[{"blockName":"core\/paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

Op 12 juni 2019 (!?) verscheen het langverwachte rapport van de Kwink groep over de rechtsbescherming bij aanbestedingen. Met alle bijlagen erbij was het maar liefst 126 pagina\u2019s dik. Ik heb geprobeerd het te lezen maar het was zo\u2019n troosteloze aaneenschakeling van algemeenheden dat ik het snel terzijde heb gelegd. Daarna volgden er inspraakrondes, nieuwe voorstellen en uiteindelijk nu ook een wetsvoorstel. Ik heb het allemaal niet meer gevolgd. Ik dacht: ik zie het wel als het allemaal echt van kracht wordt.<\/p>\n","innerContent":["\n

Het is nu 2025 en vorige week heeft de Raad van State een vernietigend oordeel gegeven over de \u201cWijziging van de Aanbestedingswet 2012 in verband met de versterking van de rechtsbescherming bij aanbesteden\u201d. Nu is een negatief oordeel van de Raad van State niet heel ongebruikelijk meer (sic) maar ik was toch wel verbaasd over wat ik las in dat advies.<\/p>\n","innerContent":["\n

Zo constateert de Raad van State: \u201cHet wetsvoorstel introduceert de verplichting voor aanbestedende diensten om een klachtenloket te introduceren dat ontwerpklachten en klachten over gunning en selectie moet behandelen.\u201d<\/p>\n"]},{"blockName":null,"attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"","innerContent":["\n\n"]},{"blockName":"core\/paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

Maar is dat wel zinnig? De Raad van State is er vrij duidelijk over: \u201cUit onderzoek blijkt echter dat een aanzienlijk deel van de aanbestedende diensten op dit moment al op vrijwillige basis over een klachtenloket beschikt. Ook blijkt dat het aantal klachten dat daar wordt ingediend bescheiden is. Dit roept allereerst de vraag op of er in de praktijk wel behoefte is aan extra of nader gereguleerde klachtmogelijkheden, maar ook de vraag of een wettelijke regeling op dit moment wel noodzakelijk is.\u201d<\/p>\n","innerContent":["\n

Dat lijkt mij een goed advies. Maar ook zonder onderzoek had ieder weldenkend mens dit wel kunnen bedenken. Kent u de uitdrukking \u201cDe slager keurt zijn eigen vlees\u201d? Die hoor ik namelijk altijd als de eigen klachtenloketten van de aanbestedende diensten ter sprake komen. Zal ik u eens iets in het oor fluisteren: het bedrijfsleven heeft geen enkel vertrouwen in de klachtenloketten van de aanbestedende diensten. En terecht. Hoe ver ben je van de realiteit afgedreven als je een wetsvoorstel indient waar gesproken wordt over de verplichting van een overbodig en zinloos klachtenloket?<\/p>\n","innerContent":["\n

Nog opmerkelijker is wat de Raad van State zegt over de Commissie van Aanbestedingsexperts. Die krijgt een andere rol, wat kan, maar wat blijkt: \u201cVerder kan uit de toelichting worden opgemaakt dat aan de CvAE niet is gevraagd een uitvoeringstoets uit te brengen, of dat haar verzocht is een consultatiereactie te geven op het wetsvoorstel.\u201d Pardon?<\/p>\n","innerContent":["\n

Er zijn dus allerlei plannen over de rol van de CVAE maar er is niet aan de CVAE gevraagd wat daarvoor nodig is? De Raad van State blijft beleefd maar de boodschap is duidelijk: \u201cDit had wel voor de hand gelegen gezien de eerder geuite zorgen van de CvAE over de uitvoerbaarheid van het voorstel, die in de toelichting niet zijn geadresseerd.\u201d<\/p>\n","innerContent":["\n

Ja, dat had wel voor de hand gelegen. De CVAE heeft een geweldige staat van dienst. Onder het voorzitterschap van Chris Jansen en Anne Fischer ontpopte de CVAE zich als een kennisinstituut van allure. Niets leerzamer dan de adviezen van de CVAE lezen. Ook de huidige commissie, onder voorzitterschap van Geke Werkman, schrijft weer uitstekende, goed onderbouwde adviezen. Kortom, veel respect voor de CVAE, maar de rol die de wetgever de CVAE nu toedeelt is niet realistisch zonder een grondige \u2018verbouwing\u2019. Volgens mij doen de commissieleden dit in deeltijd (12 uur per week?) en met dat in het achterhoofd is het verbazingwekkend hoe veel adviezen er gepubliceerd worden. Het opleggen van een tijdslimiet zoals in het wetsvoorstel staat, lijkt mij totaal niet haalbaar in de huidige bezetting. Het was inderdaad wel een goed idee geweest om dat even aan de CVAE zelf te vragen\u2026<\/p>\n","innerContent":["\n

Wat mij nog het meest fascineert is dat er volstrekt niet ingegaan wordt op wat naar mijn mening het grootste probleem is voor de rechtsbescherming van bedrijven bij aanbestedingen. Dat is namelijk dat de voorzieningenrechter in Nederland in kort geding alleen maar marginaal toetst. Eenvoudig gezegd: als een bedrijf het niet eens is met de beoordeling van zijn inschrijving (\u201cik heb een zes gekregen maar had een acht moeten hebben\u201d) dan kan dat bedrijf naar de rechter stappen, maar de rechter gaat dan niet inhoudelijk op de zaak in, maar kijkt alleen maar of de beoordelingscommissie zich gehouden heeft aan wat in de aanbestedingsstukken staat en of er geen hele rare dingen gebeurd zijn.<\/p>\n","innerContent":["\n

Dat is heel frustrerend voor bedrijven, want de rechter controleert dus niet of die zes toch een acht had moeten zijn. Nog vervelender is dat de aanbestedende dienst na een kort geding de opdracht al mag gunnen. Dat betekent dat een hoger beroep geen zin meer heeft om de opdracht binnen te halen, maar alleen nog interessant kan zijn voor een eventuele schadevergoeding.<\/p>\n","innerContent":["\n

Dat de rechtsbescherming in Nederland dus niet deugt heb ik niet zelf bedacht. Dit is de mening van de Advocaat-Generaal van het Hof van Justitie van de EU, Manuel Campos Sanchez- Bordona in zaak C-171\/15 Connexxion Taxi services BV.<\/p>\n"]},{"blockName":null,"attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"","innerContent":["\n\n"]},{"blockName":"core\/paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

Campos zegt het volgende: \u201cDe kortgedingrechter hoeft zijn onderzoek van het bestuursbesluit bijgevolg niet met dezelfde intensiteit verrichten als de bodemrechter. Het is dan met name aanvaardbaar dat hij louter een redelijkheidstoets verricht van de hem voorgelegde vorderingen.\u201d (lees marginale toetsing).<\/p>\n","innerContent":["\n

Daarna gaat hij dieper in op de Nederlandse situatie en stelt: \u201cDe beslissing in kort geding is in de Nederlandse procespraktijk veelal \u2018de enige en definitieve uitspraak\u2019 op dit gebied.\u201d En dat deugt volgens hem niet, omdat hiermee de \u2018algemene praktijk in Nederland\u2019 wordt beperkt tot de \u2018loutere toetsing van de redelijkheid\u2019 van de besluiten van aanbestedende diensten.<\/p>\n","innerContent":["\n

Dat is de spijker op de kop! Alleen een marginale toetsing of de beoordeling correct is verlopen biedt onvoldoende rechtsbescherming. Ondernemers willen gewoon dat een onafhankelijke partij kritisch kijkt of het wel eerlijk gegaan is en of de beoordeling klopt. Dat is echte rechtsbescherming.<\/p>\n"]},{"blockName":null,"attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"","innerContent":["\n\n"]},{"blockName":"core\/paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

Is dat ook mogelijk? Ik denk van wel. In de afgelopen maanden is er een rechter in Den Haag geweest die in twee verschillende uitspraken gezegd heeft dat het oordeel van de beoordelingscommissie niet te begrijpen is. Dat is volstrekt uniek.<\/p>\n"]},{"blockName":null,"attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"","innerContent":["\n\n"]},{"blockName":"core\/paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

In rechtszaak ECLI:NL:RBDHA:2025:7291<\/p>\n","innerContent":["\n

In rechtszaak ECLI:NL:RBDHA:2025:7291<\/p>\n"]},{"blockName":null,"attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"","innerContent":["\n\n"]},{"blockName":"core\/paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

\u201cUit hetgeen hierboven is beoordeeld volgt dat het beoordelingsteam een aanzienlijk aantal kritiekpunten heeft geformuleerd die evident niet of niet zonder meer te volgen zijn en die maken dat de motivering van de gunningsbeslissing de uitkomst niet kan dragen.\u201d<\/p>\n"]},{"blockName":null,"attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"","innerContent":["\n\n"]},{"blockName":"tadv\/classic-paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

\u00a0 \u00a0<\/p>\n","innerContent":["\n

\u00a0 \u00a0<\/p>\n"]},{"blockName":null,"attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"","innerContent":["\n\n"]},{"blockName":"core\/paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

En in rechtszaak ECLI:NL:RBDHA:2024:19145<\/p>\n","innerContent":["\n

En in rechtszaak ECLI:NL:RBDHA:2024:19145<\/p>\n"]},{"blockName":null,"attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"","innerContent":["\n\n"]},{"blockName":"core\/paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

\u201cDat deze positieve aandacht in de motivering van de beoordeling zich niet vertaalt in (een bijdrage aan) een opwaardering van de beoordeling op dit gunningscriterium is dan ook niet goed te begrijpen.\u201d<\/p>\n"]},{"blockName":null,"attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"","innerContent":["\n\n"]},{"blockName":"tadv\/classic-paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

\u00a0 \u00a0<\/p>\n","innerContent":["\n

\u00a0 \u00a0<\/p>\n"]},{"blockName":null,"attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"","innerContent":["\n\n"]},{"blockName":"core\/paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

Dat noem ik rechtsbescherming. Een rechter die kritisch leest wat er door de aanbestedende dienst opgeschreven is en daar vraagtekens bij zet.<\/p>\n","innerContent":["\n

Dat noem ik rechtsbescherming. Een rechter die kritisch leest wat er door de aanbestedende dienst opgeschreven is en daar vraagtekens bij zet.<\/p>\n"]},{"blockName":null,"attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"","innerContent":["\n\n"]},{"blockName":"core\/paragraph","attrs":[],"innerBlocks":[],"innerHTML":"

Die rechter in Den Haag was mr. H.J. Vetter. Wat is nu mijn voorstel. We stoppen met het behandelen van rechtszaken over aanbestedingen bij de verschillende rechtbanken en we maken een Aanbestedingskamer waar alle geschillen over aanbestedingen behandeld gaan worden (dit is geen idee van mij, ik hoor dit al jaren als idee geopperd worden). De rechters kunnen zich specialiseren in bepaalde branches en meer deskundigheid opbouwen om verder te kunnen gaan dan alleen een marginale toetsing. We maken rechter H.J. Vetter de baas van die club en ik weet zeker dat het dan best nog allemaal goed kan komen. <\/p>\n","innerContent":["\n