Kamerleden bekritiseren besluit Gids Proportionaliteit

De vaste commissie voor Economische Zaken reageert kritisch op het besluit van minister Kamp (Economische Zaken) om een adviescommissie voor de Gids Proportionaliteit in te stellen, in plaats van de huidige schrijfgroep. Ook worden er vraagtekens gezet bij de aanpassing van de Gids, waardoor opdrachten onder de 50.000 euro als kleine opdrachten kunnen worden beschouwd.

In een onlangs gepubliceerd artikel op AanbestedingsCafe.nl stond dat er veel weerstand bestaat op het besluit van de minister om het mogelijk te maken dat opdrachten onder de 50.000 euro onderhands kunnen worden aanbesteed. Jan Telgen, hoogleraar publieke inkoop, stelde dat het een vrijbrief is om vriendjes in te schakelen. Ook is het besluit niet positief voor het mkb. “Juist voor het mkb zijn dit hele belangrijke opdrachten. Maar juist deze partijen krijgen minder kansen wanneer er enkelvoudig onderhands wordt aanbesteed.”

In een schriftelijk overleg stellen de fracties van de vaste commissie voor Economische Zaken een aantal vragen.

“Waarom komt de minister nu met dit besluit?”
De PvdA, CDA en ChristenUnie vragen met klem: “Waarom nu?” Wat is er na de behandeling van de Aanbestedingswet begin 2016 de directe aanleiding geweest om dit anders vorm te willen geven? Waarom is er eerst gekozen voor een schrijfgroep en nu voor een adviescommissie? PvdA: “Deze leden zien niet wat er precies veranderd is in de afgelopen jaren, waardoor de minister nu als schrijver van de Gids Proportionaliteit zou moeten dienen.” Evenals de minister, constateert ook het CDA dat de Gids Proportionaliteit de afgelopen jaren naar tevredenheid heeft gefunctioneerd. “Welk knelpunt wordt precies opgelost?”, vragen zij zich af.

“Wijzigt door dit besluit het draagvlak bij ondernemers en aanbestedende diensten?”
Alle partijen vinden het draagvlak van aanbestedende diensten en ondernemers erg belangrijk. Zij zijn bang dat dit door de wijziging van de minister zal veranderen. “Waarom is de minister als uitvoerder van de Europese aanbestedingsrichtlijnen tevens de meest aangewezen instantie om initiatief te nemen voor aanpassingen in de Gids Proportionaliteit?”, vragen de leden van SP. ChristenUnie voegt daaraan toe: “Waarom moeten aanpassingen in de Gids Proportionaliteit in het vervolg door ambtenaren doorgevoerd worden, terwijl juist in de schrijfgroep de kennis, ervaring en expertise aanwezig zijn met betrekking tot aanbestedingsrecht en de aanbestedingspraktijk.”

“Gaat het besluit tegen de amendementen over de Gids Proportionaliteit in?”
De leden van de SP-fractie vragen de minister te reageren op de kritiek van de schrijfgroep dat met de wijziging niet langer tegemoet gekomen wordt aan de in het amendement Schouten/Ziengs vastgelegde wens van de Kamer.

In het amendement staat: “De indieners hechten waarde aan een breed gedragen Gids en beogen de mogelijkheid tot eenzijdig aangebrachte inhoudelijke wijzigingen in de Gids uit te sluiten.” Door naast het initiatief voor wijzigingen in de Gids ook de penvoering neer te leggen bij de Rijksoverheid, denkt de schrijfgroep dat er niet langer toegekomen wordt aan de wens van de Kamer.

De ChristenUnie constateert dat de schrijfgroep, bestaande uit het bedrijfsleven en aanbestedende diensten, formeel wordt opgeheven en wordt vervangen door een adviescommissie. Zij betreuren dat de formele rol van aanbestedende diensten en het bedrijfsleven wordt ingeperkt, door slechts een adviesrol in te stellen. Zij constateren ook dat hiermee wordt gehandeld tegen zowel het amendement Schouten/Ziengs, als het Amendement Bruins/Ziengs, aangezien eenzijdig aangebrachte inhoudelijke wijzigingen nu formeel mogelijk worden.

“Waarom wil de minister opdrachten onder de 50.000 als kleine opdrachten beschouwen?”
Gewezen op het artikel van AanbestedingsCafe.nl, wil de SP-fractie ook graag reactie van de minister op het kritiek op de voorgestelde wijziging van onder meer de Algemene Rekenkamer. Die waarschuwt dat het niet de bedoeling is van de Aanbestedingswet 2012 om opdrachten met een kleinere waarde dan 50.000 niet aan te besteden. Ook wijst de fractie op de kritiek van Jan Telgen dat enkelvoudig onderhands gunnen een vrijbrief is voor aanbestedende diensten om vriendjes in te schakelen en dat het mkb minder kansen krijgt.

Ook de ChristenUnie wil meer toelichting op het besluit om opdrachten onder de 50.000 euro als kleine opdrachten te beschouwen. “Wat betekent dit bijvoorbeeld voor de toegang tot opdrachten voor concurrentie in de markt? Leidt dit niet tot meer gunning aan bedrijven die al gevestigd zijn en bekend zijn bij de aanbestedende dienst? Staat de schrijfgroep achter deze voorgenomen aanpassing?”

PvdA kiest daarentegen een hele andere benadering. Zij merken op dat de Aanbestedingswet 2012 voor het mkb en aanbestedende diensten veel bureaucratische rompslomp oplevert. Mede daarom vragen zij in hoeverre de Europese richtlijnen ruimte geven om de grens van kleine wijzigingen op te hogen.

De fracties vragen de minister om uiterlijk maandag 20 februari 2017 antwoord te geven.