NS-directeur ontkent chantage ministerie

“Ik denk dat er geen enkele kwade opzet in het spel was”, dat verklaarde Bert Meerstadt, voormalig president-directeur van de NS, tegenover de parlementaire enquêtecommissie over het Fyra-debacle. De commissie hield Meerstadt voor dat NS het ministerie van Verkeer en Waterstaat herhaaldelijk zou hebben gechanteerd met de dreigende mislukking van de hogesnelheidstrein. Zo zou het late besluit in 2003 om de bestelling van de treinen uit te stelen en in aantal te verminderen gebruikt zijn als pressiemiddel.

Meerstadt ontkende afgelopen donderdag onzuiver te hebben gehandeld. Wel erkende hij dat NS op deze manier probeerde om het ministerie onder druk te zetten over ‘open eindjes’. Daarmee doelde hij op onduidelijkheden over de afspraken tussen de Nederlandse en de Belgische overheid, alsook de onzekerheden rond een nieuw veiligheidssysteem op het spoor. Als de bestelling van de treinen er niet tijdig uit zou gaan, was het onmogelijk om in 2007 de treinen te laten rijden. “Dit was een goed middel om in gesprek te komen met de staat”, bevestigde Meerstadt.

Minder treinen
Door de hoge verbruiksvergoeding, die NS in 2001 aan de staat had geboden om de concessie op de hogesnelheidslijn te bemachtigen, was dochterbedrijf High Speed Alliance (HSA) vanaf het begin af aan al in financiële problemen. Vervolgens heeft NS ervoor gezorgd dat de staat opdraaide voor het dreigende faillissement. Dat schrijft het FD.

Gebruiksvergoeding verlaagd
De voormalige verkeersministers Karla Peijs en Camiel Eurlings verklaarden donderdag dat NS continu probeerde die gebruiksvergoeding verlaagd te krijgen. NS weigerde echter de cijfers te verschaffen om inzicht te geven in de werkelijke situatie bij HSA. Eurlings noemde dit een ‘onacceptabele en maatschappelijk onverantwoorde’ houding van NS.

Niet doelbewust
Meerstadt ontkent op zijn beurt dat hij doelbewust informatie heeft achtergehouden. Als de staat een analyse wilde van de commercieel vertrouwelijke gegevens, dan kon het volgens de contractbepalingen daarvoor een onafhankelijke derde partij inschakelen. “Daar is geen gebruik van gemaakt”, aldus de topman. “Dat vind ik onbegrijpelijk.”

Nieuwe concessie
In 2011 moest toenmalig minister van Infrastructuur Melanie Schultz van Haegen HSA inderdaad van de ondergang redden. De overeenkomst uit 2001 werd daarmee vervangen door een nieuwe concessie, waarbij zowel de hogesnelheidslijn, als het binnenlandse hoofdrailnet aan NS werd gegund tegen een lagere gebruiksvergoeding. “Slecht werk werd maximaal beloond”, aldus de enquêtecommissie.