Stakingsrecht ruimer: acties bij leveranciers

Het stakingsrecht in Nederland mag ruimer worden geïnterpreteerd. Vakbonden mochten al, bij bedrijven en instellingen waarmee zij een conflict hebben, een staking organiseren. Nu mogen zij ook klanten of leveranciers van dat bedrijf oproepen tot staking om de werkgever onder druk te zetten.

Doorbraak
Dit is het gevolg van een uitspraak van de Hoge Raad. Vrijdag wees de hoogste rechter vonnis in een conflict tussen een bedrijf in Amsterdam en de vakbonden FNV Bondgenoten en Het Zwarte Corps (HZC). Volgens Stefan Sagel, hoogleraar arbeidsrecht in Leiden én de advocaat van de bonden in de procedure bij de Hoge Raad, betekent de uitspraak een doorbraak in het stakingsrecht in Nederland. ‘Dat stakingsrecht is gebaseerd op uitspraken van de Hoge Raad en op het Europees Sociaal Handvest. Ook in deze uitspraak is dat handvest de basis,’ aldus Sagel is de Volkskrant. 

Groter gevolg
Hoewel de uitspraak om een conflict in de Amsterdamse haven gaat, is het gevolg veel groter: ‘Denk aan een staking bij een supermarkt waarbij de bonden ook gaan staken tegen Coca-Cola en Mars om die bedrijven druk te laten uitoefenen op de supermarkt. Als zo’n actie bij toeleveranciers redelijkerwijs kan bijdragen aan het actiedoel, is die actie in beginsel rechtmatig’, zegt Sagel tegen een journalist van De Volkskrant.

Een trend
Het is al langer zo dat actievoeren ook bij derden mag,  maar dan alleen gericht op arbeidsvoorwaarden, nuanceren academici. De Hoge Raad bevestigt dat actievoeren bij derden mag in deze zaak, waar lagere rechters het eerst anders zagen. Er zou ook een trend gaande zijn dat het stakingsrecht in de jurisprudentie wordt verruimd.

Besmet verklaard
De uitspraak van de Hoge Raad gaat over een staking die FNV Bondgenoten en HZC in het najaar van 2012 bij het Amsterdamse havenbedrijf Rietlanden organiseerden.  Het lossen van de kolenschepen die Enerco aandoen, gebeurt door Rietlanden. Tijdens het ‘lichten’ van kolen uit het kolenschip Evgenia ontstaat een onaangekondigde staking bij Enerco. De Hoge Raad vat in haar uitspraak samen: “’FNV en HZC hebben hun kaderleden bij andere overslagbedrijven verzocht zich solidair te verklaren met de acties en gevraagd schepen van klanten van Rietlanden niet te lossen. Dit werk werd ‘besmet verklaard.”  Lagere rechters vonden de besmetverklaring van het werk onrechtmatig. De Hoge Raad zegt nu dus dat die actie wel mag.