanbesteding of publicatie van een aankondiging.
De nieuwe UEA-wizard is ontwikkeld omdat de doorontwikkeling van de huidige module niet meer wordt ondersteund. De integratie van het UEA in TenderNed brengt een aantal verbeteringen met zich mee. De nieuwe module is betrouwbaarder, stabieler en gebruiksvriendelijker. Bovendien kan input worden overgenomen in andere formulieren. En dat resulteert weer in tijdwinst en een kleinere kans op fouten.
De UEA-integratie in TenderNed verloopt in 3 stappen. Op 29 maart gaat fase 1 van start. Vanaf dat moment kunnen aanbestedende diensten met de nieuwe wizard een UEA aanmaken. De tweede stap gaat om het invullen van een UEA door ondernemers. Het derde en laatste deel gaat om het beoordelen van ingevulde UEA’s door aanbestedende diensten. De planning van fase 2 en 3 wordt binnenkort bekend gemaakt.
Bron: https://www.tenderned.nl/cms/nl/nieuws/nieuwe-uea-wizard-voor-aanbestedende-diensten-op-29-maart
Op 18 april gaat de Community of Practice (CoP) Contractmanagement in circulaire inkooptrajecten van start. Deelname aan de community zorgt voor meer inzicht in borging en ontwikkeling van circulariteit in de contractfase. Samen met andere organisaties en experts ga je in gesprek over vraagstukken rondom contractmanagement in circulaire inkooptrajecten. Aanmelden voor de CoP is gratis, het aantal plekken is beperkt.
Elke stap in het inkoopproces vraagt een eigen benadering van circulariteit. Door dit topic een prominente rol te geven in contractmanagement moeten de circulaire resultaten verbeteren. Welke succesfactoren er zijn en hoe je circulariteit borgt én op de lange termijn ontwikkelt, is onderwerp van gesprek van de CoP. De eerste CoP-groep startte in 2022, deelname aan deze editie is uitstekend mogelijk zonder bij de vorige groep aanwezig te zijn geweest. De informatie is ook voor nieuwe deelnemers goed toegankelijk.
De eerste CoP-sessie vindt offline plaats in Zeist, de 4 verdiepingssessies vinden online plaats. Is het contractmanagement bij jouw organisatie goed ingericht en is het nu tijd voor een volgende stap? Dan vind je bij CoP ongetwijfeld kennis en inspiratie om mee aan de slag te gaan.
Community of Practice is een initiatief van het Versnellingsnetwerk Circulair Inkopen (VCI): een samenwerking tussen MVO Nederland, PIANOo, Nevi en Rijkswaterstaat. Het VCI is het vervolg op de Green Deals Circulair Inkopen (GDCI) en wordt mogelijk gemaakt door het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/actueel/nieuws/kick-cop-contractmanagement-circulaire-inkooptrajecten
Bij de gezamenlijke inkoop van munitie voor Oekraïne door de EU-landen werken de lidstaten mogelijk samen in een mega-aanbesteding. Tijdens een EU-top deze week zetten de 27 regeringsleiders hoogstwaarschijnlijk hun handtekening onder een munitiedeal waarbij ook de eigen opslagen worden aangesproken.
De eigen voorraden van lidstaten raken inmiddels leeg. Om aanleg van nieuwe munitievoorraden te financieren, kunnen lidstaten geld van Brussel terugkrijgen. De Europese Vredesfaciliteit-pot kan hiervoor worden aangesproken. Er is 1 miljard euro beschikbaar.
Nog eens 1 miljard euro is beschikbaar voor gemeenschappelijke orders van de lidstaten voor productie van 155 mm-granaten. Deze munitie kan zowel naar Oekraïne als de eigen voorraden gaan. voor de gezamenlijke inkoop zijn verschillende vormen van aanbesteding mogelijk.
De ene optie is een mega-aanbesteding door het Europese Defensieagentschap in de vorm van een raamovereenkomst waarop lidstaten zich vervolgens kunnen inschrijven. De andere mogelijkheid is een aanbesteding uitgezet door een EU-land met minstens twee partner-lidstaten waardoor EU-geld aangesproken kan worden. Nederland geeft bij monde van minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken aan geen voorkeur te hebben voor één van beide opties.
Welke vorm van aanbesteden ook wordt gekozen, het is de bedoeling dat de defensie-industrie er meer zekerheid door krijgt. Bovendien kan de productiesnelheid ermee worden opgehoogd doordat de industrie de keten beter kan organiseren. Dat resulteert ook automatisch in lagere prijzen voor afnemers.
In de Europese Unie zijn 11 lidstaten met in totaal 15 munitiefabrieken die de gevraagd 155 mm-granaten kunnen produceren. De Eurocommissaris voor interne markten bezoekt deze allemaal. Daarnaast onderzoekt hij of de Europese Investeringsbank (EIB) ontheffing kan krijgen van het verbod op investering in wapens.
Toegankelijkheidseisen voor websites en apps worden voortaan meegenomen in aanbestedingen van de overheid.
PIANOo voegt deze eisen toe aan het sectordossier, zodat inkopers van de overheid een set eisen beschikbaar hebben. De gestelde verplichtingen kunnen aanbestedende diensten zelf opnemen in hun voorwaarden.
Door toegankelijkheidseisen nu toe te voegen aan aanbestedingen worden herstelwerkzaamheden achteraf voorkomen. Rekening houden met eisen voor digitale toegankelijkheid moet in de ontwikkelfase van websites en apps gebeuren. Zo kan veel geld en tijd worden bespaard.
Alle bedrijven met meer dan 10 werknemers of een omzet van meer dan 2 miljoen euro moeten in 2025 voldoen aan de regels rondom digitale toegankelijkheid. De Nederlandse overheid loopt achter op dit onderwerp. De aanjaagteams die in 2021 werden opgericht om overheden te stimuleren sneller aan de regels te voldoen, hebben niet tot succes geleid.
Jacqueline Cramer, voorzitter van het Betonakkoord, verwacht dit jaar geen uniforme aanbestedingseisen voor duurzaam beton. Vorig jaar sprak zij nog de hoop uit dat zulke eisen er zouden komen. Maar het kabinet lijkt weinig te voelen voor de eisen uit het Betonakkoord.
Het Betonakkoord werd in 2018 getekend door 35 betonbedrijven, bouwers en opdrachtgevers. De twee grote doelen van de overeenkomst waren CO2-neutraal beton in 2030 en volledig hergebruik van gesloopt beton in datzelfde jaar. Volgens Cramer hechten ondernemers veel waarde aan uniforme aanbestedingseisen voor alle overheidsinkopers. Zij stelt dat het kabinet zorgt voor vertraging door zich te richten op de Milieuprestatie voor gebouwen (MPG). Volgens Cramer is dat niet voldoende om de doelen uit het Betonakkoord te halen.
Staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat wijst erop dat de Rijksoverheid als inkopende organisatie wel werkt met de normen zoals die in het Betonakkoord zijn opgesteld. Bovendien zijn de contracteisen en gunningscriteria voor beton recent aangescherpt.
Bron: https://www.cobouw.nl/311627/aanbestedingseisen-duurzaam-beton-op-losse-schroeven
Vanaf deze week kunnen er weer subsidieaanvragen voor verbetering van de aanbestedingspraktijk worden gedaan.
Gemeenten, mkb-ondernemers, brancheorganisaties en ondernemersverenigingen kunnen vanaf maandag 13 maart online hun subsidieaanvraag indienen. Met het geld kunnen zij voorstellen doen om de aanbestedingspraktijk in hun regio of branche te verbeteren.
Aanvragen kunnen online worden ingediend bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Toekenning gebeurt op volgorde van aanvraag. Het subsidiebedrag moet per aanvrager tussen de 10.000 en 25.000 euro liggen. Er is in totaal 200.000 euro beschikbaar voor projecten die knelpunten rondom aanbesteden oplossen.
Vorig jaar was het geld uit de subsidiepot al vóór de sluitingsdatum vergeven aan 18 aanvragers. De subsidieregeling maakt deel uit van het programma Beter Aanbesteden.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/actueel/nieuws/subsidie-voor-verbeteren-aanbestedingspraktijk
Het is weer tijd voor regulier onderhoud aan de MVI-criteria. Tot 21 maart 2023 is het daarom mogelijk feedback te geven op de criteria. Via de website www.mvicriteria.nl is er ruimte voor opmerkingen, verbeteringen en onjuistheden per productgroep. Alle inkomende feedback wordt meegenomen in het reguliere onderhoud van de criteria. Via de knop ‘Feedback’ op de website kan wie dat wil een bijdrage leveren. Daarmee worden correcties aangebracht in de MVI-criteria om aanbestedingen naar een volgend niveau te brengen.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/actueel/nieuws/geef-uw-feedback-op-de-mvi-criteria
Gemeenten werken steeds vaker via de principes van Common Ground in hun informatielandschap. Daarbij werken ze samen met marktpartijen aan vernieuwing van dit landschap, zodat de dienstverlening richting burgers verbetert. Het is belangrijk dat gemeenten zich bij deze manier van werken aan de Aanbestedingswet houden. Dat blijkt bij de uitvraag voor softwareontwikkeling regelmatig problemen te geven.
De Quick Scan verbeterkansen ICT/IV aanbestedingen gemeenten & markt brengt de knelpunten in kaart. Deze Quick Scan werd in opdracht van VNG en NLdigital uitgevoerd.
De onderzoekers kwamen tot drie verbeterlijnen. Allereerst missen beide partijen in aanbestedingen kennis. Marktpartijen weten niet precies wat gemeenten willen, gemeenten weten niet zo goed wat er mogelijk is.
Ten tweede is er meer dialoog nodig. Om elkaar beter te leren kennen, op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Door meer te investeren in de voorbereiding voor aanbesteding en in gesprek te gaan met marktpartijen, wordt de aanbesteding veel concreter. Dat levert meer en diversere reacties op. Met een marktconsultatie levert de markt bovendien input die kan helpen de aanbesteding te perfectioneren.
Het derde punt is de aanbesteding zelf. De onderzoekers zagen hier de meeste problemen ontstaan. Gemeenten zouden meer functioneel moeten uitvragen om diversiteit in de aanbiedingen te realiseren. Gemeenten blijken te worstelen met de Aanbestedingswet en de aanbestedingspraktijk. Gebrek aan kennis leidt tot strak ingekaderde aanbestedingen die de markt vervolgens beperken. Door aanbestedingen te standaardiseren met basiseisen ontstaat ruimte voor bedrijven om innovatie en creativiteit aan de dag te leggen en zich te onderscheiden.
De Quick Scan krijgt een vervolg in halfjaarlijkse dialoogtafels tussen markt en overheid over het thema aanbestedingen. Hierbij wordt aansluiting gezocht met bestaande programma’s en projecten, bijvoorbeeld Beter Aanbesteden en Softwarecatalogus.
Het doel is een aanbestedingsmarkt te realiseren waar iedereen dezelfde voorwaarden heeft bij de start. Gemeenten en markt moeten dichterbij elkaar komen te staan met inkoop- en verkoopvoorwaarden. Een gevoel van partnerschap en vertrouwen tussen marktpartijen en gemeenten moet leiden tot betere dienstverlening aan burgers.
Bron: https://ibestuur.nl/partner-gamechangers/verbeterkansen-voor-de-aanbestedingspraktijk
Het Rijk heeft een pilot gedaan met inkoop via e-orders. In de pilot zijn Digipoort en het internationale Peppol-netwerk gebruikt.
Peppol is een wereldwijde standaard, wat het voor kleinere bedrijven makkelijker maakt te investeren in het systeem. Met e-orders kunnen inkopers rechtstreeks bestellingen plaatsen bij leveranciers die op hun beurt een e-factuur terug kunnen sturen na verwerking van de order.
Kleinere leveranciers kunnen met behulp van Peppol orders digitaal ontvangen en in hun ordersysteem terugvinden. Het Rijk kan dankzij e-orders efficiënt facturen verwerken, waardoor betalingen sneller verlopen. Uit de pilot is geconcludeerd dat een combinatie van Digipooort en Peppol de beste optie voor dit moment is.
Voorafgaand aan deze pilot werd afgelopen zomer al een en ander veranderd aan de uitgaande e-factuur. Uiteindelijk moet de hele inkoopketen ondersteuning vinden in nieuwe digitale mogelijkheden. Elke stap wordt interdepartementaal afgestemd. De Interdepartementale Commissie Inkopen en Aanbesteden (ICIA) nam kennis van de nieuwe mogelijkheden die uit de pilot naar voren kwamen. De commissie reageerde bovendien positief op het starten met voorbereidingen voor implementatie van e-orders. Die kunnen Rijksdiensten nu implementeren in hun inkoopsystemen, zodat dit uiteindelijk de norm voor het hele Rijk wordt.
Op 30 maart vindt het jaarlijkse Aanbestedingscongres van Aanbestedingscentrum Techniek Nederland, Aanbestedingsinstituut Bouw & Infra en Adviescentrum Aanbestedingen ‘Grond, Wegen en Groen’ plaats in Utrecht.
Het congres, dat plaatsvindt in de Week van Beter Aanbesteden, heeft als thema ‘aanbesteden in een veranderende wereld’. Opdrachtgevers, adviseurs, installateurs en aannemers die met aanbestedingen te maken hebben, zijn van harte uitgenodigd voor het congres. Tijdens de dag worden opgedane ervaringen in de praktijk uitgewisseld en worden nieuwe contacten gelegd.
Zowel opdrachtgevers als ondernemers ervaren een steeds grotere werkdruk, mede veroorzaakt door de krapte op de arbeidsmarkt. Dat betekent dat beschikbare capaciteit zo slim mogelijk gebruikt moet worden. Dat kan door slimmer aanbesteden, met behoud van doelmatige concurrentie en proportionele verhoudingen. Sprekers op het congres inspireren om nieuwe wegen te verkennen en communicatiemogelijkheden in een aanbesteding beter te benutten.
Uit een brief die staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) aan de Tweede Kamer zond, blijkt hoe het staat met de voorgenomen acties uit het Nationaal Plan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen voor 2021 en het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI).
De brief draait om 7 ‘actielijnen’, te weten:
De 7 uitgezette actielijnen zijn volop in ontwikkeling. De staatssecretaris wijst op het draagvlak en commitment dat de ondertekening van het manifest MVOI laat zien. Dit manifest werd eind 2022 ondertekend door ruim 70 bestuurders en is bedoeld om overheden te stimuleren hun inkoopkracht te gebruiken om maatschappelijke doelen te realiseren.
Daarnaast stelt Heijnen dat impact maken alleen mogelijk is door samen op te trekken en kennis en ervaring uit te wisselen. Het laatste punt draait om monitoring en rapportage. De afspraak is dat op een eenduidige manier te doen, zodat toegezegde actieplannen en het effect van het gebruik van beschikbare instrumenten eenduidig is.
De staatssecretaris geeft aan zich komende jaren te blijven inzetten om maatschappelijk verantwoord inkopen te gebruiken om Nederland socialer, duurzamer, inclusiever en innovatiever te maken.
Bronnen:
Denk Doe Duurzaam en PIANOo organiseren op 9 maart samen een webinar over duurzame markttransformaties. Twee experts nemen deel aan een rondetafelgesprek om meer te vertellen over markttransformaties en de markt van kantoormeubilair.
De markt voor kantoormeubilair heeft zich de laatste jaren flink ontwikkeld waar het circulariteit betreft. Hoe dat kan, wat de do’s en don’ts zijn, vertellen Lucas Simons van NewForesights en rijksinkoper Tamara Vastenhoven tijdens het webinar.
Deelnemers leren meer over het belang van de fase waarin een markttransformatie zich bevindt en ontdekken hoe zij aan de juiste knoppen, passend bij de transformatiefase kunnen draaien om duurzaamheidsdoelen te behalen. Er wordt dieper ingegaan op het framework van duurzame markttransformaties en aan de hand van een casus bij het Rijk leren deelnemers meer over de praktische invulling. Het webinar sluit af met een gesprek met stakeholders.
Deelname aan het webinar is gratis. Meer informatie en aanmelden via PIANOo.
Naar aanleiding van een motie op de begroting van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is onderzocht hoe de Rijksoverheid meer biologische producten van Nederlandse boeren en tuinders af kan nemen. De resultaten zijn gepubliceerd in een rapport.
Een aangenomen motie van GroenLinks en BBB verzocht tot dit onderzoek, waarbij ook aanbestedingseisen zijn meegenomen. Minister Bruins Slot laat weten dat dit onderzoek in 2021 en 2022 heeft plaatsgevonden. De inkoop van (duurzaam) voedsel binnen het Rijk is daarbij in kaart gebracht en er is een overzicht van de afgelopen jaren opgevraagd.
Uit onderzoek blijkt dat de markt mogelijkheden ziet om de inkoop van biologische producten binnen het Rijk te vergroten en in te zetten op groei van biologische landbouw. Ook het draagvlak onder rijksambtenaren voor meer biologische producten is groot. Zij lijken bereid meer van zulke producten te kopen en daar meer voor te betalen. Er wordt nu een pilot opgezet om onder meer de daadwerkelijke vraag in beeld te brengen en de te stellen eisen in een aanbesteding helder te krijgen.
Het uitgevoerde onderzoek wijst uit dat het mogelijk is een biologisch assortiment in de aanbestedingen van het Rijk uit te vragen. Zo zijn er eisen en gunningscriteria over biologische producten en keurmerken geformuleerd in diverse tools. Alleen zijn er specifieke Europese aanbestedingsprocedures nodig om het streven tot meer biologische inkoop van Nederlandse producenten mogelijk te maken. Een aantal uitdagingen zijn dus in beeld, maar die moeten nog nader worden uitgewerkt.
Om doelgroepenvervoer per 2025 emissievrij te krijgen, heeft kennisplatform CROW een handreiking uitgebracht met handvatten voor het aanbesteden, implementeren en beheren van zero-emissie in het doelgroepenvervoer.
In 2018 kwamen gemeenten, marktpartijen en andere organisaties overeen dat doelgroepenvervoer per 1 januari 2025 emissievrij zou zijn. Bij aanbestedingen is zero-emissie sindsdien het uitgangspunt. Momenteel blijkt nog steeds minder dan 10% van de ongeveer 18.000 voertuigen in het doelgroepenvervoer aan dat streven te voldoen. Bovendien blijken er veel vragen te leven bij gemeenten over het aanbesteden van zero-emissie doelgroepenvervoer. Daarom is in opdracht van CROW ter ondersteuning de Handreiking Zero-emissie doelgroepenvervoer opgesteld.
Onderzoekers namen interviews af bij onder andere opdrachtgevers, leveranciers en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en kregen hulp van een werkgroep die meedacht bij het opstellen van de handreiking. Dit heeft geresulteerd in een handreiking over verschillende onderwerpen, zoals financiële aspecten, wet- en regelgeving en aanbesteden en contracten. De hele handreiking is te downloaden via de website van CROW.
Deze zomer wordt de Verordening buitenlandse subsidies van kracht. Hiermee kan de Europese Commissie onderzoek doen naar subsidies die ondernemingen binnen de EU ontvangen van niet-EU-landen. Mogelijk verstorende effecten door deze financiële bijdragen kunnen hiermee worden verholpen.
De verordening ligt nu in ontwerp klaar voor feedback. Belanghebbenden krijgen tot 6 maart 2023 de tijd om feedback te geven. Deze wet geeft de Europese Commissie de bevoegdheid procedureregels vast te stellen om te handhaven op buitenlandse subsidies.
Bij het opstellen van de definitieve uitvoeringsverordening wordt de feedback meegenomen. Alles bij elkaar genomen moeten de regels in het tweede kwartaal van 2023 duidelijk worden, zodat de Verordening buitenlandse subsidies op 12 juli van toepassing kan worden. Vanaf 12 oktober 2023 moeten ondernemingen dan bij de Europese Commissie een melding doen van concentraties en deelname aan aanbestedingsprocedures als de aanmeldingsdrempels worden overschreden.
Bron: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/ip_23_591
Om de impact van inkoop op circulaire onderwerpen te vergroten, organiseert PIANOo samen met Rijkswaterstaat en Nevi een training rondom dit thema. Ten grondslag aan de training liggen kennis en expertise uit het Versnellingsnetwerk Circulair Inkopen.
Tijdens de training krijgen inkopers, opdrachtgevers, contractmanagers en andere stakeholders tips over onder meer waar te beginnen in het inkoopproces. Een circulaire economie gaat over terugwinnen en hergebruiken van beschikbare materialen. Hoe dat slim kan, komt in de training aan bod. Daarin is ook ruime aandacht voor circulariteit en de aanbestedingsprocedure.
De training bestaat uit 8 stappen en vindt online plaats. Op 20 april tussen 10.00 en 12.00 kunnen belangstellenden kosteloos digitaal aanschuiven.
Meer informatie vind je op de website van PIANOo.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/actueel/agenda/training-direct-aan-de-slag-met-circulair-inkopen
Zorgaanbieders in de ouderenzorg lopen steeds vaker tegen financiële problemen aan. De ouderenzorgorganisaties maken meer kosten, maar krijgen geen hogere tarieven toegezegd door de zorgkantoren.
De door de overheid vastgestelde budgetten zijn vooral beschikbaar voor zorg aan huis. Aanbieders zoeken voor andere zaken regelmatig hun toevlucht tot tijdelijke potjes.
Actiz, de koepelorganisatie voor ouderenzorg, waarschuwt in een rapport voor de toekomst. Het gebrek aan financiële zekerheid leidt volgens Actiz tot minder investeringen. De tarieven in de zorg zouden minder snel worden verhoogd dan voorheen. Ouderenzorginstellingen proberen de inkooptarieven van hun zorg te verhogen bij de zorgkantoren onder de noemer ‘verzoek tot maatwerk’. Dit jaar lukt het nog maar 24% van de aanvragers om een hoger tarief vergoed te krijgen, terwijl dat in 2022 nog 44% was.
Tegelijkertijd wachten steeds meer mensen op een plek in de verpleging of verzorging. De verwachting is dat het aantal van 4.400 kwetsbare ouderen eind 2022 dit jaar toe zal nemen. Minister Conny Helders wil dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen en daar zorg ontvangen. Het aantal beschikbare verpleeghuisbedden is bevroren op 130.000, ook omdat er volgens de minister geen personeel voor beschikbaar is. Inkoop van zorg aan huis wordt aan de andere kant door zorgkantoren gemakkelijker vergoed. Actiz onderschrijft de toekomstvisie van de minister, maar pleit voor betere randvoorwaarden om meer zorg thuis mogelijk te maken.
Bron: https://fd.nl/samenleving/1466958/ouderenzorg-steeds-vaker-in-financiele-problemen-mmb3caYfidaR
Om uren en creativiteit efficiënter in te zetten, zouden aanbestedingen in de bouwsector anders moeten worden georganiseerd volgens de branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA). Momenteel gelden er te veel beperkingen voor architecten bij aanbestedingen. Dat zegt voorzitter Jolijn Valk in gesprek met BNR.
Valk noemt het kapitaalvernietiging dat plannen in de prullenbak belanden als een partij de opdracht waarop is ingeschreven niet wint. Ze pleit voor meer transparantie in aanbestedingen en ziet graag een vergoeding voor de gemaakte uren van inschrijvers die de opdracht niet krijgen. Het gelijke speelveld voor alle partijen dreigt in het geding te komen door de financiële gevolgen van het niet winnen van een opdracht.
Er zou nu geen sprake zijn van een gelijk speelveld. Valk wijst op het belang van ruime criteria. Ook wanneer een bureau geen recente ervaring met een opdracht heeft, zou deze toch een reële kans moeten hebben om de opdracht te winnen. Dat is nu in de praktijk niet het geval en zorgt ervoor dat nieuwkomers geen kans krijgen ervaring op te doen.
Door gestegen bouwkosten, hogere rentes en stikstof zijn veel projecten in de bouwsector stilgevallen. Ook architecten aan het begin van de bouwketen voelen dit. Een ander pijnpunt bij veel bureaus zijn de trage gemeentelijke procedures waardoor projecten veel vertraging oplopen. In plaats van risico’s uit te sluiten, zouden partijen meer moeten samenwerken. Ook innovatie in duurzaamheid en toekomstbestendigheid moeten volgens Valk meer aandacht krijgen.
Bronnen:
De inkoop van nieuwe gevechtskleding door Defensie laat opnieuw langer op zich wachten. Het project Defensie Operationeel Kleding Systeem (DOKS) loopt vermoedelijk een jaar vertraging op, laat staatssecretaris Christophe van der Maat de Tweede Kamer weten.
De oorzaak hiervan is de kwaliteit van de aangeboden kleding door twee verschillende leveranciers. Tijdens testen in de praktijk bleek de kleding niet aan de gestelde eisen van Defensie te voldoen. Kwaliteit gaat voor snelheid, dus de leveranciers kunnen terug naar de tekentafel.
Militairen van diverse eenheden droegen de aangeboden gevechtskleding van potentiële leveranciers tijdens hun werk. In verschillende omstandigheden en bij verschillende weertypen testten zij onder meer functionaliteit en draagcomfort. Ook werd de kleding onderworpen aan kwaliteitstesten. Maar in geen enkel geval werd voldaan aan de gevraagde specificaties van Defensie.
Omdat beide leveranciers aangeven dat zij de gevechtskleding kunnen verbeteren om aan de gestelde kwaliteitseisen te voldoen, is nu besloten het project met vertraging voort te zetten. Tot die tijd maken militairen gebruik van een tussenoplossing. Doordat DOKS al eerder vertraging opliep toen afgewezen leveranciers een kort geding aanspanden, was die tussenoplossing al eerder geïntroduceerd. Sinds medio 2022 gebruiken militairen een verbeterd interim kledingpakket. Zo’n 480.000 broeken en jassen werden uitgeleverd, deze oplossing wordt nu verlengd.
De nationale politie blijkt vorig jaar een aanbesteding te hebben ingetrokken om geopolitieke redenen. De opdracht ging om levering van werkplekapparatuur en aanverwanten, met daarbij ook het verrichten van diensten. Het ging om een opdracht met een looptijd van 4 jaar voor een bedrag van zo’n 165 miljoen euro. Er zou voor zo’n 65.000 tot 70.000 politiemedewerkers nieuwe apparatuur moeten komen.
Het is niet duidelijk waarom de aanbesteding precies is ingetrokken. Mogelijk komt dit doordat het Chinese Lenovo kans maakte leverancier te worden van de apparatuur. De politie wil niet ingaan op de ingetrokken aanbesteding. Zij vermeldt alleen dat de politie nu kijkt naar een nieuwe invulling van de aanbesteding, waarbij de veranderende omstandigheden mee worden genomen. Daarbij wordt zeer zeker gelet op de veranderende geopolitieke situatie, om mogelijke risico’s zo veel mogelijk te beperken.
De politie verwijst naar een brief aan de Tweede Kamer van het ministerie van Justitie en Veiligheid eind vorig jaar. Die kondigde een versterkte aanpak van statelijke dreigingen aan. Momenteel loopt er een onderzoek naar de mogelijkheid apparatuur en programmatuur te weren uit overheidsaanbestedingen als deze komt van organisaties uit landen die een anti-Nederlandse cyberagenda hebben. Al eerder werd een spionagerisico geconstateerd bij aanbestedingen van onder meer Defensie, politie en andere Nederlandse overheidsinstanties.
Bron: Computable
De defensie-industrie heeft last van de aanbestedingsregels bij de gewenste opschaling door het kabinet. De productie van militair materieel moet worden opgeschroefd, maar de industrie kan dit niet altijd waarmaken. Grote belemmering volgens de industrie is de besluitvorming.
De ministeries van Economische Zaken en Defensie gingen vorige week om tafel met verschillende defensiebedrijven om belemmeringen bij vervanging en aanvulling van militair materieel in kaart te brengen.
Alle partijen zijn zich bewust van de noodzaak voor opschaling van de productie. Nederland biedt Oekraïne ondersteuning in de strijd tegen Rusland, maar heeft tegelijkertijd de eigen voorraden niet op orde. Defensieminister Ollongren wil ‘het beste product voor de beste prijs, met een zo groot mogelijke betrokkenheid van het Nederlandse bedrijfsleven’, zo liet zij in november vorig jaar weten aan de Tweede Kamer. Deze wens komt in het gedrang door jarenlange bezuinigingen op defensie.
De industrie geeft nu aan dat met name aankoop- en aanbestedingsregels een pijnpunt zijn bij opschaling. Ook strenge exportregels zijn een belemmering. Een van de oplossingen is dat er bij verstrekking van een opdracht direct een optie op extra producten wordt genomen, dat scheelt de noodzaak van het doorlopen van een nieuwe procedure in de toekomst. Ook zou er vaker gebruik kunnen worden gemaakt van de niet-openbare aanbesteding. Dat deed Defensie recent voor de vervanging van de M-fregatten.
Bron: FD
Aanbestedingen van Rijkswaterstaat voor het onderhoud van de infrastructuur zijn voor het midden- en kleinbedrijf vaak te hoog gegrepen. Onder andere de complexiteit en grote projectomvang maken het voor het mkb praktisch onmogelijk om in te schrijven op deze aanbestedingen.
Toegankelijker
Dit alles blijkt uit onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). Volgens MKB Nederland moeten opdrachten daarom toegankelijker worden voor kleine aannemers. De organisatie waarschuwt daarbij voor de clustering van werkzaamheden die nu vaak plaatsvindt in projecten, omdat kleinere bedrijven daarbij benadeeld zouden worden.
Gemeenten als inspiratie
Minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) beloofde dat Rijkswaterstaat zijn best blijft doen projecten voor het mkb toegankelijk te houden. Hij wil projecten van het mkb voor gemeenten en provincies gebruiken als inspiratie voor Rijkswaterstaat. Bij gemeenten is zo’n 80% van de onderhoudscontracten voor kleinere aannemers. Bij Rijkswaterstaat is dat aantal gedaald van bijna 40% naar ruim 30% tussen 2015 en 2021. In totaal is het mkb goed voor zo’n 65% van de openbare aanbestedingen op de onderhoudsmarkt voor infrastructuur.
Groei
Komende jaren zet Rijkswaterstaat meer projecten voor onderhoud, vervanging en renovatie aan wegen, viaducten en waterwegen weg in de markt. Het gaat dan met name om projecten van meer dan 35 miljoen euro, te groot voor het mkb. De groei in de onderhoudsmarkt zal tot 2026 vermoedelijk zo’n 2 à 3 procent per jaar zijn.
Bron: https://fd.nl/bedrijfsleven/1465194/mkb-grijpt-vaker-mis-bij-infraprojecten-nwa3caYfidaR
Het inkoopbeleid voor de langdurige zorg moet vanaf 2024 in het teken staan van een regionale aanpak. Zorgverzekeraars Nederland (ZN) heeft het nieuwe inkoopbeleid op hoofdlijnen gepresenteerd. Er moet meer aandacht komen voor innovatie, kwaliteit, verduurzaming, bedrijfsvoering en het aanjagen van verduurzaming.
Verduurzaming
Voor verduurzaming zijn energie en circulariteit belangrijke pijlers. Als zorgaanbieders meerjarige contracten aangaan, kunnen zij op dat punt grote winst behalen. De exacte details van het nieuwe inkoopbeleid zijn voorlopig nog niet bekend. ZN spreekt later in januari nog met de verschillende betrokken partijen.
Regionale aanpak
Het is de bedoeling dat het inkoopbeleid per regio gaat verschillen en daarmee de tarieven ook. Omdat elke regio eigen uitdagingen en opgaven heeft, is een regionaal inkoopbeleid volgens ZN beter. De onderbouwing van de tarieven zal volgens een doorontwikkelde versie van het huidige systeem verlopen. Op 1 juni wordt het regionale inkoopbeleid gepubliceerd.
Bron: https://www.skipr.nl/nieuws/zorgkantoren-hebben-eerste-schets-van-wlz-inkoop-2024/
Rijkswaterstaat start met de aanbestedingsprocedure voor groot onderhoud van delen van de A2 en A12 in Midden-Nederland. Het gaat om het deel van de A2 tussen de knooppunten Oudenrijn en Everdingen en de A12 tussen de aansluiting Nieuwerbrug en knooppunt Oudenrijn. Dit is het eerste project binnen de zogeheten ‘koploperaanpak duurzame wegverharding’, waarbij bedrijven worden uitgedaagd om het onderhoud aan de wegen zo duurzaam mogelijk te doen.
De A2 richting ‘s-Hertogenbosch, tussen knooppunt Oudenrijn en knooppunt Everdingen, en de A12 richting Utrecht, tussen aansluiting Nieuwerbrug (13) en knooppunt Oudenrijn, gaan in 2024 flink op de schop. De opdracht bestaat onder meer uit het vervangen van het asfalt door asfalt met een geluidsreducerende laag, het vervangen van voegovergangen en het onderhouden van de Jan Blankenbrug (A2) en viaduct Strijkviertel (A12), in beide rijrichtingen. De werkzaamheden moeten volgens planning eind 2024 zijn afgerond.
Koploperaanpak duurzame wegverharding
Als grootste wegbeheerder van Nederland neemt Rijkswaterstaat haar verantwoordelijkheid bij het behalen van de klimaatdoelen. Rijkswaterstaat stapt daarom over op duurzame wegverharding, met de hoge kwaliteitsstandaard die we in Nederland gewend zijn. Onderweg naar klimaatneutraal en circulair werken legt Rijkswaterstaat bij aanbestedingen de duurzaamheidslat voor asfalt steeds hoger. De Koploperaanpak moet investeringen in duurzame wegverhardingen voor bedrijven lonend maken. Daarom zorgt Rijkswaterstaat dat tot 2030 ieder jaar, in meerdere projecten, de duurzaamste alternatieven de ruimte krijgen. Zo verdienen duurzame koplopers hun innovatie terug en leveren zij samen met ons een bijdrage aan de transitie naar een duurzame infrasector. De aanbesteding van groot onderhoud A2HRR-A12HRR is het eerste project dat met deze insteek wordt aanbesteed.
TenderNed
De aanbesteding is gepubliceerd op de aanbestedingswebsite TenderNed en verloopt via een Europese Niet-Openbare procedure. De toegepaste contractvorm is een Engineering & Construct-contract (E&C). Belangstellenden kunnen zich uiterlijk 24 februari 2023 aanmelden via TenderNed (https://www.tenderned.nl/aankondigingen/overzicht/286183/details). De eerste inlichtingenbijeenkomst vindt plaats op 31 januari 2023. Uiterlijk 2 juni 2023 dienen alle inschrijvingen binnen te zijn, waarna eind augustus 2023 de gunning is gepland.
De draagbalken van viaducten die worden verwijderd voor de verbreding van de snelweg A9 krijgen een nieuwe bestemming in de N201. De provincie Noord-Holland en Rijkswaterstaat hebben afspraken hierover vastgelegd op de InfraTech vakbeurs. Dit is een primeur binnen de overheid en een belangrijke stap op weg naar meer samenwerking bij het werken aan circulariteit in de infrasector.
Rijkswaterstaat en de provincie Noord-Holland willen dat overheden vaker materialen delen en hergebruiken. Patricia Zorko: “Zeggen dat je circulair wilt werken is één ding, maar het daadwerkelijk uitvoeren is een tweede. Samen met de provincie gaan wij het nu ook echt doen. Ik vind het van lef getuigen dat de provincie Noord-Holland het nu aandurft om onze gebuikte liggers te reviseren en toe te passen in de N201.” Lindy Molenkamp neemt hierin graag het initiatief: “Als provincie willen we zien dat de beweging naar meer circulariteit op gang komt en we delen daarin de ambities van Rijkswaterstaat. We doen dit door al onze bruggen volgens het IFD-principe (industrieel, flexibel en demontabel) te bouwen en nu ook door IFD te combineren met het hergebruiken van liggers.”
1300 liggers
Bij de verbreding van de A9 tussen Badhoevedorp en Holendrecht komen in totaal circa 1300 liggers vrij die in aanmerking komen voor hergebruik. De provincie heeft de intentie om 32 stuks te gebruiken voor het nieuwe brugdek van de vaste brug in de N201 bij Kortenhoef. De overige draagbalken zijn nog beschikbaar. Patricia Zorko is positief over de mogelijkheden hiervan: “Ik heb er vertrouwen in dat we de andere liggers ook kunnen hergebruiken. De eerste projecten dienen zich al aan.”
Hoog Burel
Ook in andere delen van het land wordt circulaire bouw van viaducten opgeschaald. Recent werden bij de bouw van het nieuwe viaduct Hoog Burel over de A1 hergebruikte liggers toegepast, afkomstig uit de A7 bij Groningen. Het beton bleek nog van goede kwaliteit, waardoor de liggers op hun nieuwe bestemming naar verwachting nog minstens een eeuw mee kunnen.
De subsidieregeling Beter Aanbesteden is ook in 2023 weer beschikbaar voor wie de aanbestedingspraktijk wil verbeteren. Gemeenten, mkb’ers, brancheorganisaties en ondernemersverenigingen kunnen een beroep doen op de subsidie vanaf 13 maart 2023. Op 16 februari houdt TenderNed een voorbereidende digitale informatiesessie met praktische en theoretische toelichtingen.
Via de subsidieregeling is in 2023 in totaal 200.000 euro beschikbaar. Met dat geld moet de aanbestedingspraktijk in een regio of branche worden verbeterd. In 2022 ging de hele subsidiepot al leeg voor de geplande sluitingsdatum. In totaal gingen 18 initiatieven aan het werk met verbetering van de aanbestedingspraktijk. Het ging om zowel aanbestedende diensten als ondernemers.
Voor de subsidie komen projecten in aanmerking die knelpunten rondom aanbesteden oplossen. Denk aan meer dialoog en meer samenwerking tussen publieke opdrachtgevers en private ondernemers. Ook het vergroten van het kennisniveau en de toepassing van methodieken en instrumenten is een goed doel om de subsidie voor te gebruiken.
De subsidie kan vanaf 13 maart worden aangevraagd via een online subsidieloket bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Een aanvraag moet minimaal 10.000 euro behelzen en mag oplopen tot maximaal 25.000 euro. De verdeling verloopt op volgorde van aanvraag. De overige voorwaarden zijn gelijk aan die van vorig jaar.
De subsidie is onderdeel van het programma Beter Aanbesteden. Dat is weer een samenwerking tussen het ministerie van EZK, VNG, VNO-NCW/MKB-Nederland en PIANOo, Expertisecentrum Aanbesteden. Uitvoering van de subsidieregeling ligt bij de RVO.
Bron: https://www.pianoo.nl/nl/actueel/nieuws/ook-2023-subsidieregeling-beter-aanbesteden
Uit onderzoek van platform Follow the Money blijkt dat Nederland het minst transparante EU-land is in openbare aanbestedingen. De overheid deelt wat volgens de EU verplicht is, maar doorgaans niet meer dan dat. Dat resulteert erin dat zo’n 60% van het uitgegeven geld door de overheid niet herleidbaar is. Daarnaast blijkt dat de informatie die wél wordt gedeeld, niet altijd juist is.
Het onderzoek van Follow the Money wijst geen nieuw probleem aan. Al in 2019 ontving Nederland bijna 200.000 euro subsidie uit de EU om transparanter te worden. Het project Contract Register in the Netherlands moest verbetering brengen. Nu blijkt dat er geen wezenlijke verandering is gerealiseerd. Critici menen dat daar een mentaliteits- en cultuurverandering voor nodig is.
Aanbestedingsdata openbaar maken, kan grote voordelen opleveren. In Litouwen werd tijdens de coronacrisis eenvoudig ontdekt waar probleemgevallen zaten tussen de vele aanbieders van medische hulpmiddelen. Of neem de inkoop van medicijnen in Oekraïne. Dankzij meer transparantie is daarop 40% bespaard.
TenderNed werkt aan een nieuwe functionaliteit waar gebruikers al langere tijd om vragen. Binnenkort is het mogelijk meerdere kluissluitingen in de inschrijffase te gebruiken. Meerdere kluissluitingen zijn wenselijk bij bijvoorbeeld de concurrentiegerichte dialoog, onderhandeling met bekendmaking en het innovatiepartnerschap.
De workarounds die aanbestedende diensten nu nog gebruiken, behoren binnen enkele maanden tot het verleden. Ze kunnen dan met meerdere kluissluitingen werken. Daardoor zijn duidelijke deadlines in te stellen en kunnen ondernemers tot de deadline verstrijkt ingediende oplossingen intrekken, corrigeren en opnieuw indienen.
Bron: https://www.tenderned.nl/cms/nieuws/tenderned-gaat-meerdere-kluissluitingen-ondersteunen
Door het opgeven van een juiste referentie heeft een ICT-leverancier uit Zeist bot gevangen bij de Amsterdamse rechtbank in een geschil tegen de stad. Amsterdam is op zoek naar een leverancier die een uniform systeem voor informatievoorziening naar de burger toe kan leveren. De eigen kostenraming ging uit van een kostenplaatje van zo’n 14 miljoen euro. Pegamento uit Zeist kwam met een bod dat hier dichtbij kwam. Toch besloot Amsterdam in zee te gaan met het veel duurdere Deloitte dat een offerte van zo’n 26 miljoen euro uitbracht.
Inhoud
Volgens Amsterdam voldeed Pegamento niet aan alle geschiktheidseisen. Er lijkt verwarring te zijn over het verschil tussen best-of-breed en best-of-suite systemen. Daarnaast bracht Pegamento een referentie te berde van een omnichannel informatievoorziening die ouder was dan 3 jaar. Pegamento beargumenteert dat het systeem tot op heden nog steeds wordt doorontwikkeld. Amsterdam kijkt juist naar de datum van de oorspronkelijke implementatie.
Rechtbank
De rechtbank gaat mee in de argumenten van de gemeente Amsterdam om niet voor Pegamento te kiezen, ondanks dat Deloitte zo’n 85% hogere inschrijfkosten hanteert dan de aanbesteding vroeg. De rechtbank voegt wel toe te begrijpen dat Pegamento de keuze van de gemeente ‘moeilijk te begrijpen’ vindt.
Reactie wethouder
De wethouder in Amsterdam geeft aan dat er nooit een plafondbedrag is genoemd, alleen een raming. Amsterdam koos volgens de wethouder voor kwaliteit boven prijs en verwacht door de kosten te spreiden over meerdere jaren geen overschrijding van deze kosten.
Bron: https://www.agconnect.nl/artikel/amsterdam-gunt-ict-project-aan-deloitte-85-duurder
De Europese Unie heeft een verordening aangenomen die buitenlandse subsidies kan onderzoeken wanneer wordt gevreesd voor verstoringen van de interne Europese markt. Het gaat om de verordening buitenlandse subsidies die subsidies van niet-EU landen aan bedrijven die actief zijn in de EU kan onderzoeken.
Extra instrument
Momenteel gelden enkel staatssteunregels op subsidies die door lidstaten zijn toegekend. Met het aannemen van de verordening, is er een EU-instrument beschikbaar dat subsidies kan controleren die niet-EU landen toekennen. Daarmee kan meer gesubsidieerde economische activiteit op de Europese markt onderwerp van onderzoek worden.
Onderzoek
Onderzoek kan op drie verschillende manieren plaatsvinden. Er zijn twee mogelijkheden waarbij gekeken wordt naar gelijke concurrentievoorwaarden, onder andere bij grote overheidsaanbestedingen. De derde optie is een algemeen instrument voor marktonderzoek, onder meer naar kleinere aanbestedingen.
Melding
De drempel voor aanbestedingen in procedures voor overheidsopdrachten is gesteld op ten minste 250 miljoen euro. Wordt dit bedrag overschreden, dan moet er een melding bij de Europese Commissie worden gedaan. Zo niet, dan kan de Commissie geldboetes opleggen en onderzoek doen. Buitenlandse subsidies kunnen met 5 jaar terugwerkende kracht worden onderzocht, maar alleen als deze de interne markt verstoren ná inwerkingtreding van de verordening.
Afwegingstoets
Wanneer de Commissie oordeelt dat een buitenlandse subsidie de markt verstoort, kan zij een afwegingstoets uitvoeren naar de positieve en negatieve effecten van de subsidie. Er zijn diverse maatregelen mogelijk wanneer de negatieve effecten groter zijn dan de positieve.
Op weg naar meer samenhang in bedrijfsvoering binnen het Rijk, is uitvoeringsorganisatie UBR opgeheven per 1 januari. Het orgaan gaat op in vijf nieuwe organisaties, de dienstverlening verandert niet.
Aanleiding
De wijziging is bedoeld om goed voorbereid op complexe vraagstukken bij het Rijk te zijn. Daarnaast zou de nieuwe indeling helder en eenduidig voor iedereen moeten zijn, omdat elke nieuwe organisatie bij elkaar passende vakgebieden onder zijn hoede heeft. Op die manier moeten diensten beter afgestemd zijn op elkaar, op het beleid en op de wensen van klanten.
Herkenbaar
Alle merken en programma’s gaan verder in de vorm zoals ze nu zijn en blijven herkenbaar op dezelfde manier. Ze vallen alleen nu onder één van de vijf volgende organisaties: Rijkorganisatie voor Ontwikkeling, Digitalisering en Innovatie (Rijksorganisatie ODI), Rijksorganisatie Beveiliging en Logistiek (RBL), de Rijksinkoopsamenwerking (RIS) en Organisatie Bedrijfsvoering en Financiën (OBF). P-Direkt, UBR P en Binnenwerk vormen samen Organisatie en Personeel Rijk (O&P Rijk). Het Kennis- en Exploitatiecentrum Officiële Overheidspublicaties (KOOP) is sinds 1 januari onderdeel van Logius.
Minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat heeft het rapport ‘Innovatie inkopen in de publieke sector’ aan de Tweede Kamer aangeboden. In het rapport worden aanbevelingen gedaan om specifieke knelpunten bij het innovatiegericht inkopen aan te pakken.
Aanjagen
Europa heeft een doelstelling van 17% innovatiegerichte inkoop. Nederland staat met 11,5% op de derde plaats na Finland en Noorwegen. Een mooie plek op de ranglijst, maar nog niet voldoende voor de Europese norm. De minister benadrukt dat de overheid veel inkoopt en deze inkoopkracht kan gebruiken om de ontwikkeling van innovaties in de markt te stimuleren en uit te lokken. Ze wil een aanjagende rol spelen bij innovatiegericht inkopen.
Belemmeringen
Om de Europese norm te behalen, moeten de belemmeringen die inkopende organisaties ervaren in beeld worden gebracht. Daarnaast moet onderzocht worden hoe die belemmeringen uit de weg kunnen worden geruimd. In het rapport zijn deze punten allemaal bij elkaar gebracht.
Aandachtspunten
De Werkgroep Innovatiegericht Inkopen, bestaande uit koplopers in innovatiegericht inkopen, identificeert drie aandachtspunten. Ten eerste erkennen overheden de potentie van innovatiegericht inkopen nog niet voldoende door de hele organisatie. daarnaast definiëren zij voor zichzelf vaak een te abstracte innovatieagenda en mist een strategie voor innovatiegericht inkopen. Ten slotte willen overheden kosten en risico’s van innovatiegericht inkopen vermijden.
Aanbevelingen
De aandachtspunten kunnen volgens de werkgroep met verschillende aanbevelingen worden aangepakt. Allereerst moet er een strategisch actieplan voor innovatiegericht inkopen komen die in lijn is met de innovatieagenda’s. bovendien zijn voorlichten en ondersteuning nodig en als laatste moeten overheden meer de samenwerking zoeken en initiatieven met elkaar verbinden.
Integrale aanpak
De minister wijst op innovatiegericht inkopen dat als integraal onderdeel moet worden meegenomen bij de ontwikkeling van nieuwe Kennis en Innovatie Agenda’s en Missiegedreven Innovatiebeleid. Daarnaast gaat ze in gesprek met PIANOo en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland om de huidige ondersteuning bij innovatiegericht inkopen mogelijk te kunnen verbeteren. Ook bespreekt de minister hoe de samenwerking op het gebied van innovatiegericht inkopen kan worden verbeterd.
Aan het einde van haar brief wijst de minister er nogmaals op dat de aanbevelingen die zij doet vooral ook actie van individuele inkopende overheden vraagt.
Op weg naar een duurzamer elektriciteitsnet, heeft regionaal netbeheerder Enexis een grote aanbesteding aangekondigd. Het contract voor onderhoud van het elektriciteitsnetwerk in de provincies Groningen, Drenthe en Overijssel is goed voor maar liefst € 2.5 miljard. Het gaat om een langlopend contract van 8 jaar.
Langlopende opdracht
Mede vanwege grote personeelstekorten bij netbeheerders en aannemers, besloot Enexis tot deze langlopende opdracht. Aannemers hebben hierdoor meer zekerheid waardoor het hopelijk ook makkelijker wordt personeel aan zich te binden.
Snelheid
Daarnaast groeit het aantal zonnepanelen, laadpalen en warmtepompen enorm snel. Dat betekent dat het elektriciteitsnetwerk zo snel mogelijk verzwaard en uitgebreid moet worden. Enexis wil dit werk tegelijkertijd met werkzaamheden aan water- en telecomnetten uit laten voeren. Daarom zijn ook andere bedrijven bij de aanbesteding betrokken. De werkpakketten van Enexis maken echter het grootste deel uit van de aanbesteding. Andere deelnemers zijn onder met Vitens, Ziggo en Cogas.
Verwacht wordt dat de definitieve gunning rond de zomer wordt afgerond.
Bron: https://fd.nl/bedrijfsleven/1462135/enexis-komt-met-mega-aanbesteding-van-2-5-mrd-kvl2caYfidaR
Wat is er gebeurd?
Een aanbestedende dienst heeft een aanbesteding gepubliceerd voor het leveren van sanitaire voorzieningen inclusief bijbehorende dienstverlening. Naar aanleiding van een gegrond verklaarde klacht, heeft de aanbestedende dienst de opdracht bij (herziene) gunningsbeslissing gegund aan de partij die de klacht heeft ingediend. De partij die in eerste instantie voor gunning in aanmerking kwam, kan zich hier niet in vinden. De klacht die gegrond is verklaard, ziet op het onterecht niet verder beoordelen van een subgunningscriterium vanwege het niet aanleveren van alle gevraagde informatie op dit onderdeel. De gevraagde informatie was wel geüpload, maar niet op de wijze zoals vermeld in het calculatieblad. In deze procedure draait het om de vraag of het niet op de juiste plek uploaden van bepaalde informatie consequenties heeft.
Het resultaat
De voorzieningenrechter beantwoordt deze vraag bevestigend. Een behoorlijk geïnformeerde en normaal oplettende inschrijver zal het vermelde op het calculatieblad zo hebben begrepen dat het niet uploaden van de technische beschrijving op de juiste plek zou worden gesanctioneerd met het niet beoordelen van deze vraag. Er is geen ruimte voor een proportionaliteitstoets, omdat de aanbestedende dienst zelf deze sanctie heeft opgenomen die hierop ziet. Het is in strijd met het gelijkheidsbeginsel en het daaruit voortvloeiende transparantiebeginsel om de sanctie in dat geval niet toe te passen.
Relatie tot de praktijk
Significant Synergy is Premium Partner van Aanbestedingscafe.nl.
De spoorvervoerders en de Federatie van Mobiliteitsbedrijven in Nederland (FMN) hebben de rechtszaak verloren die zij tegen de Nederlandse staat aanspanden. Onderwerp was de onderhandse gunning van een meerjarige concessie aan de Nederlandse Spoorwegen. De staat wil een concessie van 2025 tot eind 2033 aan de NS gunnen voor het hoofdrailnet in Nederland. Daarmee zou volgens de vervoerders een omzetbedrag tot wel € 20 miljard gemoeid zijn.
Rechtbank
De vervoerders vinden het onaanvaardbaar dat het kabinet deze onderhandse gunning heeft doorgezet. De rechtbank in Den Haag wees alle vijf de vorderingen uit het kort geding af. Tegelijkertijd gaf de voorzieningenrechter aan dat de vervoerders mogelijk in een andere procedure gericht op Europese regels meer kans hebben om te winnen.
Marktanalyse
De vervoerders wilden dat de voorgenomen aanbesteding wordt stopgezet, een marktanalyse volgt en dat het kabinet wacht tot de Europese Commissie formeel goedkeuring heeft gegeven voor de procedure. De Commissie stelt, net als de vervoerders, dat er eerst een marktverkennning plaats zou moeten vinden.
EU
Dat alle vorderingen werden afgewezen, komt doordat de voorzieningenrechter constateert dat de staat niet handelt in strijd met EU-regels. De Europese Commissie vindt dat er een marktanalyse plaats moet vinden om te zien of er mogelijkheden zijn voor openbare aanbesteding op onderdelen van de spoormarkt.
Bodemprocedure
De FMN heeft ook een bodemprocedure lopen tegen het ministerie van Infrastructuur, omdat zij meent dat de onderhandse gunning in strijd is met Europese regelgeving. De eerste zitting hiervan staat gepland voor maart 2023.
Opdrachtgevers en opdrachtnemers van infrastructurele werken hebben een Handelingskader opgeleverd waarin afspraken zijn gemaakt over prijsstijgingen en leveringsproblemen voor decentrale overheden. Zij deden dit op verzoek van Minister de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Orde.
In gesprek
Een aantal vertegenwoordigers van zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers nam deel aan een serie intensieve en constructieve gesprekken. Alle partijen zien de grote urgentie van het onderwerp. Dat komt doordat opdrachtnemers de balans op moeten maken in deze tijd van het jaar en opdrachtgevers hun jaarresultaten binnenkort publiek maken.
Conclusies
Conclusie van de gesprekstafel is dat alle partijen de minister vragen om ondersteuning. Ze willen oplossingen ontwikkelen voor twee grote punten van zorg. Enerzijds kwam ter tafel dat er aandacht nodig is voor de noodzakelijke financiële middelen die nodig zijn om decentrale overheden de crisis en bijbehorende prijssijgingen het hoofd te kunnen bieden. De onzekerheden op dit moment zijn groot en crises volgen elkaar op.
Zorgpunten
Daarnaast zijn er zorgen over het doorbelasten van risico’s rond leveranties ná inkoop. Dit is volgens alle partijen een wezenlijk probleem. Beide punten zijn gebaat bij een sector brede aanpak. Daarom is ook minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op de hoogte gesteld van deze zorgpunten. Zij is verantwoordelijk voor provincies en gemeenten die als decentrale overheden een belangrijke taak hebben aan het beheer van infrastructuur in Nederland.
Het gehele Handelingskader Infra Decentraal is te downloaden via de website van de Vereniging van Waterbouwers.
Bij aanbesteding voor de bouw van twee kerncentrales in Borssele worden China en Rusland geweerd. Ondanks dat deze twee landen wereldwijd de meeste kerncentrales bouwen, komen zij niet in aanmerking voor bouw in Nederland. Ook het uranium, brandstof voor de kerncentrales, zal niet ingekocht worden bij Chinese of Russische bedrijven.
De twee nieuwe kerncentrales moeten in 2035 draaien. Dan leveren zij tussen 9 en 13 procent van de Nederlandse stroomproductie. De huidige kerncentrale in Borssele wordt bovendien niet in 2033 gesloten, zoals het plan oorspronkelijk was. Sluiting wordt op de lange baan geschoven.
Eind volgend jaar wordt er meer duidelijkheid over de bouw van de twee nieuwe centrales. Dan maakt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat bekend hoe de bouwers worden geselecteerd. Minister Jetten hoopt op voldoende draagvlak in Borssele. Hij kiest deze locatie vanwege de bestaande kerncentrale aldaar met bijbehorende kennis en expertise. Eventueel alternatief is de Rotterdamse Maasvlakte. In overleg met netbeheerder TenneT wordt de beste locatie nader bepaald.
Bron: https://www.nrc.nl/nieuws/2022/12/10/rusland-en-china-geweerd-bij-bouw-kerncentrales-a4151042
ProRail zet volgend jaar een nieuwe contractvorm in de markt, de zogenoemde gebiedsrealisatiecontracten. De spoorbeheerder maakt onderdeel uit van het initiatief ProCarement, bedoeld om efficiënter en met minder mankracht te tenderen. Het aantal mensen dat nu jaarlijks bezig is met aanbestedingen is volgens de initiatiefnemers veel te hoog ten opzichte van het slagingspercentage. Daarom willen ze de markt nu in laten zien dat het anders kan.
Complex proces
Deelnemers hebben berekend dat zo’n 4 tot 10 procent van de projectwaarde op gaat aan de inschrijving. Tenderen is een complex proces dat alle partijen veel kost. Binnen de grenzen van de Aanbestedingswet is meer mogelijk, zo stellen de initiatiefnemers. Zij willen dat een tender minder tijd en mankracht kost. Bovendien moet de uitvraag eenvoudiger en met minder eisen.
Bundeling
Tenslotte wijzen de initiatiefnemers naar samenvoegen van werk in een grote bundel als efficiëntere werkwijze. Dat levert minder uitvragen op. ProRail loopt voorop en gaat volgend jaar meerjarige gebiedsrealisatiecontracten aanbesteden. Zo hoopt ProRail spoorbouwers in een gebied aan zich te binden.
ProCarement
Bij het initiatief ProCarement zijn aangesloten ProRail, ASK Romein Hillebrand, Pro6 managers, de gemeente Amsterdam, SealteQ, provincie Flevoland, Heijmans, IV Groep en WSP.
Bron: https://www.cobouw.nl/309719/prorail-en-infrabouwers-willen-af-van-massasprints-voor-tenders
Rijkswaterstaat introduceert de Koploperaanpak duurzame wegverharding. Op weg naar klimaatneutraal en circulair werken daagt RWS nu al de eerste marktpartijen uit om te laten zien wat ze kunnen.
Ambitieuze eisen
Rijkswaterstaat selecteert jaarlijks een selectie koploperprojecten waar duurzaam asfalt toe wordt gepast. In de marktconsultatie kunnen marktpartijen dan uitleggen hoe duurzaam het asfalt is dat zij kunnen leveren. De meest ambitieuze eisen waar minimaal 3 partijen aan kunnen voldoen worden als maximaal haalbare vastgesteld in de aanbesteding.
Eerste project
De eerste marktconsultatie met bovenstaande werkwijze werd afgelopen voorjaar al in de markt gezet. De eerste resultaten stemmen RWS hoopvol. De waarden die de beste 3 partijen kunnen leveren, vormen de basis waarop de contracteisen worden geformuleerd voor de aanbesteding die begin 2023 bekend wordt gemaakt.
Innovatie
Marktpartijen kunnen de geanonimiseerde resultaten ook inzien en bovendien hun eigen plaats ten opzichte van andere partijen in een ranglijst zien. Hierdoor moet duurzame innovatie gestimuleerd worden. Bron: https://www.rijkswaterstaat.nl/nieuws/archief/2022/12/rijkswaterstaat-daagt-de-markt-uit-wie-maakt-het-duurzaamste-asfalt
In totaal 9 leveranciers gaan de 2.000 flexwoningen bouwen die het ministerie voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening volgend jaar klaar wil hebben. De opdracht moet de realisatie van flexwoningen versnellen, al over 3 maanden worden de eerste woningen opgeleverd.
Procedure
De flexwoningen worden door het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) gekoppeld aan locaties waarna woningcorporaties ze kopen. Leveranciers en corporaties maken onderling leveringsafspraken. Inkoop verloopt volgens een afgesproken standaard bij een aantal producenten die zijn geselecteerd door middel van aanbesteding.
Steun
Het Rijk biedt de corporaties bovendien steun om de versnelling ook echt waar te kunnen maken. Er is een financiële herplaatsingsgarantie in de maak waarin beschreven staat hoe gemeenten, corporaties en het Rijk de flexwoningen na eerste gebruik op een andere locatie hergebruiken.
Voor de Stimuleringsregeling Flex- en Transformatiewoningen is in totaal € 100 miljoen beschikbaar.
Om de markt zo vroeg mogelijk mee te nemen in de voorgenomen plannen van Rijkswaterstaat (RWS), publiceert RWS regelmatig een inkoopplanning. Vorige week werd de laatste planning gepubliceerd.
Onzekerheden
Naast gestarte marktbenaderingen en aanbestedingen, zit er vooral veel onzekerheid in de planning. Dit wordt veroorzaakt door de stikstofcrisis, prijsstijgingen door de oorlog in Oekraïne en te weinig arbeidskrachten. Recent deed de Raad van State een uitspraak die de bouwvrijstelling elimineert. Dat brengt geplande onderhouds- en renovatieprojecten van RWS in de problemen. RWS wacht op duidelijkheid over de impact van gepresenteerde stikstofmaatregelen van het kabinet.
ViA15
Een aantal uitbreidings- en aanlegprojecten blijft daarnaast onzeker zolang de Raad van State geen uitspraak heeft gedaan in de ViA15. Dat maakt het voor RWS vooralsnog onmogelijk een betrouwbare startdatum te noemen voor de start van de marktbenadering van deze projecten.
Bij publicatie van de volgende inkoopplanning, rond maart 2023, verwacht RWS meer duidelijkheid te hebben.
Bron: Rijkswaterstaat
Ketenbureau i-Sociaal Domein heeft contractstandaarden voor jeugdhulpovereenkomsten ontwikkeld waarmee de administratieve lasten in de jeugdhulp af moeten nemen. De Algemene Ledenvergadering van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) ging met een ruime meerderheid van bijna 98% van de stemmen akkoord met deze contractstandaarden. Toepassing van de standaarden is vanaf nu verplicht voor leden van de VNG.
Inhoud standaard
De randvoorwaarden in een contract, bepalingen die faciliterend van aard zijn, zijn vastgelegd in de contractstandaarden. Kernbedingen zoals prijs en producten en de algemene voorwaarden in een contract blijven buiten de standaard. Gemeenten behouden hierdoor beleidsvrijheid op inhoud en transformatie.
Vermindering administratieve last
De contractstandaarden moeten de uitvoering van jeugdhulp vereenvoudigen. Aanleiding voor opstelling van de standaarden is de grote variatie in contractuele bepalingen voor hetzelfde onderwerp. Dat levert grote en vooral onnodige administratieve lasten op bij de inkoop van jeugdhulp. Gemeenten en zorgaanbieders hebben daarom contractstandaarden jeugd opgesteld. Die moeten niet alleen administratieve lastenverlichting bieden, maar ook meer snelheid in de contracteringsfase van de zorginkoop brengen.
Bron: i-Sociaal Domein
Wat is er gebeurd?
Een gemeente is een Europese aanbestedingsprocedure gestart voor de herontwikkeling van “het Maasterras”. De opdracht is gegund aan een partij nadat verificatievragen zijn gesteld over niet-ingevulde ‘gele vlakken’ in het prijzenblad. Het antwoord van deze partij dat zij met het leeglaten van enkele vlakken bedoeld heeft een nultarief in te voeren, is door de gemeente geaccepteerd. De partij die als tweede is geëindigd stelt echter dat de inschrijving van deze partij als ongeldig moet worden aangemerkt en moet worden uitgesloten, omdat een gebrekkige inschrijving is ingediend door enkele vlakken niet in te vullen. Hiermee wordt niet voldaan aan de eisen die worden gesteld in de aanbestedingsstukken. Omdat hier de sanctie van uitsluiting op staat, heeft de gemeente ten onterechte herstel toegestaan.
Het resultaat
Relatie tot de praktijk
Significant Synergy is Premium Partner van Aanbestedingscafe.nl.
Op 24 november is het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI) 2022-2025 van start gegaan. Het manifest kent 64 deelnemers. Zij besteden vanaf nu meer aandacht aan de maatschappelijke impact van hun inkoopbeleid en opdrachtgeverschap. Deelnemers zijn alle ministeries, 5 provincies en ruim 40 gemeenten. Ook doen alle waterschappen mee. Belangrijke thema’s zijn bijvoorbeeld diversiteit en inclusie, energieverbruik en circulariteit. Deze zijn gekoppeld aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties (VN).
Staatssecretaris
Het Manifest werd officieel afgetrapt door staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat). Zij benadrukte het enorme bedrag dat overheden jaarlijks uitgeven: zo’n 85 miljard euro. Door bij de uitgaven meer aandacht te hebben voor specifieke thema’s kan de overheid het verschil maken, meent zij.
Ambities
De ondertekenaars stellen binnen nu en een jaar elk een MVOI actieplan op waarin zij ambitieniveaus vastleggen, welke acties daarbij horen en welke planning en budgettering.
Bron: Rijksoverheid
In 2021 had ruim 87 procent van de gemeenten een goedkeurende verklaring op rechtmatigheid. De accountant gaf in totaal 302 gemeenten een goedkeurend oordeel en in elk geval 6 een afkeurend oordeel. De meest voorkomende oorzaak van een niet-goedkeurende verklaring op rechtmatigheid is al een aantal jaar het niet naleven van aanbestedingsregels. Vorig jaar ging ruim 10 procent van de gemeenten daarmee in de fout.
Voorkom onrechtmatigheden
Per 1 januari 2023 moeten decentrale overheden zelf een rechtmatigheidsverantwoording in hun jaarrekening opnemen. De accountant controleert het geheel. Onderdeel van de controle zijn ook aanbestedingen. Met het programma Beter Aanbesteden kunnen gemeenten en andere organisaties adviezen en modeldocumenten vinden om onrechtmatigheden te voorkomen.
Stappen accountant
De accountant toetst op de voorbereidingsfase van de aanbesteding, de overeenkomst en de spendanalyse. Beter Aanbesteden biedt een overzicht van de stappen die de accountant doorloopt en maatregelen die onrechtmatigheden in het aanbestedingsproces kunnen helpen voorkomen.
Beter Aanbesteden
De 4 regiomanagers van programma Beter Aanbesteden verbinden organisaties die de aanbestedingspraktijk willen verbeteren. Beter Aanbesteden loopt 4 jaar. Het is een programma van Economische Zaken en Klimaat (EZK), VNG, VNO-NCW/MKB-Nederland en PIANOo. Het programma heeft 4 regiomanagers als aanspreekpunt. Als ‘kennismakelaars’ verbinden zij organisaties die de aanbestedingspraktijk willen verbeteren.
Bron: Binnenlands Bestuur
Door het organiseren van buyer groups in 2020 begon het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) met het bevorderen van maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI). Doordat de Rijksoverheid, provincies en gemeenten zoveel producten en diensten inkopen, kan veel duurzaamheidswinst worden behaald.
Positief voor het klimaat
De krachtenbundeling moet een positief effect hebben op klimaatverandering en een circulaire economie stimuleren. Een gezamenlijke marktvisie en inkoopstrategie vertaald naar concrete aanbestedingen moeten resulteren in minder belasting van het klimaat en meer besparing van grondstoffen.
Minder uitstoot
Er begonnen in totaal 13 buyer groups voor verschillende productgroepen. Het RIVM heeft nu de eerste resultaten van deze groepen geanalyseerd. Bijna de helft, namelijk 6 buyer groups, konden inschatten hoeveel minder broeikasgassen er worden uitgestoten door de gezamenlijke manier van aanbesteden: net zoveel als de directe uitstoot van zo’n 19.000 huishoudens.
Te weinig informatie
De andere 7 buyer groups hadden nog niet alle informatie beschikbaar om de mogelijke duurzaamheidswinst van MVI te kunnen berekenen. Bovendien bleek het ingewikkelder om de winst voor circulaire economie te berekenen dan voor het klimaat.
Conclusies
Uit de resultaten concludeert het RIVM dat buyer groups belangrijke initiatieven zijn. Door samenwerking kunnen publieke inkopers, marktpartijen en andere belanghebbenden immers hun duurzaamheidswinst met MVI vergroten. Door deze winst concreet in getallen uit te drukken, ontstaat inzicht in hoeverre een MVI-strategie bijdraagt aan de gestelde duurzaamheidsdoelen.
Bron: RIVM
Rijkswaterstaat is begonnen met de aanbesteding voor het vernieuwen van de Van Brienenoordbrug. Ondanks de onzekerheden rondom de stikstofcrisis, besloot Rijkswaterstaat de opdracht voor vervanging en vernieuwing van 2 vaste boogbruggen en de beweegbare delen van de oostelijke brug in de markt te zetten. Verwachte definitieve gunning staat gepland voor begin 2024.
Onderzoek
Rijkswaterstaat ging er tot voor kort vanuit wat stikstof betreft gebruik te kunnen maken van de bouwvrijstelling tijdens de werkzaamheden. Nu deze is komen te vervallen, wordt onderzocht of en zo ja, in hoeverre, er sprake is van stikstofdepositie en welke maatregelen er nodig zijn. Desondanks koos Rijkswaterstaat ervoor de aanbesteding al wel te publiceren. De urgentie van de vernieuwing is te groot, meent Rijkswaterstaat.
Circulair
De aanpak bij de vernieuwing van de Van Brienenoordbrug moet niet alleen verkeershinder zoveel mogelijk beperken, ook is circulariteit een belangrijk aspect van de aanbesteding. Uiteindelijk moet er zo’n 3.000 ton staal worden bespaard.
Bron: Rijkswaterstaat
TenderNed heeft de uitgezette opdrachten op het platform van de afgelopen vijf jaar onder de loep genomen. Een van de opties die aanbestedende diensten hebben bij het publiceren van hun opdracht, is het doorvoeren van een niet-wezenlijke wijziging. Dit formulier komt van pas wanneer tijdens de aanbesteding of tijdens de looptijd van een aanbesteed contract een wijziging in de oorspronkelijke opdracht plaatsvindt. Is er een wezenlijke wijziging, dan moet de gehele aanbesteding opnieuw.
In totaal zijn er zo’n 40 aanbestedingen per jaar waar een wijziging bij gepubliceerd wordt. Tot en met het derde kwartaal van 2022 ligt dat aantal hoger, zo rond de 50. Dat komt onder meer door onvoorzien werk, de coronacrisis en hogere prijzen van gas en grondstoffen.
Opvallend aan de data die TenderNed analyseerde, is dat maar liefst 43% van de wijzigingen in de categorie bouwwerkzaamheden plaatsvindt. Rijkswaterstaat blijkt het vaakst een gewijzigde opdracht te publiceren, het gaat om 42% van het totaal aantal wijzigingen. Daarbij is Rijkswaterstaat ook de aanbestedende dienst met gemiddeld de meeste wijzigingen per aanbesteding.
Bron: Tenderned
Snelheid, met een goede prijs en kwaliteit, dat is wat het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) vraagt in de aanbesteding van 2.000 flexwoningen. Deze moeten volgend jaar zomer zijn gerealiseerd. Kleine bouwbedrijven trekken aan de bel over de aanbesteding. Zij vinden deze oneerlijk.
Eisen
Het Rijk wil zo snel mogelijk 2.000 flexwoningen gereed hebben om mensen met urgentie zo snel mogelijk een woning te kunnen bieden. Het is de bedoeling dat de flexwoningen in 4 verschillende formaten worden aangeboden, dat ze stapelbaar zijn en verplaatsbaar en voor minimale percentages bestaan uit hergebruikte en bio-based materialen.
Geen concurrentie
Kleinere bouwers en producenten van flexwoningen voelen zich buitenspel gezet bij de uitgeschreven aanbesteding. Zij hebben moeite met de uitvraag waarin fikse referenties worden gevraagd en een flink bedrag per perceel wordt vereist. De concurrentie is hiermee uit de aanbesteding, zo verwachten een aantal bouwbedrijven.
Kritiek
Naast de eisen in de aanbesteding, is ook de snelheid ervan punt van kritiek. Minister De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) erkent dat het Rijk een risico neemt. Vooralsnog zijn er immers geen locaties bekend voor de flexwoningen die er over ruim een half jaar allemaal moeten staan. Opvallend is dat het RVB op vragen antwoordt dat het kwaliteitsaspect van de aanbesteding de snelste levertijd is en niet esthetische kwaliteit.
Focus op snelheid
Het RVB is van mening dat ook kleinere ondernemers kans maken op gunning. Zij kunnen samenwerkingsverbanden sluiten. Bouwers zien dit in de praktijk niet gebeuren. Ruimte voor innovatie ziet het RVB ook, al blijft zij benadrukken dat de primaire focus op de snelheid ligt.
Bron: Cobouw
Nederlandse gemeenten hoeven hun contracten met het Russische Gazprom niet meer stop te zetten. De Duitse regering heeft de Europese dochter van het Russische staatsbedrijf genationaliseerd. Daarmee valt het bedrijf buiten de regels van de Europese sanctiepakketten.
Nederlandse gemeenten
Sefe, de Duitse dochter van Gazprom, heeft nu op papier ook geen Russische eigenaren meer. Dat betekent voor veel Nederlandse gemeenten dat zij hun lopende contracten niet op hoeven te zeggen. Minister van Klimaat en Energie Rob Jetten eiste dat gemeenten dit zouden doen, om tegemoet te komen aan de Europese sanctiepakketten. Voor gemeenten was dit een groot probleem. De nieuwe contracten die zij af wilden sluiten waren vele malen duurder dan hun lopende contracten.
Vervolg
Gemeenten en publieke instellingen die hun contract al hadden opgezegd, worden gecompenseerd. Partijen met aflopende contracten kunnen deze verlengen nu de Duitse staat eigenaar is van het energiebedrijf. Jetten verleende eerder al uitstel aan gemeenten, omdat nieuwe aanbieders moeilijk waren te vinden.
Bron: Fd
De inschrijving voor de zogenoemde Circular Awards zijn weer geopend. Deze awards zetten innovatieve projecten, producten en diensten op gebied van circulaire economie in de schijnwerpers. Ook personen die een bijzondere bijdrage leverden aan de circulaire transitie van Nederland dingen mee naar een prijs. Er valt winst te behalen in verschillende categorieën. Zo worden er awards uitgereikt voor grote bedrijven, kleine bedrijven en (semi)-publieke projecten. Ook personen kunnen erkenning krijgen met een award.
Inschrijven kan nog tot en met 9 december dit jaar. Op 16 december wordt de shortlist bekend. De finalisten worden vervolgens op 25 januari 2023 bekend gemaakt waarna de finale en uitreiking voor februari gepland staan tijdens de Nationale Conferentie Circulaire Economie.
Bron: PIANOo
Inkopers bij gemeenten, Rijkswaterstaat en ProRail werken, ondanks meerdere waarschuwingen van de Europese Commissie, niet altijd volgens de regels. Cobouw onderzocht gunningen van bouwprojecten uit 2021 op TenderNed. Bij 92 daarvan was de fictieve opdrachtwaarde op TenderNed 1 euro of minder. Mogelijk ligt het werkelijke aantal onjuiste aanneemsommen zelfs nog hoger.
Gangbaar
Ondanks wetgeving voor het registreren van aanbestedingen en uitslagen is het gangbare praktijk om een opdrachtwaarde van 1 euro in te voeren. Volgens PIANOo is het alleen mogelijk af te wijken van de gegevens op het standaardformulier als publicatie van de aanneemsom in strijd is met het openbaar belang of wanneer het commerciële belangen van ondernemers schaadt. Situaties die zich volgens PIANOo niet snel voordoen.
Reactie inkopers
Uit onderzoek van Cobouw blijkt dat inkopers verschillende redenen hebben om 1 euro als opdrachtwaarde in te voeren. Soms is het de wens van de opdrachtgever, soms van de inkoper zelf. Terugkerend argument is dat de opdrachtwaarde pas bekend is bij oplevering en dus niet genoemd kan worden. Bovendien vinden inkopers het soms irrelevant, omdat projecten soms juist worden gegund op andere aspecten, bijvoorbeeld kwaliteit en duurzaamheid.
Verplichting
Hoogleraar Publieke Inkoop aan de Universiteit Utrecht Fredo Schotanus vindt de 1-euro-gunning in geen enkel geval goed te praten. Hij noemt de verplichting van het vastleggen van dit soort informatie. Schotanus zegt dat het in TenderNed gewoon mogelijk is in de beschrijving van de aanbesteding te vermelden dat het bedrag bij de opdrachtwaarde een schatting is. Dat zou het 1-euro fenomeen overbodig maken.
PIANOo
PIANOo geeft geen antwoord van vragen van Cobouw om het fenomeen aan te pakken. Zij verwijst terug naar de wetgever om eventueel de term ‘totale waarde van de opdracht’ in TenderNed aan te passen.
Bron: Cobouw
Het Aanbestedingsinstituut heeft de jaarlijkse analyse van alle openbare aanbestedingen van de afgelopen 2 jaar gepubliceerd. Hieruit is een lijst van 25 duurzaamste aanbestedende diensten gerold. Deze 25 organisaties dagen marktpartijen het meest uit op het gebied van duurzaamheid. Aanvoerder van de lijst is voor de vierde keer op rij de provincie Noord-Brabant met 9 duurzame gunningen op een totaal van 14 aanbestedingen. Nummer 2 is voor het hoogheemraadschap van Rijnland en op de derde plaats staat de gemeente Groningen.
Veel nieuwkomers
In de lijst zijn maar liefst 13 nieuwkomers te vinden, terwijl er slechts 1 (gemeente Assen) organisatie uit viel. Opvallend is dat alle aanbestedende diensten hoger scoren dan voorheen. Duurzaam aanbesteden lijkt daarmee een vlucht te nemen. Onderhandse procedures zijn niet in de lijst meegenomen. Zou dat wel zijn gebeurd, dan zou ProRail ook in de lijst staan: op plaats 13.
Uitleg over totstandkoming van de scores en de complete lijst zijn te vinden bij Bouwend Nederland.
Bron: Bouwend Nederland
Het kabinet stelt in de aanbesteding voor 4 nieuwe onderzeeboten geen eisen aan de herkomst van de uiteindelijke bouwer. Ze stelt het ‘wenselijk’ te vinden dat het Nederlandse bedrijfsleven deelneemt aan de ontwikkeling, maar stelt dit niet als harde eis vast. De Tweede Kamer nam eerder juist moties aan waarin een bijdrage van het Nederlandse bedrijfsleven werd vereist.
Reactie staatssecretaris
Staatssecretaris Van der Maat (Defensie) schrijft dat het wenselijk is de Nederlandse defensie-industrie bij de bouw te betrekken, omdat dit de defensietechnologische industriële basis van Nederland versterkt. Desondanks is Nederlandse deelname geen vereiste in het licht van het nationaal veiligheidsbelang.
Keuzes
VNO-NCW en FME vroegen expliciet om Nederlandse deelname aan ontwikkeling, bouw en instandhouding van de 4 onderzeeërs op te nemen in de gunningsvoorwaarden. Van der Maat reageert daarop door te schrijven dat de winnende werf verantwoordelijk is voor het ontwerp en bijbehorende keuzes, daar bemoeit Defensie zich niet mee.
Kleine kans
Momenteel zijn nog 3 buitenlandse werven in de race voor de aanbesteding. Defensieminister Ollongren acht de kans klein dat Nederlandse bedrijven deelnemen in de bouw. Minister-president Mark Rutte kan als voorzitter van de Ministeriële Commissie Onderzeeboot Vervanging wél besluiten de opdracht aan een andere partij te gunnen na winst van een deelnemende werf in de aanbesteding.
Bron: fd
Een groep van 10 opdrachtgevers, bouwers en kennisinstellingen onderzoekt of de flinke vervangings- en renovatie-opgave (V&R-opgave) voor kunstwerken mogelijk in batches aan te besteden is. Door verouderde kunstwerken van verschillende opdrachtgevers in 1 pakket aan te besteden, zijn verduurzaming, vereenvoudiging en kostenbesparing mogelijk makkelijker te realiseren. Zebra begint het onderzoek met de vervanging en renovatie van viaducten.
Viaducten
Zebra kijkt of de seriematige aanpak uit de woningbouw mogelijk ook voor de V&R-opgave van viaducten geschikt is. Door de kennis van opdrachtgever en opdrachtnemer te bundelen, kunnen onderhoudsprojecten mogelijk beter en minder arbeidsintensief worden opgepakt. Naar verwachting begint de landelijke piek voor V&R van viaducten over vijf à tien jaar. Het gaat waarschijnlijk om zo’n 2.000 viaducten die in de jaren ’60 tot ’80 zijn aangelegd.
Standaardisering
De initiatiefnemers van Zebra benadrukken dat de techniek niet zozeer van belang is. Het gaat meer om een organisatorische ingreep: eenvoudiger contracten, lagere transactiekosten, een duurzamere werkwijze. Het is de bedoeling dat iedereen het te ontwerpen systeem in de toekomst kan gebruiken. Naar verwachting levert de gestandaardiseerde aanpak uiteindelijk een verlaging van tenderkosten met zo’n 15 procent op.
Bron: Cobouw
PIANOo heeft het onderzoeksrapport Zicht op Sociale Impact met bijbehorende handreiking uitgebracht. Hiermee leren organisaties hoe zij de sociale impact in de inkoopfase en tijdens de uitvoeringsfase kunnen monitoren. Hoewel deskundigen weten dat inkoop en aanbesteden zeer geschikt zijn om sociale impact te realiseren, is er vaak onvoldoende inzicht in de impact hiervan, ondanks verschillende beschikbare tools. Het onderzoeksrapport en bijbehorende handreiking helpen specialisten sociale impact te concretiseren.
Gebruikers vinden in het rapport een overzicht van de verschillende meet- en monitoringsinstrumenten, keurmerken en methoden. Daarnaast zien zij hoe en wanneer ze tools kunnen inzetten om sociale impact inzichtelijk te krijgen en er meer grip op te krijgen. Het rapport en de handreiking zijn te downloaden via de website van PIANOo.
Bron: PIANOo
Minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken erkent dat de gunning voor een veilige videovergaderomgeving voor het Rijk onzorgvuldig is verlopen. Dat antwoordt zij op Kamervragen rondom de opdracht voor de ontwikkeling van het systeem. De stichting New Trust Foundation (NTF) zou de videovergaderomgeving ontwikkelen als alternatief voor het Amerikaanse WebEx. NTF kreeg de opdracht hiervoor van de Uitvoeringsorganisatie Bedrijfsvoering Rijk (UBR).
Belangenverstrengeling
Bruins Slot stelt: “De gang van zaken rondom stichting NTF riep de schijn van belangenverstrengeling op.” De stichting werd voorgezeten door een ambtenaar van de UBR en ook de secretaris van de stichting kwam uit die organisatie. De financiering voor de stichting NTF werd mogelijk gemaakt door UBR. Omdat er haast was een veilig alternatief voor WebEx te vinden doordat de coronapandemie uitbrak, werd besloten het project niet aan te besteden, maar 1 op 1 te gunnen. “Breder laten adviseren en meenemen van de resultaten hiervan, hadden kunnen leiden tot een betere kwaliteit van de besluitvorming over de opdrachtverlening”, aldus de minister.
Audit
Bruins Slot benadrukt dat de Auditdienst Rijk (ADR) geen onregelmatigheden heeft geconstateerd bij de besteding van de middelen door NTF.
Bron: AG Connect
De openbaar vervoersbedrijven, verenigd in de Federatie van Mobiliteitsbedrijven (FNM) dagen het kabinet voor de rechter. Dit doen zij om te voorkomen dat het kabinet de spoorconcessie voor de periode 2025-2035 onderhands aan de NS toewijst.
Hoofdrailnet
De FNM is bang dat de NS het grootste deel van het Nederlandse spoornetwerk vergund krijgt. Het gaat om de zogenoemde concessie Hoofdrailnet. Daarin zitten de spoorwegen waar intercitytreinen rijden, lijnen met vele stoptreinen en de internationale treinen naar Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.
Bodemprocedure
Het kabinet heeft geen andere vervoersbedrijven dan de NS gevraagd het Hoofdrailnet te exploiteren. De bodemprocedure die de FNM hierover startte, dient in maart 2023. Om te voorkomen dat het kabinet in de tussentijd onomkeerbare besluiten neemt, heeft de FNM nu besloten de gang naar de rechter te maken.
Europese Hof
De concessie Hoofdrailnet is goed voor een omzet van 20 miljard euro. Het kabinet heeft het voornemen uitgesproken de vergunning aan de NS te verlenen. Andere vervoersbedrijven willen ook graag meedingen naar het contract. Ook de Europese Commissie vindt dat het kabinet verder moet kijken. Zij vindt dat er eerst een marktanalyse moet plaatsvinden. De Europese Commissie dreigt naar het Europese Hof te stappen als het kabinet zonder verder onderzoek vasthoudt aan de voorgenomen onderhandse aanbesteding.
Bron: FD
Wat is er gebeurd?
Een voorlopige gunningsbeslissing is door een aanbestedende dienst ingetrokken nadat de partij aan wie de opdracht voorlopig is gegund, niet blijkt te voldoen aan de geschiktheidseisen. Deze partij beschikt namelijk (nog) niet over de vereiste certificaten of gelijkwaardige certificaten. Vervolgens is de aanbestedende dienst een mededingingsprocedure met onderhandeling gestart met de andere inschrijver. Deze inschrijver is uitgesloten van de aanbestedingsprocedure vanwege een niet-besteksconforme inschrijving door het onvoldoende scoren op de gunningscriteria. Hier kan de inschrijver, aan wie de opdracht oorspronkelijk was gegund, zich niet in vinden. De inschrijver stelt onder meer dat de aanbestedende dienst de mededingingsprocedure met onderhandeling niet had mogen starten met de andere partij, en had moeten heraanbesteden. Deze partij heeft namelijk een onregelmatige inschrijving gedaan, en voldoet niet aan de formele eisen van de aanbestedingsprocedure als bedoeld in artikel 2.30 in samenhang met artikel 2.28 Aanbestedingswet 2012.
Het resultaat
Relatie tot de praktijk
Significant Synergy is Premium Partner van Aanbestedingscafe.nl.
In een brief aan de Tweede Kamer heeft minister Jetten van Klimaat en Energie aangekondigde een ontheffing te verlenen aan aanbestedende diensten en speciale-sectorbedrijven die verzoeken meer tijd te krijgen voor het opzeggen van contracten met SEFE Energy Ltd. De ontheffing gold in eerste instantie tot 10 oktober 2022 en is nu verlengd tot en met 31 maart 2023. SEFE Energy Ltd is het voormalig Gazprom uit Rusland.
Duidelijkheid
Uit het vijfde sanctiepakket van de Europese Unie vloeide voort dat alle aanbestedende diensten en speciale-sector bedrijven hun contracten met Russische partijen op moesten zeggen voor 10 oktober 2022. Jetten verleent nu ontheffing op de categorie gas. Het ministerie heeft inmiddels ruim 30 aanvragen van meer dan 300 partijen behandeld en grotendeels toegekend. Om duidelijkheid te scheppen is de ontheffing voor opzegging nu algemeen verlengd tot 31 maart 2023.
Meerkosten
Naast de verleende ontheffing is er ook een tegemoetkoming ingesteld voor de periode 10 oktober 2022 tot en met 31 december 2022 voor partijen die hun contract opzegden terwijl ze in eerste instantie tot 31 december 2022 een lopend contract hadden. Deze partijen voelen zich benadeeld, omdat zij nu duurdere contracten hebben dan ze met Gazprom hadden. De meerkosten die zij nu maken worden door de overheid vergoed. Met partijen die contracten hadden tot ná 1 januari 2023 gaat het ministerie in gesprek om te onderzoeken of zij een tegemoetkoming nodig hebben of met verruiming van de ontheffingsmogelijkheid tot en met 31 maart 2023 zijn geholpen.
TenderNed heeft een hercertificering voor ISO27001 gekregen na een externe audit eerder deze maand. Dat betekent dat de informatiebeveiliging voor het tiende jaar op rij van hoog niveau is. In een persbericht zegt TenderNed trots te zijn het certificaat te mogen behouden. “Zo weten onze gebruikers dat we voldoen aan deze strikte internationale norm en goed omgaan met de beveiliging van privacygevoelige informatie en informatie over aanbestedingen.”
ISO27001 biedt een kader voor waarborging van beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid van informatie in een organisatie.
Bron: Tenderned
Door wijzigingen in de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet Bibob) is deze sinds 1 oktober ook geschikt om te gebruiken bij open-house inkoopprocedures. Open-house wordt voornamelijk toegepast bij inkoop binnen de Jeugdwet en Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Zorgaanbieders die hun diensten aan inwoners van een gemeente willen aanbieden kunnen in een open-house procedure worden toegelaten. Dat werd voorheen niet als formele aanbesteding gezien, omdat er meerdere aanbieders worden geselecteerd binnen zo’n procedure. Zij sluiten leveringsovereenkomsten met gemeenten waarna ze hun diensten aan individuele gebruikers kunnen leveren.
Om misbruik van zorggelden in het sociaal domein tegen te gaan, is de Wet Bibob nu ook inzetbaar voor open-house procedures. Gemeenten kunnen hiermee voorkomen dat zij bijdragen aan het faciliteren van criminele activiteiten.
Bron: Sociaalweb
De Europese Commissie tikt de Nederlandse overheid op de vingers bij de aanbesteding van het hoofdrailnet. Vanaf 2025 geldt er nieuwe regelgeving die de concurrentie – en daarmee de marktwerking – in het Europese openbaar vervoer vergroot. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil eind volgend jaar het spoornet voor 10 jaar onderhands aan de Nederlandse Spoorwegen (NS) gunnen. De gunning zou ingaan in 2025 en daarmee duren tot 2035.
Complex
De overheid redeneert dat het openbaar vervoer op het Nederlandse spoorwegnetwerk te complex is om aan te besteden. De Europese Commissie gaat niet akkoord met de oplossing om het net voor 10 jaar te gunnen aan de NS. De Commissie vindt dat de nieuwe regels moeten worden aangehouden, omdat de gunning eind volgend jaar gaat over treinen die in 2025 gaan rijden.
Juridische procedure
Voorlopig blijft het ministerie bij het besluit om de gunning onderhands exclusief aan de NS te gunnen. De Europese Commissaris voor Transport is een juridische procedure begonnen over de kwestie. De commissaris bleek al in juli een brief te hebben gestuurd aan staatssecretaris Heijnen over de aanbesteding van dit spoorcontract.
Vroege aanbesteding
De NS claimt dat 1 samenhangend netwerk van intercity’s en sprinters het beste is voor de dienstverlening. Daardoor hoeft 80 procent van de reizigers niet over te stappen. De eurocommissaris eist nu in elk geval een marktanalyse van het ministerie om te inventariseren of er andere gegadigden dan de NS zijn voor de aanbesteding. Het ministerie wil daarin niet meegaan en wijst op een uitzondering in de Europese regels. Deze vervalt echter eind 2023. Het kabinet wil de concessie die in 2025 ingaat daarom vóór kerst 2023 aan de NS gunnen.
Discussie
Overige partijen in de markt noemen de onderhandse gunning ‘oneerlijk’ en ‘in strijd met Europese regels voor marktwerking op het spoor’. Zij maken al langere tijd bezwaar tegen de procedure. Het kwam al eens tot een rechtszaak waarin de rechter het ministerie uiteindelijk opriep informatie bij de Europese Commissie in te winnen. De antwoorden uit Brussel wilde het ministerie lange tijd niet openbaar maken. Nu dat wel is gebeurd, staat de hele procedure alsnog ter discussie.
Heb je een pittige mening? Iets bijzonders waargenomen? Of iets dat inkoopland niet mag missen? Dat komt goed uit! De redactie van AanbestedingsCafe zoekt namelijk columnisten.
Vind je het leuk om te schrijven en kun je je committeren aan een frequentie van 4 tot 6 keer per jaar? Neem dan contact op met de redactie ([email protected]).
Wie weet staat jouw column dan binnenkort in de spotlight voor het grootste Nederlandse aanbestedende publiek!
De Nederlandse douane blijft scanners van de Chinese producent Nuctech gebruiken. Ondanks herhaaldelijke waarschuwingen van veiligheidsexperts over spionagegevaar, blijft de douane de scanners gebruiken voor controles op Schiphol en de Rotterdamse haven. Nuctech wordt vooralsnog niet uitgesloten van deelname aan aanbestedingen.
Onderzoeken en aanbevelingen
De Chinese staat is deels eigenaar van Nuctech. Daardoor is de kans reëel dat de scanners worden gebruikt voor spionage of dat data gemanipuleerd of misbruikt wordt. Door de kritiek van experts kwamen er aanvullende onderzoeken naar de genoemde risico’s. De aanbevelingen omtrent eventuele kwetsbaarheden in de beveiliging van de scanners worden doorgevoerd, zegt de directeur van de douane in Rotterdam. Wat de aanbevelingen precies zijn en wat de aanpassingen zijn, is niet bekend. De rapporten zijn aangemerkt als staatsgeheim.
Lange relatie
Nuctech kan voorlopig blijven meedoen met de aanbestedingen. Volgens de Rotterdamse douanedirecteur kunnen er geen data uit de scanners naar China worden verzonden. Nuctech en de douane hebben een lange relatie. Het bedrijf levert al 20 jaar producten aan de douane, momenteel zijn er 80 scanners van het bedrijf in gebruik. In totaal gebruikt de overheid 100 veiligheidsscanners om goederen op illegale waar te controleren.
Aanpassingen
Ook Nuctech heeft aanbevelingen uit het onderzoeksrapport van PwC doorgevoerd. De Nederlandse plaatsvervangend ceo stelt dat het gaat om maatregelen omtrent wachtwoorden en software updates. Hij benadrukt dat producenten uit andere landen eveneens aanpassingen hebben moeten doen.
Aanbestedingen
De aanbestedingen zijn door het voornoemde onderzoek veranderd. De eisen op het gebied van cybersecurity zijn vanaf nu gewaarborgd doordat ze zijn toegevoegd aan de tenders. Daarnaast is er op verzoek van de douane een tweede onderzoek gestart naar de risico’s van scan- en detectieapparatuur.
Politiek
Politici blijven wantrouwend over het gebruik van Chinese apparatuur. Het Europees parlement nam onlangs een strategisch rapport aan voor een Europees industriebeleid. Zo moet de afhankelijkheid van China worden verminderd. De Europese commissie werkt eraan om bij publieke aanbestedingen niet alleen naar de prijs te kijken. De strategische component moet een belangrijker rol gaan spelen.
Bron: fd
Een onderzoeksrapport over ruim tachtig infraprojecten van Rijkswaterstaat (RWS) tonen aan dat er veel mis is bij de organisatie. Onderzoeksbureaus AT Osborne, PWC en Horvat & Partners analyseerden tientallen projecten in opdracht van minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat. Alle projecten kwamen tussen 2010 en 2019 op de markt. Nadat het onderzoek in juli werd afgerond, ontving de Tweede Kamer de resultaten eind september.
Hogere kosten
De onderzoekers constateren dat Rijkswaterstaat na gunning van projecten snel vervalt in discussies over risico’s die ze eerder niet aan zag komen. Mede hierdoor zijn projecten gemiddeld vijftien tot zestien procent duurder dan in eerste instantie werd aangenomen. Dit patroon van stijgende kosten en overschrijding van begrotingen ontstaat doorgaans ná aanbesteding.
Conclusies
Opvallend is dat er vaak zwakke aannames worden gedaan bij begrotingen van projecten. Daarnaast worden onzekerheden regelmatig vooruitgeschoven, waardoor ze in latere projectfasen alsnog voor moeilijkheden zorgen. Ook schuift RWS aanbestedingsmeevallers heen en weer om zo andere projecten te kunnen financieren. Dat leidt uiteindelijk tot problemen. Daarnaast grijpt RWS soms te laat in als zaken daadwerkelijk mis dreigen te gaan.
Interne problemen
Intern is er voor RWS ook het nodige te winnen. Zo constateren de onderzoekers dat de cultuur moet veranderen, zodat transparantie over onzekerheden beter wordt gecommuniceerd. Ook het bemannen van goede projectteams kan beter, waardoor technische oplossingen van marktpartijen beter kunnen worden beoordeeld.
Verbetertrajecten
Minister Harbers verwacht dat de onzekerheden in grote infraprojecten van alle tijden zullen zijn. De vraag is wat hem betreft vooral hoe daarmee om wordt gegaan. Hij kondigt vooralsnog geen nieuwe maatregelen aan, maar wijst wel op twee verbetertrajecten die lopen binnen het ministerie. Die hebben als doel onzekerheden en oorzaken voor kostenstijgingen eerder te signaleren. Daarnaast moeten er nieuwe afspraken komen over het versoberen van projecten, de verdeelsleutel tussen partijen bij tegenvallers en het gefaseerd uitwerken en realiseren van het project.
Constateringen minister
De minister constateert dat de technische kennis bij RWS de laatste jaren is verslechterd waardoor bij grote projecten te veel risico’s bij marktpartijen terecht kwamen. Daarnaast was er tot 2018 geen eigen ontwerpafdeling waardoor de staat van het eigen areaal niet goed in beeld was.
Complex
Het is de bedoeling nieuwe contract- en aanbestedingsvormen te gebruiken om de relatie tussen RWS en de markt te verbeteren. Harbers vindt dat prijzen realistischer moeten worden en dat risico’s beter beheerst en verdeeld moeten worden. Wel benadrukt hij dat grote infraprojecten complex en onvoorspelbaar blijven.
